Aday Öğretmenlerin Danışman Öğretmenlik Uygulamasına İlişkin Görüşleri (Muğla İli Örneği)

Yıl 2017, Sayı: 12, 137 - 155, 25.07.2017

Funda Nayır Saadet Kuru Çetin

Öz

Mesleğe yeni atanan aday öğretmenlerin birçoğunun
bireysel, sosyal ve mesleki konularda sorun yaşadığı bilinen bir gerçektir.
Özellikle öğrenilen teorik bilgilerin uygulamada boyutunda yetersiz kalması
aday öğretmenlerin mesleğe başladıkları ilk yıllarda yaşadıkları sorunları
artırmaktadır. Alanında daha deneyimli ve bilgili kişinin yeni başlayan
kişilere rehberlik etmesi olarak tanımlanan mentörlüğün mesleğe yeni başlayan
aday öğretmenlerin yaşadığı mesleki ve örgütsel sorunların çözümünde ve adayın
mesleğe ve örgüte uyumunda yardımcı olacağı söylenebilir. Bu çalışmanın amacı
Milli eğitimin yeni atanan aday öğretmenlerin 24 hafta boyunca sınıfta danışman
öğretmenleriyle uygulayacakları etkinliklerin aday öğretmenlerin mesleki
becerilerine yaptığı katkıyı ve aday öğretmenlerin bu uygulama ile ilgili
görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın çalışma grubunun, Muğla Menteşe
ilçesinde aday öğretmen olarak bulunan 50 öğretmen oluşturmaktadır.
Araştırmada, çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik
örneklemesi ile belirlenmiştir. Araştırmanın verileri açık uçlu sorular ile
toplanmıştır. Bu araştırmada katılımcılara açık uçlu sorular sorularak öğretmen
adaylarının danışman öğretmen uygulamasına ilişkin detaylı verilere ulaşmak
amaçlanmıştır. Araştırma bulgularına göre aday öğretmenlerin birçoğu, mentörlük
uygulamasının yararlı olduğunu düşünmekte, bu uygulamanın bir takım
düzeltmelerle devam etmesini istemekte ve uygulama sürecinde özellikle mentör
seçiminin önemine vurgu yapmaktadır. Mentörde olması gereken kişisel özellikler
anlayışlı olma, empati yapabilme, güler yüzlü olma, iyi niyetli olma ve kibar
olma şeklinde ifade edilirken mesleki özellikler kıdemli olma, pedagojik açıdan
bilgili olma ve yeniliklere açık olma şeklinde ifade edilmiştir. Aday
öğretmenlerin mentörlük uygulamasının daha iyi olması için neler yapılması
gerektiğine ilişkin görüşleri incelendiğinde adayların öncelikli olarak süreç
içerisinde yer alan formların azaltılmasını, uygulamanın atanılan yerde
yapılması gerektiğini ve uygulama ortamının daha özgür olması gerektiğini ifade
ettikleri görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

mentor öğretmen, mentör özellikleri, öğretmen adayları

Kaynakça

• Arnold-Rogers, J., Arnett, S., & Harris M. B. (2008). Mentoring new teachers in Lenoir City, Tennessee. Delta Kappa Gamma Bulletin, 74(4), 18-23.
• Aslan, B. & Öcal, S. D. (2012). A case study on mentoring in teacher development program. Journal of Education, 2, 31–48.
• Aspfors, J. & Fransson, G. (2015). Research on mentor education for mentors of newly qualified teachers: A qualitative meta-synthesis, Teaching and Teacher Education, 48, 75 – 86.
• Aydın, B. (2007). Örgütlerde kariyer yönetimi, kariyer planlaması ve bir kariyer geliştirme programı olarak koçluk uygulamaları (Career management, career planning, career development and as one of the career development programs, the coaching applications in organizations) Master Thesis. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Bakioğlu, A. & Hacıfazlıoğlu, Ö. (2000). Eğitim denetmenlerı ve mentorluk (Educational supervisors and mentoring). M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 39-52.
• Bozak, A., Yıldırım, M.C. & Demirtaş, H. (2011). Öğretmenlerin mesleki gelişimi için alternatif bir yöntem: Meslektaş gözlemi (An alternative method for professional development of teachers: Peer observation). Inonu University Journal of the Faculty of Education, 12 (2), 65-84.
• Beutel, D., & Spooner-Lane, R. (2009). Building mentoring capacities in experienced teachers. The International Journal of Learning, 16(4), 351-360.
• Collins, N.W. (1983). Professional women and their mentors. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
• Çelik, S. (2011). Kütüphaneci eğitiminde mentorluk uygulaması: Doğuş üniversitesi kütüphanesi örneği (Mentoring implementation in librarian education: The dogus university library example). Bilgi Dünyası, 12 (2), 259-318,
• Daresh, J.C.(2003). Teachers mentoring teachers: A practical approach to helping new and experienced staff. California: Corwin Press.
• Devos, A. (2010). New teachers, mentoring and the discursive formation of professional identity. Teaching and Teacher Education, 26(5), 1219-1223.
• Eby, L. T & Lockwood, A. (2005). Proteges and mentors‟ reactions to participating in formal mentoring programs: A qualitative investigation‟. Journal of Vocational Behavior, 67, 441-458
• Esas, İ. (2013). Mentörlük ile bireysel kariyer arasındaki ilişki (The relationship between mentoring and individual carrier), Master Thesis, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Feiman-Nemser, S. & Parker, M. B. (1992). Mentoring in context: A comparison of two U. S. programs for beginning teachers. NCRTL Special Report. East Lansing, MI: National Center For Research On Teacher Learning, Michigan State University, ED 346 091.
• Hobson, A.J., Ashby, P., Malderez, A., & Tomlinson, P.D. (2009). Mentoring beginning teachers: What we know and what we don’t. Teaching and Teacher Education, 25, 207–216,
• Karadağ, S. (2015). Eğitim kurumlarında mentorlük uygulamaları durum analizi (Mentoring practices in educational institutions: Case analysis), Master Thesis, Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kemmis, S., Heikkinen, H. L., Fransson, G., Aspfors, J., & Edwards-Groves, C. (2014). Mentoring of new teachers as a contested practice: Supervision, support and collaborative self-development. Teaching and teacher education, 43, 154-164.
• Kocabaş, İ. & Yirci. R. (2011). Öğretmen ve yönetici yetiştirmede mentorluk: Mentorluğun eğitimde kullanılması. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Koki, S. (1997). The role of teacher mentoring in educational reform PREL briefing paper. Pacific Resources for Education and Learning, 1-5.
• Kram, K. E. (1985). Mentoring at work. Glenview, IL: Scott, Foresman.
• Kuzu, A., Kahraman M., & Odabaşı, F. (2012). Mentorlukta yeni bir yaklaşım: E-mentorluk (E-Mentoring: A New Approach in Mentoring). Anadolu University Journal of Social Science, 12 (4), 173-183.
• Lyons, W., Scroggins, D., & Rule, P. B. (1990). The mentor in graduate education. Studies in Higher Education, 15(3), 277-285.
• Mastapha, Y. (2011). The Components Of New Teacher Support System: Exploring The Experiences Of Novice Teachers And Mentors Who Participate İn A School Based Mentoring Reform (Unpublished Doctoral Dissertation). Retrieved From Proquest Dissertations And Thesis Database. (UMI No. 3489826)
• Mckimm, J., Jollie, C. & Hatter, M. (2007). Mentoring: theory and practice (Retrieved from http://www.Faculty.Londondeanery.Ac.Uk/E-Learning/Feedback/Files /Mentoring Theory_And_Practice.Pdf in 28.06.2016).
• Ministry of National Education, (2016).Aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin yönerge, Tarih: 02.03.2016, Sayı: 2456947
• Mordan, B. R. (2012). Retention and professional mentoring of beginning career and technical education teachers (Unpublished Doctoral Dissertation). Retrieved From Proquest Dissertations And Thesis Database. (UMI No. 3569237).
• Özcan, K., & Çağlar, Ç. (2013). İl eğitim denetmenlerinin mesleki gelişiminde mentorluk (mentorship in the professional development of provincial educational supervisors). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013(13).
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. John Wiley & Sons, Ltd.
• Pinkston, S. P. (2008). Characteristics associated with successful mentoring and induction programs for new teachers (Unpublished Doctoral Dissertation). Retrieved From Proquest Dissertations And Thesis Database. (UMI No. 3315964).
• Rhodes, C., Stokes, M., ve Hampton, G. (2004). A practical guide to mentoring, coaching and peer-networking. New York: Routledge Falmer.
• Sezgin, F., Koşar, S., & Emre, E. R. (2014). Okul yöneticisi ve öğretmen yetiştirmede mentörlük sürecinin incelenmesi (Examining mentoring in the training of school administrators and teachers). Kastamonu Education Journal, 22(3), 1337.
• Sinclair, C. (2003). Mentoring online about mentoring: possibilities and practice. Mentoring & Tutoring: Partnership in Learning, 11(1), 79-94.
• Tang, S. Y. F., & Choi, P. L. (2005). Connecting theory and practice in mentor preparation: mentoring for the improvement of teaching and learning. Mentoring & Tutoring: Partnership in Learning, 13(3), 383-401.
• Ulubey, Ö. (2016). Aday öğretmen yetiştirme programının aday öğretmenlerin görüşlerine göre incelenmesi (Examining teacher candidates training programs according to teacher candidates opinions), 4th International Conference on Curriculum and Insructions, 27-30, October, Gaziantep, Turkey.
• Yarrow, A., & Millwater, J. (1997). Evaluating the effectiveness of a professional development course in supervision and mentoring. British Journal of In-service Education, 23(3), 349-36.
• Yarrow, A., & Millwater, J. (1997). Evaluating the effectiveness of a professional development course in supervision and mentoring. Journal of In-Service Education, 23(3), 349-361.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma (Qualitative research in social science). (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Zientek, L. R. (2007). Preparing high-quality teachers: Views from the classroom.American Educational Research Journal, 44(4), 959-1001.
• www.meb.gov.tr. 19. Milli Eğitim Şura Kararları (National Education Counsil Decisions) (Retrieved at 28.06.2016 )