Ortaöğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi “Ahlak Ve Değer” Öğrenme Alanına Ait Ünite Kazanımlarının Rokeach Değerler Envanterine Göre İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 01.07.2017

Şadiye Korkmaz , Tuğrul Yürük , Asım Yapıcı , M. Oğuz Kutlu

Öz

Özet

 

            Öğretim programları, öğrencilere ahlaki davranışları
ve değerleri kazandırmayı hedeflemektedir. Birçok ülkede olduğu gibi, ülkemizde
de eğitim ve öğretimde ahlak ve değerler konusu oldukça önem arz etmektedir. Bu
nedenle bireylere kazandırılması gereken ahlaki davranışların ve değerlerin,
insanların ahlak ve değer yönelimleri dikkate alınarak, öğretim programlarında
nasıl yer verildiğinin incelenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Çalışmada 2011-2012
öğretim yılında, uygulanmak üzere hazırlanan (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar)
Ortaöğretim (lise) Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (ODKAB) programı, Rokeach
tarafından geliştirilen ve Çalışkur & Aslan tarafından geçerlilik ve
güvenilirlik çalışması yapılarak Türkçeye uyarlanan Rokeach Değerler
Envanterinde bulunan değer maddelerine göre incelenmiştir. Yapılan içerik
analizi sonucunda ODKAB Programının 7 öğrenme alanını kapsadığı, 7 öğrenme
alanına ait bütün öğretim programını kapsayan toplam 214 kazanım cümlesinin
olduğu analiz edilmiştir. Rokeach Değerler Envanterinde bulunan değer maddeleri
dikkate alınarak yapılan içerik analizi sonucunda, 7 öğrenme alanına ait 214
kazanım cümlesinden 74 kazanım cümlesinin Rokeach değerler envanterinde bulunan
değer maddelerini kapsadığı ve ilgili olduğu ve 7 öğrenme alanından biri olan
"Ahlak ve Değer" öğrenme alanına ait 37 kazanım cümlesinin, Rokeach
değerler envanterinde bulunan değerler kavramları ile uyumlu olduğu tespit
edilmiştir.  ODKAB programında bulunan
Ahlak ve Değerler ile ilgili kazanım cümleleri, Rokeach değerler envanterinde
bulunan değerlerden  Gaye (amaç) değerler
(terminal values); aile güvenliği, ahiret mutluluğu, barış içinde bir dünya,
bilgelik, güzellikler dünyası, iç huzur, özgürlük, ulusal güvenlik, vasıta
(araç) değerler (instrumental values) ise; bağımsız olma, bağışlayıcılık
(affedici olma), dürüstlük, entelektüel olma (aydın olma), geniş görüşlü olma,
mantıklı olma, sorumluluk sahibi olma (sorumluluk bilinci) ve temizlik değer
maddeleri ile ilgili olarak sunulmaktadır.

Anahtar
Kelimeler:
Ahlak, değer, değerler eğitimi, ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi
(ODKAB) öğretim programı

 

Anahtar Kelimeler

Ahlak , Değer

Kaynakça

• Aydın, Z, M, (2008), Okulda Ahlak Eğitimi ve Ahlak Öğretiminde Örnek Olay İncelemesi Yöntemi. (Geliştirilmiş 3.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bertrand, A, (2001), Ahlak Felsefesi. Çev. S. Zeki. Ankara, Akçağ Yayınları.
• Büyüköztürk Ş, Çakmak, Kılıç, E., Akgün Ö. E, Karadeniz, Ş. & Demirel, F, (2008), Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Pegem Yayıncılık.
• Cevizci, A, (2002), Etiğe Giriş. İstanbul: Engin Yayıncılık.
• Cevizci, A, (2014), Etik Ahlak Felsefesi. İstanbul, Say yayınları.
• Çalışkur, A. & Aslan, A, E, (2013), "Rokeach Değerler Envanteri Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması", Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, Volume: 16, Number: 29, pp. 81-105.
• Çiftçi, N, (2003), "Kohlberg’in Bilişsel Ahlak Gelişimi Teorisi: Ahlak ve Demokrasi Eğitimi", Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 43-77.
• Hökelekli, H, (2011), Ailede, Okulda, Toplumda Değerler Psikolojisi ve Eğitimi, İstanbul: Timaş Yayınları.
• MEB (2010), Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara, Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Türkeri, M, (2014), Etik Bilinç Kaynak Sizsiniz, İstanbul: Lotus Yayınevi.
• Türkeri, M, (2013), Elmalı'nın Ahlak Felsefesi, Ankara: Lotus Yayınevi.
• Ulusoy, K, & Dilmaç, B, (2014), Değerler Eğitimi, Ankara: Pegem Akademi.
• Ülken, H, Z, (2002), Ahlak, 3.baskı. Ankara, Ülken Yayınları.
• Ülken, H, Z, (2013), Eğitim Felsefesi, 3.baskı. Ankara, Doğu Batı Yayınları.
• Yapıcı, A, & Zengin, Z, S, (2003), "İlahiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralamaları üzerine psikolojik bir araştırma: Çukurova Üniversitesi ilahiyat fakültesi örneği", Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (9), 177-206.
• Yapıcı, A, & Yürük, T, (2015), "Yüksek din öğretimi öğrencilerinin değer tercih sıralamaları: Çukurova üniversitesi ilâhiyat fakültesi örneği", Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(1), 118.
• Yıldırım, C, (1982), Kur'an-ı Kerim, Meal ve Tefsiri, İstanbul: Tercüman Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş.