Öğrencilerin Beden Eğitimine Yönelik Tutumları ile Okula Aidiyetleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Sayı: 28, 55 - 68, 31.07.2025

Emre Caner Yapıcı , Veysel Küçük

https://doi.org/10.30786/jef.1435225

Öz

Araştırmanın amacı, ortaokul ve lise öğrencilerinin beden eğitimi ve spor derslerine yönelik tutumları, okula aidiyet duyguları ve yaşadıkları bölge arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklem grubunu, 490'ı kız, 612’si erkek öğrenci olmak üzere toplam 1102 öğrenci oluşturmuştur. Elde edilen verilerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Buna göre basit doğrusal regresyon, ANOVA ve Tukey analizlerinin yapılmasına karar verilmiştir. Ulaşılan bulgular neticesinde; beden eğitimi ve spor derslerine yönelik tutum ile okula aidiyet duygusu ilişkisinin orta seviyede olduğu belirlenmiştir (p<0,05, r=0,425). Yapılan basit doğrusal regresyon analizinde beden eğitimi ve spor derslerine yönelik tutumun okula aidiyet duygusunu %18 oranında açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır (p<0,05, R=18,1). Beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutum ile yaşanılan yer ilişkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Sonuç olarak, beden eğitimi ve spor dersinin okula aidiyeti %18 oranında açıkladığı, beden eğitimi ve spor dersi tutumlarının yaşanılan bölgelere göre Gürcistan/Batum (x:3.98) bölgesi lehine farklılaştığı belirlenmiştir (p<0.05).

Anahtar Kelimeler

tutum , ait olma , beden eğitimi ve spor dersi , spor yönetimi

Examining the Relationship between Students' Attitudes toward Physical Education and their Belonging to School

Öz

This research aims to explore how the attitudes of secondary and high school students toward physical education correlate with their sense of belonging to both their school and their local community. This research sample comprised 1,102 students, with 490 being female and 612 being male. It was determined that the data obtained showed a normal distribution. Thus, it was decided to conduct simple linear regression, ANOVA and Tukey analyses. A moderate correlation was detected between the attitude toward physical education and the sense of belonging to the school (p<0.05, r=0.425). In the simple linear regression analysis, it was concluded that the attitude toward physical education explained the sense of belonging to the school by 18% (p < 0.05, R = 18.1). A statistically significant difference was found between the attitude toward physical education and sports lessons and the place of residence (p<0.05). In conclusion, physical education and sports course explained school belonging by 18% and that physical education and sports course attitudes differed according to the regions of residence in favor of the Georgia/Batumi (x:3.98) region (p<0.05).

Anahtar Kelimeler

Attitude , belonging , physical education and sport lesson , sport management

Kaynakça

• Alparslan, S. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi öğretmenlerinin sergilediği öğretim davranışlarına ilişkin algıları ve öğrencilerin bu derse karşı geliştirdikleri tutumları [Secondary school pupils' perceptions of the teaching behaviors exhibited by physical education teachers and the pupils' attitudes towards this course] (Unpublihed master’s thesis). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Alpkaya, U., & Çoknaz, H. (2018). Lise öğrencilerinin beden eğitimi dersi tutumlarının, obez akran tutumlarının karşılaştırılması ve arasındaki ilişkinin incelenmesi [Comparison of the attitudes of the high school children towards exercise courses and towards their obese peers, and the analysis of the relationship between them]. The Journal, 11(57).
• Arif, M., Baiju, A., & Joseph, S. (2011). Attitude of college pupils towards exercise and sports. International Journal of Exercise, 4(1), 45-52.
• Bailey, R. (2006). Physical education and sport in schools: A review of benefits and outcomes. Journal of School Health, 76(8), 397-401. https://doi.org/10.1111/j.1746-1561.2006.00132.x
• Balyan, M., Balyan, Y. B., & Kiremitçi, O. (2012). Farklı sportif etkinliklerin ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum, sosyal beceri ve öz yeterlik düzeylerine etkileri [The effects of different sport activities on the attitudes, social skills and self-efficacy levels of second stage primary school pupils towards physical education lessons]. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 196-201.
• Birtwistle, G. E., & Brodie, D. A. (1991). Children's attitudes towards activity and perceptions of exercise. Health Education Research, 6(4), 465-478.
• Booker, K. C. (2006). School loyalty and the African American adolescent: What do we know and where should we go? The High School Journal, 89(4), 1-7.
• Carson, A. (2014). (2014). Emotion of loyalty among middle school pupils. James Madison University. Retrieved from https://commons.lib.jmu.edu/edspec201019/42
• Chakraborty, B., Nandy, S., & Adhikari, S. (2012). A study on exercise teachers’ training programme on development of attitude towards exercise. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 2(4), 01-03.
• Çıngı, H. (1994). Örnekleme kuramı [Sampling theory]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
• Çöndü, A. (2004). Beden eğitimi ve sporda özel öğretim yöntemleri [Special teaching methods in physical education and sports]. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dawson, B., & Trapp, R. G. (2001). Probability & related topics for making inferences about data. In S. E. White (Ed.), Basic & Clinical Biostatistics (3rd ed., pp. 69-72). McGraw-Hill Medical Publishing Division.
• Dereceli, Ç. (2020). İmam hatip liselerinde eğitim alan kız öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının incelenmesi (Balıkesir ili örneği) [Examination of the attitudes of female pupils studying in imam hatip high schools towards physical education and sports lessons (Balıkesir province sample)]. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(3), 75-85.
• Duman, S., Karagün, E., & Selvi S. (2020). Anadolu ve spor lisesi öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının incelenmesi [Examination of anatolian and sports high school pupils' attitudes towards physical education and sports]. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 89-103.
• Finn, J. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59, 117-142
• George, D. ve Mallery, M. (2001). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference 10.0 update (3rd ed.). Allyn and Bacon.
• Göksel, A. G., & Çağdaş, C. A. Z. (2016). Anadolu lisesi öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi [Examination of anatolian high school pupils' attitudes towards physical education lesson]. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-9.
• Goodenow, C. (1993). The psychological emotion of school membership among adolescents: Scale development and educational correlates. Psychology in the Schools, 30(1), 79-90.
• Goodenow. C., & Grady, E. (1993). The relationship of school loyalty and friends’ values to academic motivation among urban adolescent pupils. The Journal of Experimental Education, 62, 60-71.
• Güllü, M., & Güçlü, M. (2009). Ortaöğretim öğrencileri için Beden Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği geliştirilmesi [Development of a physical education course attitude scale for secondary school pupils]. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 138-151.
• Günbay, Ş., & Sarı, İ. (2020). Destekleme ve yetiştirme kursuna katılan öğrencilerin beden eğitimi ve spor tutumları, sportmenlik davranışları ve uygulama hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. [Examining the physical education and sports attitudes, sportsmanship behaviors and opinions of the pupils participating in the support and training course about the practice]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(2), 910-930.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri [Research methods in social sciences]. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2005). Yeni insan ve insanlar [The new man and people] (10th ed.). İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Karaca, R., Aydın, Y., & Çalışkan, E. (2016). Investigation of students' attitudes towards physical education course in terms of different variables. Journal of Physical Education and Sport Sciences, 18(2), 45-58.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi [Scientific research method] (17th ed.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıç, S. (2013). İstatistikî ifadeyle.. [Statistically speaking...]. Journal of Mood Disorders, 3(3), 135-40.
• Kirk, D. (2010). Physical education futures. Routledge.
• Linda Rikard, G., & Banville, D. (2006). High school pupil attitudes about exercise. Sport, Education and Society, 11(4), 385-400.
• Ma, X. (2003). Emotion of loyalty to the school: Can schools make a difference? The Journal of Educational Research, 96(6), 340-349. https://doi.org/10.1080/00220670309596617
• MEB (2018). Beden eğitimi dersi öğretim programı ve kılavuzu (5-8. sınıflar) [Physical education lesson curriculum and guide (grades 5-8)]. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2018). Beden eğitimi dersi öğretim programı ve kılavuzu (9-12. sınıflar) [Physical education lesson curriculum and guide (grades -12)]. Ankara: MEB Yayınları.
• Norusis, M. J. (2008). SPSS statistics 17.0 Guide to data analysis. Chicago: Hall Inc.
• Öncü, E., & Güven, Ö. (2011). Beden Eğitimi Dersine Yönelik Ana-Baba Tutum Ölçeği’nin geliştirilmesi [Development of Parental Attitude Scale towards Physical Education Lesson]. Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3).
• Osterman, F. K. (2000). Pupils' need for loyalty in the school community. Review of Educational Research, 70(3), 323-367.
• Özsarı, A., & Çelik, D. Ö. (2021). Farklı okullarda eğitim gören öğrencilerin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumları ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between attitudes towards physical education and sports and social skills of pupils studying in different schools]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
• Sarı, M. (2013). Emotion of school loyalty among high school pupils. Anadolu University Journal of Social Sciences, 13(1), 147-160.
• Schober, P., Boer, C., & Schwarte, L. A. (2018). Correlation coefficients: appropriate use and interpretation. Anesthesia & Analgesia, 126(5), 1763-1768.
• Sertkahya, M., & Hasan, Üren (2021). İlköğretim 2. kademe ve ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Kemalpaşa ilçesi örneği [Examination of the attitudes of primary school 2nd stage and secondary school pupils towards physical education lesson in terms of various variables: Kemalpaşa district example]. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 166-183.
• Subramaniam, P. R., & Silverman, S. (2007). Middle school pupils’ attitudes toward exercise. Teaching and Teacher Education, 23(5), 602-611.
• Tannehill, D., & Zakrajsek, D. (1993). Pupil attitudes towards exercise: A multicultural study. Journal of Teaching in Exercise, 13(1), 78-84.
• Türkmen, M., & Varol, R. (2017). İmam hatip ortaokullarındaki öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının araştırılması (Bartın il örneği) [Investigation of the attitudes of pupils in imam hatip secondary schools towards physical education and sports lessons (Bartın province sample)]. Electronic Turkish Studies, 12(25).
• Voelkl, K. (1995). School warmth, pupil participation and achievement. Journal of Experimental Education, 63(2), 127-138.
• Yetiş, Ü., Aytaç, K. Y., & Çağlayan, G. (2022). Ortaöğretim kademesinde öğrenim gören öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının incelenmesi [Examination of secondary education pupils' attitudes towards physical education and sports lessons]. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 2), 906-917.
• Yıldızhan, Y. Ç., & Çağlayan, G. N. (2019). Öğrencilerin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile sosyal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between pupils' attitudes towards physical education lessons and their social intelligence levels]. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 24(4), 227-240.