TARIM ANLAŞMASI'NIN TÜRK TARIM SEKTÖRÜNE YANSIMALARI

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 34 - 46, 30.09.2021

Seyhan Taş , Burcu Kenger , Sefa Özbek

https://doi.org/10.53280/jer.918546

Öz

Tarım her ülke için hayati öneme sahip temel iktisadi sektördür. Sadece gıda üretimi değil diğer sektörlere sermaye ve hammadde temin etmesi, geniş bir istihdam sağlaması ve dış ticarete doğrudan katkı sunması bu önemi teyid eder. Bu yüzden hemen her ülke sektörü koruma yönünde tercih gösterir. Birinci ve ikinci dünya savaşlarından sonra yaşanan ekonomik durgunluktan kurtulmak ve ekonomilerini canlandırmak için birçok kurum ortaya çıkmıştır. IMF, Dünya Bankası Grubu ve günümüzde Dünya Ticaret Örgütüne (DTÖ) dönüşmüş olan Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) bu kuruluşların önde gelenlerindendir. Sanayi, hizmet yanında GATT tarım sektörüne ilişkin olarak birçok karar almış ancak DTÖ'nün kuruluşuna kadar istenen sonuçlar elde edilememiştir. Dünya Ticaret Örgütü'nün de resmi olarak kurulduğu Uruguay Roundda Tarım Anlaşması ek anlaşma olarak kabul edildi. Bu anlaşmanın amacı tarım ticaretini adilleştirmek ve serbestleştirmektir. Amacını gerçekleştirmek için ise, pazara giriş, ihracat sübvansiyonları ve iç destekler konularında düzenlemelerde bulunmuştur. Diğer tüm ülkeler gibi Türkiye için de tarım sektörü ekonominin can damarıdır. Türkiye ekonomisinde tarım sektörüne dayalı sanayi oldukça önemli yer tutmakla birlikte dış ticaretin bileşiminde tarımsal hammadde ürün ihracatı ve ithalatı ciddi öneme sahipitr. Bu çalışmanın amacı GATT sürecinin tarım sektörü ve tarım ürünleri ticareti üzerindeki etkilerini tartışmaktır.

Anahtar Kelimeler

Tarım Anlaşması, Dünya Ticaret Örgütü, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması, Türkiye

REFLECTIONS OF THE AGRICULTURAL AGREEMENT ON THE TURKISH AGRICULTURAL SECTOR

Öz

Agriculture is a very important sector for all countries in the world. The fact that it provides capital and raw materials not only for food production, but also for other sectors, provides a wide employment and contributes directly to foreign trade confirms this importance. For these reasons, even developed countries can’t give up protectionism. Many institutions have emerged to get rid of the economic stagnation experienced after the first and second world wars and to revive their economy. The International Monetary Fund (IMF), the World Bank Group, and the General Agreement on Tariffs and Trade (GATT), which has now become the World Trade Organization (WTO), are among the leading ones. In the GATT process, many decisions were taken regarding the agriculture sector as well as industry and services, but the desired results could not be achieved until the establishment of the WTO. In the Uruguay Round, in which the WTO was officially established, the Agriculture Agreement was accepted as an additional agreement. The aim of this agreement is to fair and liberalize agricultural trade. To achieve its purpose; It has made regulations on market entry, export subsidies and domestic supports. As in other countries, the agricultural sector has an important position in the economy for Turkey as well. Although the industry based on the agricultural sector has a very important place in the Turkish economy, the export and import of agricultural raw material products have a serious importance in the composition of foreign trade. The aim of this study is to discuss the effects of the GATT process on the agricultural sector and trade in agricultural products.

Anahtar Kelimeler

Agreement on Agriculture, The World Trade Organization, General Agreement on Tariffs and Trade, Turkey

Kaynakça

• DEMİR, Ö.N., 2020. “DTÖ Tarım Anlaşması Sonrası Türk Tarımı ve Sorunları”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• DÖLEKOĞLU, T., 2003. “Tarımsal Destekleme Politikasında Süreçler ve Üretici Transferleri”, TEPGE yayınları, 3 (4), ss. 2 https://docplayer.biz.tr/12440333-T-e-a-e-bakis-dunya-ticaret-orgutu-ileri-tarim-muzakereleri-ve-turkiye-turker-dolekoglu-teae-1-giris.html (08.04.2021).
• ÖZDEMİR, E., 2018. “Dünya Ticaret Örgütü Tarım Anlaşması ve Müzakerelerinin Tarım Ürünleri Dış Ticaretine Etkisi – Türkiye Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü, İstanbul.
• PARILTI, H., 2015. “Çok Taraflı Ticaret Sistemi ve Ticaret Politikaları: İthalatta Koruma Kolay Bir İş Mi?”, İktisat Fakültesi Mecmuası, 65 (2), ss.100-160.
• Turan, G. G. (1980). Uluslararası Para Sistemi, Dünü ve Bugünü. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• TÜRKOĞLU, E., 2015. “Küreselleşme ve Tarım Sektörü: Türkiye Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.