Turist Rehberlerini Yasa Dışı Çalışmaya Yönlendiren Etmenler Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 91 - 107, 29.12.2020

Tolga Fahri Çakmak

Öz

Yasa dışı turist rehberliği uygulamaları sadece turist rehberi olmayan kişilerin yaptığı bir çalışma şekli değil aynı zamanda profesyonel çalışma kartına sahip rehberlerce de gerçekleştirilen bir eylemdir. Bu gibi eylemler de profesyonel turist rehberleri, bakanlık tarafından belirlenen taban ücretin altında tura çıkabilmekte, çalışma kartında yazılı olan dillerden farklı bir dil grubuna rehberlik yapabilmekte veya otobüslerin sadece kalkış anında başında durarak tamamlanmamış rehberlik hizmeti sunabilmektedir. Bu çalışmada, profesyonel çalışma kartı olmasına rağmen yasa dışı olarak nitelendirilen rehberlik hizmetlerini veren turist rehberlerinin bu davranışlarının sebeplerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Araştırma deseni olarak durum çalışması deseni tercih edilmiştir. Homojen örneklem yöntemi kullanılarak toplamda 29 adet profesyonel turist rehberi ile yapılandırılmış sözlü mülakat gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda turist rehberlerinin özellikle kriz dönemlerde çok zor durumda kalmaları, işe yeni başlamış olmaları, borçlarının olması, bakmakla yükümlü oldukları kişilerin varlığı, yasa dışı turist rehberliğine verilen cezaların caydırıcı olmaması ve turist rehberliği denetimlerinin etkin yapılamıyor olması gibi sebeplerin rehberleri yasa dışı rehberlik uygulamalarına sevk ettiği gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turist Rehberi, Denetim, Yasa Dışı Rehberlik

A Study on the Drivers of Tourist Guides to Illegal Work

Öz

Illegal tourist guiding practices are not only a way of working by people who are not tourist guides, but also an action carried out by guides with professional licence. In such actions, professional tourist guides can go on tours below the minimum fee determined by the ministry, guide a different language group than the languages written on his licence, or provide incomplete guidance by simply standing next to the buses only at the time of departure. In this study, it is aimed to investigate the reasons for this behavior of tourist guides who provide guidance services which are considered illegal even though they have a professional licence. Case study design was preferred as the research design. By using the homogeneous sampling method, structured oral interviews were conducted with a total of 29 professional tourist guides. As a result of the research tourist guides are in a very difficult situation, especially in times of crisis, As a result of the research,it has been observed that the reasons such as the tourist guides being in a very difficult situation, especially in crisis periods, having a new job, having debts, the presence of their dependents, the fact that the penalties for illegal tourist guidance are not deterrent, and the tourist guidance inspections cannot be performed effectively, the guides are directed to illegal guidance practices.

Anahtar Kelimeler

Tourist Guide, Audit, Illegal Guidance

Kaynakça

• Albuz, N., Çakmak, T. F., Eren, A., Tekin, Ö., & Güven Yeşildağ, N. (2018) Turist Rehberliğine Giriş. Ankara Detay Yayıncılık
• Ayazlar, A. R. (2015). Araştırmalarda Güvenirlik ve Geçerlilik. İçinde: Yüksel, A., Yanık, A., ve Ayazlar, R. A. (Edt). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (s. 63-80). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Amsel, E., Trionfi, G. & Campbell, R. (2005). Reasoning About Make-Believe And Hypothetical Suppositions: Towards a Theory of Belief-Contravening Reasoning. Cognitive Development, 20, 545-575
• Ap, J. & Wong, K.F. (2001), Case Study On Tour Guiding: Professionalism, Issues and Problems. Tourism Management, 22, 551-563
• Batman, O. (2003). Türkiye’deki Profesyonel Turist Rehberlerinin Mesleki Sorunlarına Yönelik Bir Araştırma. Bilig, 7 (2): 117-134.
• Cevizci, A. (1999). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Crane, A. & Matten, D. (2010). Business Ethics Managing Corporate Citizenship and Sustainability in the Age of Globalization. England: Oxford University Press.
• Creswell, J. W. (2017). Nitel Araştırmacılar İçin 30 Temel Beceri. Ankara: Anı Yayıncılık, Çev: Hasan Özcan
• Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri, Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma Yöntemleri ve Araştırma Deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi, Çev: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir
• Cohen, E. (1985). The Tourist Guide: The Origins, Structure and Dynamics Of A Role. Annals of Tourism Research, 12(1), 5-29.
• Cohen, L. & Manion, L. (2001). Research Methods in Education. New York: Rotledge Falmer
• Çakmak, T. F. (2019). Yasa Dışı Rehberlik Faaliyetlerinin İçerik Analizi Yoluyla İncelenmesi: İstanbul Rehberler Odası Örneği. Turizm Akademik Dergisi, 6 (2), 31-41.
• Çakmak, T. F. (2018). Turist Rehberliği Açmazları, içinde: Eser, S., Şahin, S., Çakıcı, C. (Edt).Turist Rehberliği, Ankara: Detay Yayıncılık
• Çakmak, T. F. (2017). İstanbul Rehberler Odası Avukatı ile yapılan 05.11.2017 tarihli görüşme
• Çetin, G. & Kızılırmak, İ. (2012). Türk Turizminde Kokartlı Turist Rehberlerinin Mevcut Durumunun Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2), 307-318.
• Çimrin, H. (1995). Turizm ve Turist Rehberliğinin A, B, C’si. Antalya: Akdeniz Kitapevi
• Çokal, Z. (2019). Turist Rehberlerinin Performansına Ve Etik Davranışlarına Yönelik Turist Algılarının İncelenmesi. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(4), 1143 -1168
• De George, R. T. (1987). The Status of Business Ethics. Journal of Business Ethics. 6, 201-211.
• Demirbulat, Ö. G. (2014). Profesyonel Turist Rehberliği Mesleğinin Aile Yaşantısı Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir İnceleme. Turizm ve Araştırma Dergisi, 3 (2): 18-33.
• Eker, A. G. N. & Zengin, B. (2016). 6326 Sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunun Profesyonel Turist Rehberlerince Değerlendirilmesi: İstanbul Örneği. İçinde: Sarışık, M. & Saldamlı, A. (Eds), Proceedings of the 3rd International Congress of Tourism & Management Researches (1692-1710), Antalya.
• Eser, S. & Şahin, S. (2020). Turist Rehberliği Mesleğinde Yaşanan Güncel Sorunlar Üzerine Bir İnceleme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2): 1344-1355.
• Ferrel, O.C. & Fraedrich, J. (1991). Business Ethics. Ethical Decision Making and Cases. Boston: Houghton Mifflin Company.
• FEG, (2020). http://www.feg-touristguides.com/ Erişim Tarihi: 09.10.2020
• Frederick, W.C., Davis, K. & Post, J.E. (1988). Business and Society: Corporate Strategy. Public Policy Ethics. New York. McGraw-Hill Publishing Company.
• Geva, A., & Goldman, A. (1991). Satisfaction Measurement in Guided Tours. Annals of Tourism Research, 18, 177–185.
• Gökdemir, S. & Hacıoğlu, N. (2018). Turist Rehberlerinde Tükenmişlik ve Meslekten Ayrılma Niyeti, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (39): 511-541.
• Güzel, F. Ö., Türker, A. & Şahin, İ. (2014). Profesyonel Turist Rehberlerinin Algıladıkları Mesleki Engelleri Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2 (2014): 173 – 190.
• Güzel, F. Ö. & Köroğlu, Ö. (2015). Turist Rehberlerinin Mesleklerine Yönelik Pozitif ve Negatif Yönlü Algılarının İçerik Analizi Yöntemi ile Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 16 (1): 155-174.
• Goeldner, C.R. & Ritchie, J. R. (2008). Tourism: Principles, Practices, Philosophies. Wiley: Newyork. 11th. edition
• Hatcher, T. (2004). Environmental Ethics As An Alternative For Evaluation Theory in For Profit Business Context. Evaluation and Program Planning, 27, 357-363.
• Holloway, J. C. (1981). “The Guided Tour: A Sociological Approach”, Annals of Tourism Research, C: 8, No. 3, ss: 377-402. İlhan, Y. & Soybalı, H. H. (2018). Turist Rehberlerinin Mesleki Sorunları Üzerine Bir Araştırma,Turist Rehberliği Dergisi, 1(1): 13 – 23.
• Karacoğlu, S. & Serti, A. N. (2018) Turist Rehberleri Meslek Sorunları Üzerine Bir Araştırma: Kapadokya Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 81-90
• Katz, S. (1985). The Israeli Teacher-Guide:The Emergence and Perpetuation of a Role. Annals of Tourism Research, 12, 49–72.
• Lachman V. (2005). Applied Ethics in Nursing. Berlin: Springer Publishing
• Leblebici, D. N. & Kılıç, M. (2004). İçerik Analizi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Yayınları.
• Lincoln, Y. S.& Guba, E. F. (1985) Naturalistic Inquiry. CA: Sage
• Marczyk, G., DeMatteo, D. & Festinger, D. (2005). Essentials of Research Design and Methodology. New York: John Wiley & Sons Inc.
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (2014). Designing Qualitative Research. New York: Sage.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Ankara: Nobel Yayınları, Çeviri Editörü: Selahattin Turan
• Mevzuat (2020). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6326.pdf Erişim Tarihi: 01.10.2020
• Neuman, W. L. & Robson, K. (2014). Basics Of Social Research. Toronto: Pearson Canada
• Özgener, Ş. (2009). İş Ahlakının Temelleri: Yönetsel Bir Yaklaşım. Ankara: Nobel Yayınları
• Patton, M. Q., (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, Ankara: Pegem Yayınları, Çev. Edt.: Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir
• Saatcı, G. ve Demirbulat, O. G., Turist Rehberleri Birliği’nin (TUREB) 2017 Yılı Denetim Raporlarının İncelenmesi, (Editor) Hacıoğlu, N., Avcıkurt, C. Kılıc, A. ve Yıldırım, H.U.: Turist Rehberliği Üzerine Güncel Araştırmalar İcinde (657-665) Ankara: Detay Yayıncılık.
• Strauss, A., Schatzman, K., Butcher, R, & Sabshin, M. (1981). Psychiatric Ideologiesand Institutions. New York: Wiley
• Teftiş (2020), https://teftis.ktb.gov.tr/TR-264061/turist-rehberligi-meslek-yonetmeligi.html Erişim Tarihi: 01.10.2020
• Walker, R., & Walker, T. (2010), Tourism: Concepts and Practices. England: Pearson.
• WFTGA, (2020). What is a tourist guide? http://www.wftga.org/touristguiding/whattourist- guide Erişim tarihi: 11.05.2019
• Yarcan, Ş. (2007). Profesyonel Turist Rehberliğinde Mesleki Etik Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme. Anatolia, 18,(1): 33-44
• Yenipınar, U. (2019) Turist Rehberliği Mesleği, içinde: Kavramdan Uygulamaya Turist Rehberliği Mesleği edt: Köroğlu Ö. & Güzel, Ö. Ankara: Nobel Yayınları
• Yenipınar, U. Bak, E. & Çapar, G. (2014). Turist Rehberliği Meslek Kanununun, Meslek Örgütleri Ve Öğretim Elemanlarının Bakış Açısı İle Değerlendirilmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 86-11
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 11. Baskı
• Yin, K. R. (2017). Durum Çalışması Araştırması Uygulamaları. Nobel Yayıncılık: Ankara, Çev: İlhan Günbayı