Arttırıcı ve Alternatif İletişim Teknikleri

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1 - EIGHTH ISSUE, - , 02.07.2015

Mehmet Küçüközyiğit Pınar Şafak

Öz

İletişimde sınırlılıklar yetersizlik türüne göre farklılar gösterse de yetersizlikten etkilenmiş bireylerin birçoğunda oldukça sık rastlanan bir durumdur. İletişimde meydana gelen bu sınırlılıklar özellikle ağır ve çoklu yetersizlikten etkilenmiş bireylerin, günlük yaşam kalitesinde ve birçok gelişim alanı üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Bu olumsuz etkilerin ortadan kaldırılabilmesi, yaşam kalitesini arttırılabilmesi ve ihtiyaçları olan eğitimi alabilmeleri için bireylerin için onlara özel bir iletişim sisteminin geliştirilmesi gerekmektedir. Arttırıcı ve Alternatif İletişim Teknikleri (AAİT) farklı yetersizlik türlerinden etkilenmiş bireylerle, ağır ve çoklu yetersizliğe sahip bireylerle ve farklı sebeplerle iletişimde sınırlılık yaşayan bireylerle kolayca kullanılabilecek ve uyarlanabilecek özelliğe sahip tekniklerdir. Bu tekniklerin kullanımının yaygınlaşması yetersizlikten etkilenmiş bireylerin iletişim ihtiyaçlarının giderilmesi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı iletişimde sınırlılıklar yaşayan bireylere yönelik dil gelişimini destekleyen ve iletişim ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı Arttırıcı ve Alternatif İletişim Tekniklerini (AAİT) tanıtmaktır. Bu çalışmada uluslararası literatürde geçen Arttırıcı ve Alternatif İletişim Tekniklerinin (AAİT) çeşitleri ve temel kullanım şekilleri verilerek yapılan çalışmaların farklı disiplin alanlarına göre faydaları değerlendirilmiştir. Alternatif İletişim Tekniklerini (AAİT)’nin ülkemizde kullanım sınırlılıkları üzerinde durulmuş, iletişimde sınırlılık sergileyen bireylerde kullanımının faydalarına değinilmiştir. Alternatif İletişim Tekniklerini (AAİT)’nin yaygınlaştırılması için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar sözcükler: arttırıcı alternatif iletişim, AAİT, yardımcı teknolojiler, iletişim sınırlılığı, iletişim teknikleri

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Beukelman, D. R., & Mirenda, P. (2005). Augmentative and alternative communication: Supporting children and adults with complex communication needs. Baltimore, Maryland: Paul H. Brookes Publishing Company.
• Binger, C.A., (2004). The effects of aided AAC modeling on the expression of multi-symbol messages by children who use augmentative and alternative communication (Unpublished doctoral dissertation). The Pennsylvania State University, USA
• Blischak, D. M. (1995). Thomas the writer: Case study of a child with severe speech and physical impairments. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 25, 11–20.
• Bryen, D. N., Potts, B. B., & Carey, A. C. (2007). So you want to work? What employers say about job skills, recruitment and hiring employees who rely on AAC. Augmentative and Alternative Communication, 23(2), 126–139.
• Calculator, S. N. (2009). Augmentative and alternative communication (AAC) and inclusive education for students with the most severe disabilities. International Journal of Inclusive Education, 13(1), 93–113.
• Caron, C., & Rutter, M. (1991). Comorbidity in child psychopathology: Concepts, issues and research strategies. Journal of child Psychology and Psychiatry, 32(7), 1063-1080.
• Cress, C. J., & Marvin, C. A. (2003). Common Questions about AAC Services in Early Intervention. Augmentative and Alternative Communication, 19(4), 254–272.
• Çuhadar S. (2008). Otistik Çocukların Eğitiminde Yardımcı Teknolojilerin Kullanımı. 8 thInternational Online EducationalTechnology http://ietc2008.home.anadolu.edu.tr/ietc2008/187.doc adresinden alınmıştır. Conference, paper: 05 Şubat 2014 tarihinde
• Davis, T. N., Barnard-Brak, L., Dacus, S., & Pond, A. (2010). Aided aac systems among individuals with hearing loss and disabilities. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 22(3), 241-256.
• Erickson, K. A., & Koppenhaver, D. (1995). Developing a literacy program for children with severe disabilities. The Reading Teacher, 48(8), 676–684.
• Fallon, K. A., Light, J., McNaughton, D., Drager, K., & Hammer, C. (2004). The effects of direct instruction on the single-word reading skills of children who require augmentative and alternative communication. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 47(6), 1424–1439.
• Hamm, B., & Mirenda, P. (2006). Post-school quality of life for individuals with developmental disabilities who use AAC. Augmentative and Alternative Communication, 22(2), 134–147.
• Johnson, R. M. (1994). The Picture Communication Symbols Combination Book: Mayer-Johnson LLC.
• Koppenhaver, D., Coleman, P. P., Kalman, S. L., & Yoder, D. E. (1991). The implications of emergent literacy research for children with developmental disabilities. American Journal of Speech-Language Pathology, 1(1), 38–44.
• Koppenhaver, D., & Yoder, D. (1993). Classroom literacy instruction for children with severe speech and physical impairments (SSPI): What is and what might be. Topics in Language Disorders, 13(2), 143– 153.
• Karasu, N. (2009). Otizmden etkilenmiş bireylerde sosyal ve iletişim becerilerini arttıran yöntemlerin delile dayalı yöntem olarak belirlenmesi: Bir meta-analiz örneği. Türk Eğitim Bilim Dergisi, 7(3), 713-739.
• Light, J. (1989). Toward a definition of communicative competence for individuals using augmentative and alternative communication systems. Augmentative and Alternative Communication, 5(2), 137-144.
• Light, J., & Drager, K. (2002). Improving the Design of Augmentative and Alternative Technologies for Young Children. Assistive Technology, 14(1), 17-32. doi: 10.1080/10400435.2002.10132052
• Light, J., & McNaughton, D. (1993). Literacy and augmentative and alternative communication (AAC): The expectations and priorities of parents and teachers. Topics in Language Disorders, 13(2), 33–46.
• Lund, S. K., & Light, J. C. (2001). Fifteen Years Later: An Investigation of the Long-Term Outcomes of Augmentative and Alternative Communication Interventions. (Unpublished doctoral dissertation). The Pennsylvania State University, USA.
• Lund, S. K., & Light, J. (2006). Long-term outcomes for individuals who use augmentative and alternative communication: part I — What is a "good" outcome?. Augmentative and Alternative Communication, 22(4), 284–99.
• Lund, S. K., & Light, J. (2007). Long-term outcomes for individuals who use augmentative and alternative communication: Part II – communicative interaction. Augmentative and Alternative Communication, 23(1), 1–15.
• Mank, D., Cioffi, A., & Yovanoff, P. (1998). Employment Outcomes for People with Severe- Disabilities: Opportunities for Improvement. Mental Retardation, 36(3), 205–216.
• McNaughton, D., Light, J., & Groszyk, L. (2001). "Don't Give Up": Employment Experiences of Individuals with Amyotrophic Lateral Sclerosis Who Use Augmentative and Alternative Communication. Augmentative and Alternative Communication, 17(3), 179–195.
• McNaughton, D., Light, J., & Arnold, K. (2002). 'Getting your wheel in the door': Successful full-time employment experiences of individuals with cerebral palsy who use Augmentative and Alternative Communication. Augmentative and Alternative Communication, 18(2), 59–76.
• Meer, L.V., Sigafoos, J., O'Reilly, M.F., & Lancioni, G.E. (2011). Assessing preferences for AAC options in communication interventions for individuals with developmental disabilities: A review of the literature. Research In Developmental Disabilities, 32(5), 1422–1431.
• Millar, D.C., Light, J.C., & Schlosser, R.W. (2006). The impact of augmentative and alternative communication intervention on the speech production of individuals with developmental disabilities: A research review. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 49(2), 248–264.
• Mirenda, P., Eicher, D., & Beukelman, D. R. (1989). Synthetic and Natural Speech Preferences of Male and Female Listeners in 4 Age-Groups. Journal of Speech and Hearing Research, 32(1), 175-183.
• Ogletree, B. T., & Pierce, H. K. (2010). AAC for Individuals with Severe Intellectual Disabilities: Ideas for Nonsymbolic Communicators. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 22(3), 273-287. doi: DOI 10.1007/s10882-009-9177-1
• Pennington, L., Marshalll, J., & Goldbart, J. (2007). Describing participants in AAC research and their communicative environments: Guidelines for research and practice. Disability and Rehabilitation, 29(7), 521–535.
• Preston, D., & Carter, M. (2009). A review of the efficacy of the Picture Exchange Communication System intervention. Journal of Autism Developmental Disorders, 39(10), 1471–1486.
• Ronnberg, J., & Borg, E. (2001). A review and evaluation of research on the deaf-blind from perceptual, communicative, social and rehabilitative perspectives. Scandinavian Audiology, 30(2), 67-77. doi: Doi 10.1080/010503901300112176
• Schlosser, R. W., & Lloyd, L. L. (2003). Effects of AAC on Natural Speech Development. In Schlosser, R. W. (Ed.) The Efficacy of Augmentative and Alternative Communication: Toward Evidence-Based Practice (pp. 404–425). San Diego, CA: Academic Press.
• Schlosser, R. W., & Wendt, O. (2008). Effects of augmentative and alternative communication intervention on speech production in children with autism: a systematic review. American Journal of Speech-Language Pathology, 17(3), 212–230.
• Sturm, J. M., & Clendon, S. A. (2004). Augmentative and alternative communication, language, and literacy: Fostering the relationship. Topics in Language Disorders, 24(1), 76–91.
• Şafak, P. (2012). Ağır ve Çoklu Yetersizliği Olan Çocukların Eğitimi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Tucker Cohen, E., Allgood, M., Wolff Heller, K., & Castelle, M. (2001). Use of picture dictionaries to promote written communication by students with hearing and cognitive impairments. Augmentative and Alternative Communication, 17(4), 467-485.