Yaşam Bilimleri Profesyonellerinin İklim Değişikliğinin Sağlık Etkileri Konusunda Eğitim İhtiyaçları Var Mı?

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 141 - 151, 27.06.2020

Dicle Seher Akay Gülçin Akca Ali Derya Atik Figen Erkoç

https://doi.org/10.34137/jilses.684622

Cited By: 3

Öz

Yaşam bilimleri profesyonellerinin (hekim, hemşire, paramedik, veteriner hekim, eczacı, biyolog, bunların ara elemanları ile eğitimcileri) iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkileri konusundaki temel bilgi düzeylerini ve farkındalıklarını araştırarak; eğitim ihtiyacı olup olmadığını tespit etmektir. Araştırma aynı zamanda konu ile ilgili çözüm önerileri sunmak ve bu konu ile ilgili neler yapılabileceğine vurgu yapma amacı taşımaktadır. Eğitim ihtiyacı tespitinde yaşam bilimleri profesyonellerinin konu hakkında bilgi düzeylerini belirlemeye yönelik soruların yer aldığı anket hazırlanmıştır. Veri toplama görüşme tekniği ile, verilerin kantitatif analizi frekans ve yüzde hesaplamalarıyla yapılmıştır. Bu amaçla 158 katılımcıya konu ile ilgili anket uygulanmıştır. Küresel iklim değişikliği konusunda bilgi sahibi olanlar %41,1 (65) olmayanlar %5,1(8), kısmen bilgi sahibi olanların oranı %53,8 (85); sağlık etkilerinden haberdar olanlar %43,7 (69), olmayanlar %6,3 (10), kısmen haberdar olanlar %50 (79)’dir. Katılımcıların iklim değişikliğinin sağlık üzerine etkileri konusunda bilgi kaynakları başlıca internet ve yazılı basındır. Türkiye’de küresel iklim değişikliğinin sağlık etkileri ve uyumdan sorumlu bir kurum olduğunu katılımcıların %5,7 (9)’si, olmadığını ifade edenlerin oranı %14,6 (23) ve bu konu hakkında bilgi sahibi olmayanların oranı %79,7 (126)’dir. Sağlık etkileri konusunda hizmet içi eğitim veya herhangi bir kursa/seminere katılanların oranı %8,2 (13) iken, katılmayanlar %91,8 (145)’dir. Katılımcıların %83,5(132)’i eğitime ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir. Günümüzde en önemli ve geri dönüşü olmayan, çevre problemi küresel iklim değişikliğinin Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS/UNFCC, 1994) kararları doğrultusunda yaşam bilimleri profesyonellerinin iklim değişikliğine adaptasyon sürecinde eğitim ihtiyaçlarının olup olmadığı tartışılmıştır. Sonuçlar yaşam bilimleri profesyonellerinin küresel iklim değişikliğinin olası sağlık etkilerine karşı eğitime ihtiyaç duyduklarını göstermekte ve bu alanda eğitim verilmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, yaşam bilimleri, mesleki eğitim, eğitim ihtiyacı

Is There Need For Further Education of Life Sciences Professionals for Climate Change and Health Effects?

Öz

This study aims to draw attention to health effects of climate change (CC) and assess any further training needs of life sciences professionals (physicians, nurses, paramedics, veterinarians, pharmacists, biologists and educators). Research also recommends solutions for National Action Plan for adaptation to CC. A questionnaire developed aimed to evaluate knowledge levels of target groups about health impacts so that education needs can be identified. Quantitative analysis of the data were performed with data collection interview technique using the questionnaire, frequency and percentage calculations. 158 participants. Of 158 participants 41.17% (65) had knowledge about CC; without 5.1% (8), partially knowledgeable 53.8% (85); informed about health effects were 43.7% (69), not informed 6.3% (10), partially informed 50% (79). Web and published media were the major resources for CC health effects. Nine 5.7% were aware of an institution responsible for CC health effects in Turkey, not aware were 14.6% (23), who had no idea were 79.7 (126). Respondents who had training on health impacts were 8.2% (13), not trained 91.8% (145). Majority, 83.5% (132), confirmed need for training. Life science professionals need further training in the field for CC adaptation. Recommendations are elaborated for solution. Today, the most important and irreversible environmental problem, global climate change, is discussed in line with the United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCC, 1994) and whether life science professionals have training needs for adaptation to CC.

Anahtar Kelimeler

Climate change, life sciences, vocational education, , training needs

Kaynakça

• Albayrak A., & Atasayan Ö. (Mayıs, 2015). Yerel düzeyde iklim değişikliği farkındalığı analizi / Gebze Örneği. 2nd International Sustainable Buildings Symposium
• Atay, H., Tüvan, A., Demir, Ö., & Balta, İ. (2012). İklim değişikliğinin sağlık üzerine etkileri. İklim ve sağlık arasındaki ilişkilere genel bakış: Hastalıklar, hassas gruplar, adaptasyon ve öneriler. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkanlığı. https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/yayinlar/iklim-saglik-etki.pdf
• Atik, A.D., & Doğan, Y. (2019) Lise öğrencilerinin küresel iklim değişikliği hakkındaki görüşleri. Academy Journal of Educational Sciences, 3(1), 84-100. Doi: 10.31805/acjes.569937
• Aydın, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Social Sciences and Humanities,1(1), 118-132
• Bell, E. (2010). Debate Climate change: what competencies and which medical education and training approaches? BMC Medical Education, 10(31), 1-8
• Biçer, B., & Vaizoğlu, S. (2015). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin küresel iklim değişikliği hakkındaki bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(2), 30-43
• Çakmak, E., Doğan, T., & Hilmioğlu, B. (Kasım, 2017). İklim değişikliği sürecinde Paris Anlaşması’nın rolü ve Türkiye’nin konumu, VII. Ulusal Hava Kirliliği ve Kontrolü Sempozyumu, Antalya-Türkiye
• Çelik S., Bacanlı, H., & Görgeç, H. (2008). Küresel iklim değişikliği ve insan sağlığına etkileri, Telekomünikasyon Şube Müdürlüğü. https://mgm.gov.tr/FILES/genel/makale/11_kureseliklimdegisikligietkileri.pdf
• Ergin, A., Akbay, B., Özdemir, C., & Uzun, S.U. (2017). Tıp fakültesi öğrencilerinin küresel ısınma ve sağlığa etkileri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Pamukkale Tıp Dergisi, 10(2), 172-180
• Fraenkel, J.R., Wallen, N.E., & Hyun, H. (2009). How to design and evaluate research in education (7th Ed.). San Francisco: McGraw-Hill
• Gürel, Z., & Aslan, D. (2019). Halk sağlığı bakış açısıyla gıda kaynaklı krizler ve önleme yaklaşımları. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 76(3), 361-376. Doi: 10.5505/TurkHijyen.2019.34711
• IPCC. (2014). Climate Change 2014: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, R.K. Pachauri and L.A. Meyer (eds.)]. IPCC, Geneva, Switzerland, 151
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel
• Kiraz, E. (2019). İklim değişikliğinin insan sağlığına etkileri, Ankara: İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi
• Lavey, W.G. (2019). Teaching the health impacts of climate change in many American higher education programs. International Journal of Sustainability in Higher Education, 20(1), 39-56
• Liao, W., Yang, L., Zhong, S., Hess, J., Wang, Q., Bao, J., & Huang, C. (2019). Preparing the next generation of health professionals to tackle climate change: Are China's medical students ready? Environmental Research, 168, 270-277
• McMichael, A., Woodruff, R,. & Hales, S. (2006). Climate change and human health: present and future risks. Lancet, 367(9513), 859–69
• Moosmann, L., Neier, H., Mandl, N., & Radunsky, K. (2017). Implementing the Paris Agreement – New Challenges in view of the COP 23 Climate Change Conference, Study for the ENVI Committee, European Parliament, Policy Department for Economic and Scientific Policy, Brussels.
• Nhamo, G., & Muchuru, S. (2018). Climate adaptation in the public health sector in Africa: Evidence from United Nations Framework Convention on Climate Change National Communications. Journal of Disaster Risk Studies, 11(1), 644
• Öztürk, K. (2002). Küresel iklim değişikliği ve Türkiye’ye olası etkileri. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 47-65
• Polat, Y., Yanıkoğlu, A., & Çetin, H. (2017). İklim değişikliğinin sivrisinek kaynaklı hastalıklar üzerine etkisi. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 55-63
• Raminez, B. (2017), Support for research towards understanding the population health vulnerabilities to vector-borne diseases: increasing resilience under climate change conditions in Africa. Infectious Diseases of Poverty, 6, 164
• Shezi, B., Mathee, A., Siziba, W., Street, R.A., Naicker, N., Kunene, Z., & Wright, C. Y. (2019). Environmental health practitioners potentially play a key role in helping communities adapt to climate change. BMC Public Health, 19(54), 1-8
• Swim, J. K., Clayton, S., & Howard, G. S. (2011). Human behavior alcontributions to climate change psychological and contextual drivers. American Psychologist, 66(4), 251-264
• Temelli, A., Kurt, M., & Keçeci Kurt, S. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin küresel ısınmaya ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 4(2), 220-208
• Türkeş, M. (2001). Küresel iklimin korunması, iklim değişikliği çerçeve sözleşmesi ve Türkiye. TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Süreli Teknik Yayın, 61, 14-29
• URL-1: http://unfccc.int/2860
• URL-2: T.C. Sağlık Bakanlığı (2015). İklim değişikliğinin sağlık üzerine olumsuz etkilerinin azaltılması ulusal programı ve eylem planı, Ankara https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/cevresagligi/2ced/iklimdeğişikliği/Iklim_Degisikligi_Eylem_Plani.pdf
• Valois, P., Blouin, P., Ouellet, C., Renaud, C.S., Langer, D., & Gosselin, P. (2016). The health impacts of climate change: a continuing medical education needs assessment framework. JCEHP, 36(3), 218-225
• Wellbery, C., Sheffield P., Timmireddy K., Sarfaty M., Teherani A., & Fallar R. (2018), It’s time for medical schools to introduce climate change in to their curricula. Academic Medicine, 93(12), 1774-1777
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık