Öğretmen Adaylarının Uzaktan Öğrenmeye Yönelik Tutum, Öz Yeterlik ve Öğrenme Ortamı Algıları: Bir Karma Yöntem Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 3, 65 - 87, 29.09.2021

Güney Hacıömeroğlu , Özlem Elmalı

Öz

Bu karma desen araştırmanın amacı ilköğretim matematik öğretmen adaylarının uzaktan öğrenmeye yönelik tutum, öz yeterlik, öğrenme ortamı algılarının incelenmesidir. Bu çalışmaya 97 ilköğretim matematik öğretmen adayı katılmıştır. Elde edilen bulgular, öğretmen adaylarının uzaktan öğrenmeye yönelik tutumlarının genel olarak olumsuz olduğunu ortaya koymuştur. Bununla beraber, adayların öz yeterlik ve öğrenme ortamı algılarının ise genel olarak olumlu olduğu belirlenmiştir. Sınıf düzeyi değişkenine göre öğretmen adaylarının tutum ve öz yeterlikleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Sınıf düzeyine göre öğretmen adaylarının öğretmen desteği ve kişisel ilgiyle ilişkili uzaktan öğrenmeye yönelik algıları arasında 2. sınıf öğretmen adaylarının lehine farklılık olduğu belirlenmiştir. İlköğretim matematik öğretmen adaylarının çoğu uzaktan öğrenmeye yönelik olumsuz görüşlerini ortaya koymuştur. Bu araştırmanın nitel kısmından elde edilen bulguların nicel bulguları destekler nitelikte olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, matematik, tutum, öz yeterlik, uzaktan öğrenme, öğrenme ortamı

Pre-service Teachers’ Attitude, Self-efficacy, and Perceptions of the Learning Environment Regarding Distance Learning: A Mixed Method Study

Öz

Purpose of this study was to examine pre-service teachers’ attitude, self-efficacy, and perceptions of the learning environment regarding distance learning. In this study, data was gathered from 97 pre-service teachers who were enrolled in middle school mathematics education program at a public university in Turkey. Pre-service teachers’ attitude towards distance learning was negative in general. However, pre-service teachers’ self-efficacy and perceptions of the learning environment were positive. There was no significant difference between pre-service teachers’ self-efficacy and attitude towards distance learning regarding year spent in the program. A significant difference was found between pre-service teachers’ perception of instructor support and personal relevance regarding year spent in the program. The difference was in the favor of second year pre-service mathematics teachers. Findings from the qualitative part of the study revealed that most of the pre-service teachers did not prefer taking courses online. They stated several disadvantages of distance learning in mathematics education program which is aligned with the findings from the quantitative part of the study.

Anahtar Kelimeler

pre-service teacher, mathematics, attitude, self-efficacy, distance learning, learning environment

Kaynakça

• Afari, E., Aldridge, J. M., Fraser, B. J., & Khine, M. S. (2013). Students’ perceptions of the learning environment and attitudes in game-based mathematics classrooms. Learning Environments Research, 16, 131-150.
• Akçay, S. ve Gökçearslan, A. (2016). Grafik tasarım dersinde uzaktan eğitim yönteminin kullanımına yönelik bir uygulama ve öğrenci algıları: Gazi Üniversitesi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1983-2004. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/27734/327772
• Aktaş, Ö., Büyüktaş, B., Gülle, M., Yıldız, M. (2020). COVID-19 virüsünden kaynaklanan izolasyon günlerinde spor bilimleri öğrencilerinin uzaktan eğitime karşı tutumları. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-9.
• Aldridge, J. M., & Fraser, B. J. (2000). A cross-cultural study of classroom learning environments in Aus- tralia and Taiwan. Learning Environments Research, 3, 101-134.
• Annetta, L. (2004). Investigating the relationship between cost, reach, and richness in distance education. Online Journal of Distance Learning Administration, 7(4), 1–13. http://www.westga.edu/~distance/ojdla/winter74/anetta74.htm
• Arora, A. K., & Srinivasan, R. (2020). Impact of pandemic COVID-19 on the teaching–learning process: A study of higher education teachers. Prabandhan: Indian Journal of Management, 13(4), 43-56.
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2020). COVID-19 Pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(4), 109-129. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43502
• Başar, M., Arslan, S., Günsel, E., & Akpınar, M. (2019). Distance Education Perceptions of Prospective Teachers. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 3(2), 14–22.
• Bandura, A. 1986. Social Foundation of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. New York: Prentice-Hall.
• Bandura, A. 1997. The Anatomy of Stages of Change. American Journal of Health Promotion 12:8–10.
• Bayram, M., PEKER, A. T., AKA, S. T., & VURAL, M. (2019). Üniversite Öğrenci̇leri̇ni̇n Uzakta Eği̇ti̇m Dersi̇ne Karşi Tutumlarının İncelenmesi̇. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 330–345. https://doi.org/10.31680/gaunjss.586113
• Chionh, Y. H., & Fraser, B. J. (2009). Classroom environment, achievement, attitudes and self-esteem in geography and mathematics in Singapore. International Research in Geographical and Environmental Education, 18, 29-44.
• Cowan, J. (1995). The advantages and disadvantages of distance education. In R. Howard & I. McGrath (Eds.), Distance education for language teachers: A UK perspective (pp. 14-20). Clevedon: Multilingual Matters.
• Creswell, J. W. (2014). Karma Yöntemler, Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları Araştırma Deseni içinde (215-240). (G. Hacıömeroğlu, Çev.) Ankara: Eğiten Kitap (Orijinal eserin yayın tarihi 2014).
• Çakın, M., & Akyavuz, E. K. (2020). Covid-19 süreci ve eğitime yansıması: Öğretmen görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 165-186.
• Çallı, İ., İşman, A., & Torkul, O. (2002). Sakarya üniversitesinde uzaktan eğitimin dünü bugünü ve geleceği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3,1-7.
• Demir, F., & Özdaş, F. (2020). Covid-19 süreci̇ndeki̇ uzaktan eği̇ti̇me ili̇şki̇n öğretmen görüşleri̇nin incelenmesi̇. Milli Eğitim Dergisi, 273–292. https://doi.org/10.37669/milliegitim.775620
• Demirel, Ö. (1993). Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: USEM Yayınları, 10.
• Devran, Y. ve Elitaş, T. (2017). Uzaktan eğitim: fırsatlar ve tehditler. Online Academic Journal of Information Technology, 8(27), 31-40. DOI: 10.5824/1309-1581.2017.2.003.x
• Duman, S. N. (2020). Salgin dönemi̇nde gerçekleşti̇ri̇len uzaktan eği̇ti̇m süreci̇nin değerlendi̇ri̇lmesi̇. Milli Eğitim Dergisi, 95–112. https://doi.org/10.37669/milliegitim.768887
• Düzgün, S., & Sulak, S. E. (2020). Öğretmen adaylarinin covid-19 pandemi̇si̇ süreci̇nde uzaktan eği̇ti̇m uygulamalarına ili̇şki̇n görüşleri̇. Milli Eğitim Dergisi, 619–633. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787874
• Ekinci, N. (2009). Üniversite öğrencilerinin öğrenme yaklaşımları. Eğitim ve Bilim, 34 (151), 74-88.
• Er Türküresin, H. (2020). Covid-19 pandemi̇ dönemi̇nde yürütülen uzaktan eği̇ti̇m uygulamalarinin öğretmen adaylarinin görüşleri̇ bağlaminda incelenmesi̇. Milli Eğitim Dergisi, 597–618. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787509
• Ergene, Ö., & Türk Kurtça, T. (2020). Pre-Service Mathematics Teachers’ Levels of Academic Procrastination and Online Learning Readiness. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 8(4), 52–66. https://doi.org/10.17220/mojet.2020.04.006
• Gewin, V. (2020). Five tips for moving teaching online as covid-19 takes hold. Nature, 580(7802), 295-296.3
• Haznedar, Ö., & Baran, B. (2012). Eğitim Fakültesi Öğrencileri İçin E-Öğrenmeye Yönelik Genel Bir Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 42-59.
• İşman, A. (2011). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988), İnsan ve İnsanlar, İstanbul, Evrim Yayıncılık
• Kan, A. (2009). Ölçme sonuçları üzerinde istatistiksel işlemler. H. Atılgan (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme (s.397-456), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karadağ, E., & Yücel, C. (2020). Yeni tip Koronavirüs pandemisi döneminde üniversitelerde uzaktan eğitim: Lisans öğrencileri kapsamında bir değerlendirme çalışması. Yükseköğretim Dergisi. https://doi.org/10.2399/yod.20.730688
• Karakuş, N., Ucuzsatar, N., Karacaoğlu, M. O., Esendemir, N., & Bayraktar, D. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının uzaktan eğitime yönelik görüşleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 220-241. doi:10.29000/rumelide.752297
• Karatepe, F., Küçükgençay, N., & Peker, B. (2020). Öğretmen adayları senkron uzaktan eğitime nasıl bakıyor? Bir anket çalışması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(53), 1262-1274.
• Kaya, Z. (2002). Uzaktan Eğitim (Issue 312). http://www.jret.org/FileUpload/ds217232/File/uzaktanegitim.pdf
• Kırtak Ad, N. (2020). Fizik öğretmen adaylarının uzaktan eğitime dair görüşleri. Eğitim ve Teknoloji, 2 (2), 78-90. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/egitek/issue/59363/784064
• Kurnaz, A., Kaynar, H., Şentürk Barışık, C., & Doğrukök, B. (2020). Öğretmenlerin uzaktan eği̇time ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 293–322. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787959
• Kuzu, O. (2020) Pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinin matematik öğretmeni adaylarının sınav performanslarının değerlendirilmesine yansıması, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 239-271.
• Lau, J., Yang, B., & Dasgupta, R. (2020). Will the coronavirus make online education go viral. Times Higher Education.
• Lloyd, S. A., Byrne, M. M., & McCoy, T. S. (2012). Faculty-perceived barriers of online education. Journal of Online Learning and Teaching, 8(1), 1-12.
• Mahiroğlu, A., & Coşar, M. (2008). Web tabanlı uzaktan eğitimde sıra, hız ve içerik kontrollerinin akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 63–83.
• Midkiff, S. F., & DaSilva, L. A. (2000). Leveraging the web for synchronous versus asynchronous distance learning. 2000, 14–18. http://www.ecpe.vt.edu/faculty/midkiff.html,http://www.ecpe.vt.edu/faculty/dasilval.html,
• Moçoşoğlu, B., & Kaya, A. (2020). Koronavirüs hastalığı (covid-19) sebebiyle uygulanan uzaktan eğitime yönelik öğretmen tutumlarının incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(1), 15-43.
• Mohalik, R., & Sahoo, S. (2020). E-Readiness and Perception of Student Teachers’ Towards Online Learning in the Midst of COVID-19 Pandemic (August 4, 2020). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3666914 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3666914
• Moore M.G. & Kearsley G. (2005) Distance Education: A Systems View, 2nd edn. Wadsworth, Belmont, CA
• Ekinci, N. (2009). Learning Approaches of University Students. Education and Science 34(151), 74-88.
• Newby, T., Stepich, D., Lehman, J., & Russell, J. (2000). Instructional technology for teaching and learning: Designing instruction, integrating computers, and using media (2nd ed.), Columbus, OH: Prentice-Hall (ISBN: 0-13-914052-2).
• Nuhoglu, H. (2008). Ilkögretim fen ve teknoloji dersine yönelik bir tutum ölçeginin gelistirilmesi. Elementary Education Online, 7(3), 627–639.
• O’Lawrence, H. (2005). A review of distance learning influences on adult learners: Advantages and disadvantages. Proceedings of the 2005 InSITE Conference, 2004. https://doi.org/10.28945/2876
• Oliveira, M. M. S. de, Penedo, A. S. T., & Pereira, V. S. (2018). Distance education: advantages and disadvantages of the point of view of education and society. Dialogia, 29, 139–152. https://doi.org/10.5585/dialogia.n29.7661
• Ozkok, A., Walker, S. L., & Buyukozturk, S. (2009). Reliability and validity of a Turkish version of the DELES. Learning Environments Research, 12(3), 175-190.
• Öz Ceviz, N., Tektaş N., Basmacı G., & Tektaş, M. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin kaygı düzeylerini etkileyen değişkenlerin analizi. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3(2), 312-329.
• Paydar, S., & Doğan, A. (2019). Öğretmen adaylarının açık ve uzaktan öğrenme ortamlarına yönelik görüşleri. Eğitim ve Teknoloji, 1(2), 154-162.
• Peker, B., Küçükgencay, N., & Karatepe, F. (2020). Öğretmen Adayları Senkron Uzaktan Eğitime Nasıl Bakıyor? Bir Anket Çalışması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(53), 1262–1274.
• Romiszowski, A. (2004). How’s the e-learning baby? Factors Leading to Success or Failure of an Educational Technology Innovation, Educational Technology, January-February.
• Sadeghi, M. (2019). Manijeh Sadeghi 1. Internasional Journal of Reserach in Englissh (IJREE), March, 80–88.
• Seaman, J. (2009). Online learning as a strategic asset. Volume II: The paradox of faculty voices: Viewsand experiences with online learning. Retrieved from Washington, DC: Association of Public and Land grant Universities and Babson Survey Research Group. Retrieved from: http://hilo.hawaii.edu/uhh /teaching/documents/OnlineLearning-StrategicAsset-Vol2.pdf
• Serçemeli, M., & Kurnaz, E. (2020). Covid-19 pandemi döneminde öğrencilerin uzaktan muhasebe eğitimine yönelik bakış açıları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 4 (1), 40-53.
• Simonson, M., Smaldino, S. E., Albright, M. ve Zvacek, S. (2012). Teaching and learning at a distance: foundations of distance education. Boston: Pearson Education, Inc
• Smith, M. B. (1968), Attitude Change, İnternational Encylopedia of the Social Sciences, Crowell Collier and Mac Millan.
• Süğümlü, Ü. (2021). A case study on teaching Turkish through distance education. International Journal of Psychology and Educational Studies, 8(1), 174–190. https://doi.org/10.17220/ijpes.2021.8.1.278
• Tezer, M., & G. Cumhur, M. (2020). Salgın hastalık sürecinde çevrimiçi matematik dersine yönelik öğrenci görüşleri. 2st International Conference on Interdisciplinary Educational Reflections (ICIER), September, 88-92.
• Tütüncü, H. (2019). Harmanlanmış e-öğrenme ortamı bilgi sistem kalitesinin öğrencilerin psikososyal algılarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ünal, M., & Bulunuz, N. (2020). Covid-19 salgini dönemi̇nde yürütülen uzaktan eği̇ti̇m çalişmalarinin öğretmenler tarafindan değerlendi̇ri̇lmesi̇ ve sonraki̇ sürece ili̇şki̇n öneri̇ler. Milli Eğitim Dergisi, 343–369. https://doi.org/10.37669/milliegitim.775521
• Vlassenko, L., & Bozhok, N. (2014). Advantages and disadvantages of distance learning. National University of Food Technologies, Ukraine.
• Walker, S. L., & Fraser, B. J. (2005). Development and validation of an instrument for assessing distance education learning environments in higher education: The distance learning environments survey (DELES). Learning Environments Research, 8(3), 289-308. doi:10.1007/s10984-005-1568-3
• Yavuzalp, N., Bahcivan, E. (2020). The online learning self-efficacy scale: ıts adaptation into turkish and ınterpretation according to various variables. Turkish Online Journal of Distance Education, 21(1), 31-44.
• Yenilmez, K., Turğut, M., & Balbağ, M. Z. (2017). Öğretmen adaylarının uzaktan eğitime yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 91–107. https://doi.org/10.17556/erziefd.305902
• Yıldız, E., & Seferoğlu, S. S. (2020). Uzaktan eğitim öğrencilerinin çevrim içi teknolojilere yönelik öz yeterlik algılarının incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 33–46. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.514904
• YÖK, (2020a). YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç’ın açıklaması [Internet]. [Erişim Tarihi: 7Aralık 2020]. Erişim Adresi: https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/universitelerde-uygulanacak-uzaktan-egitime-iliskin- aciklama.aspx
• YÖK, (2020b). ''Küresel Salgında Yeni Normalleşme Süreci'' Rehberi. [Erişim Tarihi: 7Aralık 2020] https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/kuresel-salginda-yeni-normallesme-sureci-kilavuzu.aspx
• Zaragoza, J., & Fraser, B. J. (2017). Field-study science classrooms as positive and enjoyable learning environments. Learning Environments Research, 20(1), 1-20.
• Zimmerman, W. A., & Kulikowich, J. M. (2016). Online learning self-efficacy in students with and without online learning experience. American Journal of Distance Education, 30(3), 180-191. https://doi.org/10.1080/08923647.2016.1193801