Investigation of the Relationship between Pre-service Teachers' Reading Motivations and Social Media-Specific Epistemological Beliefs

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 478 - 507, 25.10.2020

Hulusi Geçgel , Fatih Kana , Nazife Esra Öztürk İlknur Akkaş

https://doi.org/10.31464/jlere.742459

Cited By: 8

Öz

The aim of this study is to determine the relationship between reading motivation levels of Pre-Service Turkish teacher and their epistemological beliefs specific to social media. Relational screening model, which is one of the quantitative research models, was used in the research. The sample of the study studying at a state university located in the west of Turkey is located 209 Pre-Service Turkish teacher. In the research, ''Social Media-Specific Epistemological Beliefs Scale'' (valideated by Çelik (2019)) and ''Adult Reading Motivation Scale'' that was validated and validated by Yıldız, Yıldırım, Ateş, and Çetinkaya (2013) were used. While evaluating the findings of the research, SPSS25 package program was used for statistical analysis. The data were analyzed through descriptive statistical analysis, t test, one way variance analysis (ANOVA), correlation analysis. It is observed that the pre-service teachers who participated in the study have read books in order to gain knowledge and relieve their curiosity, to have a pleasant time, to change their perspective and to enrich their vocabulary. It is seen that there is a positive and significant relationship between pre-service teachers' reading motivations and epistemological beliefs about social media.

Anahtar Kelimeler

Reading Motivation, Social Media, Epistemological Belief

Öğretmen Adaylarının Okuma Motivasyonları ve Sosyal Medyaya Özgü Epistemolojik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının okuma motivasyonu düzeyleri ve sosyal medyaya özgü epistemolojik inançları arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırmada nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunda Türkiye’nin batısında yer alan bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 209 Türkçe öğretmeni adayı yer almaktadır. Araştırmada Çelik (2019) tarafından geçerliği ve güvenirliği yapılmış ‘’Sosyal Medyaya Özgü Epistemolojik İnançlar Ölçeği’’ ve Yıldız, Yıldırım, Ateş ve Çetinkaya (2013) tarafından geçerliği ve güvenirliği yapılmış ‘’Yetişkin Okuma Motivasyonu Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS25 paket programı kullanılmıştır. Veriler, betimsel istatistik analizleri, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon analizi yoluyla analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının genel olarak bilgi sahibi olmak ve merak duygusunu gidermek, keyifli zaman geçirmek, bakış açısını değiştirmek, söz varlığını zenginleştirmek için kitap okudukları görülmektedir. Öğretmen adaylarının okuma motivasyonlarıyla sosyal medyaya ilişkin epistemolojik inançları arasında genel olarak pozitif ve anlamlı bir ilişkinin bulunduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okuma Motivasyonu, Sosyal Medya, Epistemolojik İnanç

Kaynakça

• Aktaş, E & Bayram. B. (2018). Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama stratejilerinin kullanımı üzerine bir inceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3). 1401-1414. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/39594/335730.
• Akyazı, E. & Ünal, A. T. (2013). İletişim fakültesi öğrencilerinin amaç, benimseme, yalnızlık düzeyi ilişkisi bağlamında sosyal ağları kullanımı. Global Media Journal Turkish Edition, 3(6). 1-24. https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/Erhan%20AKYAZI%20-%20Aylin%20TUTGUN%20U%CC%88NAL.pdf (Erişim tarihi:15.05.2020).
• Arslan, A. (2013). Okuma becerisi ile ilgili makalelerde cinsiyet değişkeni. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2 (2) , 251-265. DOI: 10.7884/teke.153.
• Arslan, Y., Çelik, Z. & Çelik, E. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. PÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 113–124.
• Aydın, İ. E. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımları Üzerine Bir Araştırma: Anadolu Üniversitesi Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 373-386. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/1256 (Erişim tarihi: 15.05.2020).
• Aypay, A. (2011). Epistemolojik inançlar ölçeğinin Türkiye uyarlaması ve öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 12(1),1-15. https://pdfs.semanticscholar.org/07ac/364d1f6cf4fb5602d509db7a58385d1b2d45.pdf (Erişim tarihi:16.05.2020).
• Balcı, Ş. & Ayhan, B. (2007). Üniversite öğrencilerinin internet kullanım ve doyumları üzerine bir saha araştırması. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 174-197. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19015/200730 (Erişim tarihi: 16.05.2020).
• Barata, B. (2015). Gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüklerine bağlı gençlik merkezlerinin 15-29 yaş arasındaki gençler tarafından bilinirlik düzeyi.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Başbay, M. (2013). Epistemolojik inancın eleştirel düşünme ve üstbiliş ile ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi. 38(169). http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/2033/512 (Erişim tarihi:16.05.2020).
• Başer Gülsoy, V. G., Erol, O. & Akbay, T. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 1-28. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/19408/206386
• Baştuğ, M. & Keskin, H . (2012). Okuma Becerilerinin Okuma Ortamı Açısından Karşılaştırılması: Ekran mı kâğıt mı? Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 73-83. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2831/38447.
• Batur, Z., Gülveren, H. & Bek, H. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1), 32-49. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaksosbil/issue/21651/232769.
• Bayat, N. & Çetinkaya, G.(2018). Ortaokul öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve tercihleri. Elementary Education Online, 17(2), 984-1001. DOI: 10.17051/ilkonline.2018.419349.
• Bıyık Ataş M., Erdoğan, T. & Yıldız, M. (2017). The examining reading motivation of primary students in the terms of some variables. International Journal of Progressive Education. 13(3), 31-49. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1159916.pdf (Erişim tarihi:16.05.2020). Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. DOI: 10.14527/9789944919289.
• Çelik, İ. (2019). Social media-specific epistemological beliefs: a scale development study. Journal of Educational Computing Research. 0(0) 1-24. DOI:10.1177/0735633119850708.
• Çoban, A., İleri, T. & Temir, M.(2018). Üniversite öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığına betimsel bir bakış: Amasya Üniversitesi örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(19), 50-69. https://www.researchgate.net/publication/322820396 (Erişim tarihi: 16.05.2020).
• Dağtaş, A. (2013). Öğretmenlerin basılı sayfa ve ekrandan okuma tercihleri ile eğitimde elektronik metin kullanımına yönelik görüşleri. Turkish Studies, 8(3), 137-161. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4390.
• Demir, M. K. (2012).İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının incelenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi. 25(2), 343-358. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16696/173555.
• Deryakulu, D. (2002). Denetim odağı ve epistemolojik inançların öğretim materyalini kavramayı denetleme türü ve düzeyi ile ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 55-61. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7814/102600.
• Deryakulu, D. & Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi: cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 18, 57–70. https://www.researchgate.net/profile/Deniz_Deryakulu2/publication/285660584 (Erişim tarihi: 16.05.2020).
• Duran, E. & Topbaşoğlu, N. (2015). Dijital-etkileşimli öyküleyici metinler ve anlama. Turkish Studies, 10(11), 519-532. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8550.
• Eroğlu, S. E. & Güven, K. (2006). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 295-312. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/529/509 (Erişim tarihi: 16.05.2020).
• Esmer, B. (2019). Okuduğunu anlama ile akıcı okuma, okur benlik algısı, okumaya adanmışlık ve okuyucu tepkisi ilişkileri. Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Ankara.
• Faiz, M. & Karasu-Avcı, E. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal medyaya yönelik tutumları. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 146-166. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbyy/issue/51418/645801.
• Fidancı, A., Tekin, O., Uçkan M. Ü., Arslan, İ., Fidancı, İ., Oğulluk, M., Aktürk, Oğulluk, Z. , Cirit, E., Gümüş, E. & Dilber S. (2014). Ergen gruplarında baba mesleklerine göre aile fonksiyonlarının gözlenmesi. 8. Aile Hekimliği Güz Okulu. (24-28 Eylül 2014). file:///C:/Users/COMU/Downloads/aslhanfidanc%20(1).pdf Erişim Tarihi: 16.05.2020.
• Govani, T. & Pashley H. (2007). Student awareness of the privacy ımplications when using facebook. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.95.6108&rep=rep1&type=pdf, (Erişim tarihi:02.05.2020).
• Gömleksiz, M. N. (2005). Geleceğin öğretmenlerinin kitap okumaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi(fırat üniversitesi eğitim fakültesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(1), 1-21.
• Gündüz, O. & Şimşek, T. (2011). Anlama Teknikleri 1 Uygulamalı Okuma Eğitimi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Güneş, F. (2009). Hızlı okuma ve anlamı yapılandırma. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Hassell, S. H. & Lutz, C. (2006). A survey of the habits and attitudes of urban middle school students toward leisure reading. Young Adult Library Services, 39-45.
• Kalaman, S., Keklik, C. & Özkul, R. (2019). Türkiye’nin Akdeniz Bölgesi’ndeki ortaokul öğrencilerinin internete yönelik epistemolojik inançları. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (12), 33-43. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/euifydhed/issue/51506/636883.
• Kanadlı, S. & Akbaş A. (2015). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları, Öğrenme Yaklaşımları ve LYS Puanları Arasındaki İlişkiler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(1), 116-131. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/17396/181893.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Katrancı, M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kitap okuma motivasyonlarının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 49-62. DOI: 10.16916/aded.41165.
• Kılıç Çakmak, E., Karaoğlan Yılmaz, F. G. & Yılmaz, R. (2015). İnternete yönelik epistemolojik inanç ölçeğinin uyarlama çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama Dergisi. 5(1), 53-71. DOI: 10.17943/etku.47870.
• Koç, S. & Memduhoğlu, H. B (2017). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları: bir karma yöntem çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 16(60),119-134. DOI: 10.17755/esosder.289655.
• Koçak, B., Çermik, F., Polat, S. & Şahin, N. (2016). Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 395-411. DOI: 10.7884/teke.588.
• Koçak, Ö., Yıldırım, Ö., Kurşun, E. & Yıldırım, G. (2016). Investigating the Status of Tablet Computers and E-Books Use of Open Education Faculty Students: A Case Study (Açıköğretim fakültesi öğrencİlerinin tablet bilgisayar ve e-kitap kullanım durumlarının incelenmesi: bir durum çalışması.). International Journal of Distance Education Technologies (IJDET), 14(2), 49-63. DOI: 10.4018 / IJDET.2016040104.
• Kolaç, E. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının okuyucu profilleri. Anadolu Üniversitesi VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 27-29 Nisan 2007, 209-214.
• Korkmaz, İ. (2007). Üniversite birinci sınıfta okuyan öğrencilerin lise döneminde kitap okuma durumlarının incelenmesi. EJER, 27, 127-138.
• Kurnaz, H. & Yıldız, N.(2015). Ortaokul öğrencilerinin okuma motivasyonlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(3), 53-70. https://www.researchgate.net/publication/341251130 (Erişim tarihi: 16.05.2020).
• Kuşdemir, Y. & Bulut, P. (2018). The relationship between elementary school students’ reading comprehension and reading motivation. Journal of Education and Training Studies, 6(12), 97-110. DOI:10.11114/jets.v6i12.3595.
• Mazman, S. G. & Usluel, Y. K. (2009). The usage of social networks in educational context. International Journal of Behavioral, Cognitive, Educational and Psychological Sciences, 1(4). 224-228. https://www.researchgate.net/publication/282701525 (Erişim tarihi:16.05.2020).
• Oksal, A., Şenşekerci, E. & Bilgin A. (2006). Merkezi epistemolojik inançlar ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik. Eğitim Fakültesi Dergisi. 19(2), 371-381. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16684/173375.
• OKUYAY (2019). Türkiye okuma kültürü araştırması. Erişim adresi file:///C:/Users/COMU/Downloads/okuma-kulturu-arastirmasi%20(1).pdf Erişim Tarihi: 16.05.2020.
• Otrar, M. & Argın, F. S. (2014). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının kullanım alışkanlıkları bağlamında incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3). http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/01.otrar.pdf (Erişim tarihi:16.05.2020).
• Özel, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı algılarının incelenmesi.(Yayımlanmamış doktora tezi.). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Sadioğlu, Ö. & Bilgin, A. (2008). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile cinsiyet ve anne-baba eğitim durumu arasındaki ilişki. Elementary Education Online, 7(3), 814-822. http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/1782/1618 (Erişim adresi:17.05.2020).
• Sezgin, M., Bakır Ayğar, B. & Gündoğdu, M.(2019). Üniversite öğrencilerinde üstbilişsel farkındalık ve epistemolojik inancın incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 276-289. DOI: 10.17860/mersinefd.331325.
• Stutz, F., Schaffner, E. & Schiefele, U. (2016). Relations among reading motivation, reading amount, and reading comprehension in the early elementary grades. Learning and Individual Differences, 45, 101-113. DOI: https://doi.org/10.1016/j.lindif.2015.11.022.
• Şahin, N. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 393-423. DOI: 10.26466 /opus.588759.
• Şencan H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Smaragdi, U. J. & Jonsson, A. (2006). Book reading in leisure time: longterm changes in young peoples’ book reading habits. Scandinavian Journal of Educational Research, 50(5), 519-540.
• Tektaş, N. (2014). Üniversite Öğrencilerinin sosyal ağları kullanımlarına yönelik bir araştırma. Tarih Okulu Dergisi. 7(XVII), 851-870. DOI : http://dx.doi.org/10.14225/Joh474.
• Terzi, A. R. (2005). Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 298–311. https://sbd.aku.edu.tr/VII2/Terzi.pdf (Erişim tarihi:15.05.2020).
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe Sözlük. (11. baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ülper, H. & Çeliktürk, Z. (2013). Öğretmen adaylarının okuma motivasyonlarının değerlendirilmesi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı), 6(11), 1033-1057. DOI: 10.14520/adyusbd.451.
• Ural, A. & Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Vural, Z. B. A. & Bat M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 20(5), 3348-3382. https://www.researchgate.net/publication/338331180. (Erişim tarihi:15.05.2020).
• Yenice, N., Alpak Tunç, G. & Yavaşoğlu N.(2018). Ortaöğretim öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (45), 132-152. DOI: 10.21764/maeuefd.334536.
• Yıldız, N. & Keskin, H. (2016). Ergenlik dönemindeki öğrencilerin dijital ve matbu okumaya karşı tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1), 344-361. DOI: http://dx.doi.org/10.17860/efd.82485.
• Yıldız, M. (2013). İlköğretim 3, 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38 (168), 260-271. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1574 (Erişim tarihi:15.05.2020).
• Yıldız, M., Yıldırım, K., Ateş, S. & Çetinkaya, Ç.(2013). Yetişkin okuma motivasyonu ölçeğinin Türkçe uyarlaması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 12(44), 348-359.
• Yılmaz. B. (2012). Okuma alışkanlığının okul başarısına etkisi: Ankara Keçiören Atapark İlköğretim Okulu öğrencileri üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. 209-218. http://bby.hacettepe.edu.tr/yayinlar/Y%C4%B1lmaz.pdf (Erişim tarihi:16.05.2020).
• Yılmaz, B., Köse, E. & Korkut, Ş. (2009). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Türk Kütüphaneciliği , 23(1), 22-51 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48930/624184.
• Yılmaz, C. & Çalışkan, M. (2017). Yatılı ortaokul öğrencilerinin okuma motivasyonlarının incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 12(33), 573-588. DOI: 10.7827/TurkishStudies.12541.
• Yılmaz, M. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir inceleme( Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü örneği). Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 144-167. https://arastirmax.com/en/publication/cukurova-universitesi-egitim-fakultesi-dergisi/3/37/universite-ogrencilerinin-okuma-aliskanligi-uzerine-bir-inceleme-cumhuriyet-universitesi-egitim-fakultesi-turkce (Erişim tarihi: 16.05.2020).