Hizmet Öncesi Türkçe Öğretmenlerinin Özyeterlik İnançları Üzerine Boylamsal Bir Çalışma

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, - , 30.08.2015

Derya Yaylı , Emine Kitiş Çınar

Öz

Özyeterlik inancı öğrenim yaşantısının her aşamasında ve öğretmen eğitiminde başarıyla ilişkili bir kavram olarak görülmektedir. Bu yüzden öretmen yetiştirme alanında birçok özyeterlik çalışması yürütülmüştür. Hem uluslararası hem de ulusal düzlemde yürütülmüş çalışmaların çoğu kesitsel ama çok azı boylamsal olduğu için öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarının lisans eğitimi sürecinde nasıl değiştiğini gösteren çalışmalara gereksinim duyulmaktadır. Bu yüzden, bu çalışma hizmet öncesi Türkçe öğretmenlerinin özyeterlik inançlarının lisans eğitimiyle nasıl değiştiğini belirlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma nicel ve nitel desenlerini birleştirmiş ve veri toplama aracı olarak Öğretmen Özyeterlik Ölçeği ile yarı yapılandırılmış görüşme kullanmıştır. Çalışmayı 91 hizmet öncesi öğretmen tamamlamıştır. Türkiye’de bir devlet üniversitesinde lisans eğitimi başında ve sonunda yapılan ölçümlerle elde edilen nicel verinin analizi sonucunda, hizmet öncesi öğretmenlerin özyeterlik inançlarının genel anlamda ve tüm alt boyutlar düzeyinde anlamlı bir şekilde yükseldiği gözlenmiştir. Ayrıca aynı dönemlerde toplanan nitel veri de nicel bulguyu destekler niteliktedir. Elde edilen bulguların önceki bulguların çoğuyla tutarlı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

özyeterlik inancı, hizmet öncesi öğretmen yetiştirme, Türkçe

Kaynakça

• Allinder, R. M.(1995). An examination of the relationship between teacher efficacy and curriculum based measurement and student achievement. Remedial & Special Education, 27, 141-152.
• Ashton, P. T. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35(5), 28-32.
• Atay, D. (2007). Beginning teacher efficacy and the practicum in an EFL context. Teacher Development, 11(2), 203–219.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioural change, Psychological Review, 84(2), 191–215.
• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism and human agency. American Psychologist, 37, 122- 147.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28, 117-148.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Boz, N. ve Boz, Y. (2010). The nature of the relationship between teaching concerns and sense of efficacy. European Journal of Teacher Education, 33(3), 279–291.
• Bümen, N.T. ve Ercan-Özaydın, T. (2013) Adaylıktan göreve öğretmen özyeterliği ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlardaki değişimler. Eğitim ve Bilim, 38(169), 109-125.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Coşkun, E., Gelen, İ. ve Öztürk, E.P. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme yeterlik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 140-163.
• Coşkun, E., Özer, B. ve Tiryaki, E.N. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının özel alan yeterlik algılarının değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 123-135.
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J. & Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of the teachers’ sense of efficacy scale. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74-81.
• Çevik, D.B. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,12(1), 145-168.
• Ekici, G. (2006). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen özyeterlik inançları üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları. 24, 87– 96.
• Güvenç, H. (2011). Sınıf öğretmenlerinin özerklik destekleri ve mesleki özyeterlik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 99-116.
• Housego, B. (1992). Monitoring student teachers’ feelings of preparedness to teach, personal teaching efficacy, and teaching efficacy in a new secondary teacher education program. Alberta Journal of Educational Research, 38(1), 49–64.
• Hoy,W.K, & Woolfolk, A.E. (1990).Socialization of student teachers. American Educational Research Journal, 27, 279–300.
• Lin, H., & Gorrell, J. (2001). Exploratory analysis of pre-service teacher efficacy in Taiwan. Teaching and Teacher Education, 17, 623–635.
• Mulholland, J. & John Wallace, J. (2001). Teacher induction and elementary science teaching: enhancing self-efficacy. Teaching and Teacher Education. 17, 243-261.
• Ross, J. A. (1994). The impact of an inservice to promote cooperative learning on the stability of teacher efficacy. Teaching & Teacher Education, 10, 381-394.
• Saracaloğlu, A.S, Karasakaloğlu, N. ve Gencel, İ.E. (2010). Türkçe öğretmenlerinin özyeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 265-283.
• Sparks, G. M. (1988). Teachers’ attitudes toward change and subseguent improvements in classroom teaching. Journal of Educational Psychology, 80,111-117.
• Şahin, F.E. & Atay, D. (2010). Sense of efficacy from student teaching to the induction year. Procedia Social and Behavioral Sciences. 2, 337–341.
• Tschannen-Moran, M. & Woolfolk-Hoy (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
• Ülper, H. ve Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük özyeterlik algıları. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 1115-1131.
• Wenner, G. (2001). Science and mathematics efficacy beliefs held by practicing and prospective teachers: a five-year perspective. Journal of Science Education and Technology, 10 , 181– 187.
• Woolfolk-Hoy, A., & Burke-Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures, Teaching and Teacher Education, 21(4), 343- 356.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık