İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Politik Okuryazarlık Ve Sosyal Katılım Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 15, 303 - 324, 30.08.2023

Büşra Nur Günteke , Soner Aladağ

https://doi.org/10.57135/jier.1319419

Cited By: 1

Öz

Günümüz dünyasında etkin bir vatandaşın sahip olması gereken becerilerden biri politik okuryazarlık bir diğeri ise sosyal katılım becerisidir. Bu becerilerin bireylere erken yaşlardan itibaren kazandırılması oldukça önem arz etmektedir. Bu araştırma ile ilkokul 4. sınıf öğrencilerin politik okuryazarlık becerileri ile sosyal katılım becerileri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılınca Aydın ili Efeler ilçesindeki devlet ve özel ilkokullarda öğrenim gören 1010 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nicel araştırma metotlarından ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen Politik Okuryazarlık Ölçeği ve Sosyal Katılım Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama süreci gerekli izinlerin alınmasının ardından devlet ve özel ilkokullarda öğrenim gören 4. sınıf öğrencilerine sınıf öğretmenlerinin izni ve yardımlarıyla gerçekleştirilmiştir. Toplanan verilerin analizinde bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi ve basit doğrusal korelasyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğrencilerin politik okuryazarlık ve sosyal katılım becerilerinin yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Elde edilen veriler araştırmacı tarafından belirlenen yedi değişkene göre de incelenmiştir. Araştırma sonucunda ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin politik okuryazarlık ve sosyal katılım düzeyleri arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bu araştırmanın farklı değişkenler kullanılarak, farklı bir çalışma grubu kullanılarak ya da farklı bir metodoloji kullanılarak tasarlanması ve uygulanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

politik okuryazarlık becerisi, sosyal katılım becerisi, ilkokul 4. sınıf öğrencileri, sosyal bilgiler dersi

Kaynakça

• Adler, R. P. ve Goggin, J. 2005. What Do We Mean By Civic Engagement?, Journal of Transformative Education, 3, 236-252.
• Alabaş, Ç. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarında (1968-2018) Sosyal katılım becerisinin yerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Altınok, A. (2012). Sosyal katılım faaliyetlerinin 12-14 yaş grubu öğrencilerinin sosyal problemlere olan duyarlılıklarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Aslan, H. M. (2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin politik okuryazarlık becerilerinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dali, Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kars.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2016). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Chapin, L.W. ve Denhardt, R. B., 1995. Putting “Citizen First” in Orange Country, Florida, National Civic Review, 84, 210-212.
• Collins, H. (1992). Political literacy: Educating for democracy. Parliament of Australia, Papers on Parliament No. 14. (Accessed on 19.05.2018), https://www.aph.gov.au/~/~/link.aspx?_id=1322CB719E0 34CC0AE685C780E53D7FA&_z=z
• Çınar, M. (2019). Coğrafya lisans öğrencilerinin politik okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• Faiz, M. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının siyaset okuryazarlık durumları. Gazi Üniversitesi eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Gunteke, B.N. & Aladag, S. (2023). Politik Okuryazarlık Ölçeği: Ölçek Geliştirme Çalışması . Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 5(1), 17-28.
• Karatekin, K., Kuş, Z. ve Merey, Z. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarının çözümünde sosyal katılımları. İlköğretim Online, 13(2), 345‐ 361.
• Kara, H. ve Tangülü, Z. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Hukuk ve Politik Okuryazarlığı Üzerine Bir Durum İncelemesi. Araştırma ve Deneyim Dergisi.
• Krosnic, J. A. (1990). Expertise and political psychology. Social Cognition, 8(1), 1-8. (Erişim: 19.05.2018), https://pprg.stanford.edu/wp-content/uploads/1990- Expertise-and-Political-Psychology.pdf
• Levine, P., 2007. The Future Of Democracy, Developing The Next Generations of American Citizens, University Press Of New England, London.
• Memişoğlu, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal katılıma ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 11(19), 621-640.
• Scholzman, K. L., Verba, S. ve Brady, H. E., 1999. Civic Participation and the Equality Problem, Skocpol , T. ve Fiorino, M. (Editör), Civic Engagement and American Democracy, Brookings Instutions Press, Washington.
• Selanik Ay, T. ve Yavuz, Ü. (2016). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Okuryazarlık Becerilerini Kazandırmaya Yönelik Gerçekleştirdikleri Uygulamalar. Anadolu Journal of Educational Sciences International, July 2016, 6(2).
• Tarhan, Ö. (2015). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının politik okuryazarlığa ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 649-669.
• Tarhan, Ö. (2019). Ortaokul öğrencilerinin siyaset okuryazarlık düzeyleri ve temel siyaset bilimine ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Denizli.
• Vogelgesang, L., 2009. What Do We Know? Issues Around Theory And Approach. (Ed. Hollander, Elizabeth ve Burack, Cathy.) How Young People Develop Long- Lasting Habits of Civic Engagement: A Conversation on Building a Research Agenda. Bildiri Kitabı.
• Yavaş, M. (2021). Ortaokul öğrencilerinin politik okuryazarlık kavramlarına ilişkin bilişsel yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) aracılığıyla incelenmesi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.