ULUSLARARASI ŞİRKETLERDE ÜST DÜZEY YÖNETİCİ SAĞLAMA POLİTİKALARI: TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN 150 ŞİRKET ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 105 - 112, 01.07.2016

Şaban Esen Nadide Gürson

https://doi.org/10.24013/jomelips.237954

Öz

Bu çalışmanın amacı, uluslararası
şirketlerde üst düzey yönetici sağlamak amacıyla uygulanan insan kaynakları
politikalarından (etnosentrizm, polisentrizm, geosentrizm ve regiosentrizm)  hangilerinin Türkiye’deki uluslararası
şirketlerde tercih edildiklerini belirlemeye yöneliktir. Ayrıca yabancı
sermayeli şirketlerin Türkiye’deki şirketlerinde Türk yöneticiler tercih
edip-etmedikleri de bu çalışmanın cevap bulmaya çalıştığı diğer bir konudur.

Çalışmada veri kaynağı olarak,  2015 yılı FORTUNE 500 araştırması temel
alınmıştır. Zaman kısıtı dolayısıyla Türkiye’deki 500 büyük şirket içinden ilk
150 şirket incelemeye dahil edilmiştir. İlk 150 şirket içinden 76 tanesi yerli
özel sermayeli, 55 tanesi yabancı özel sermayeli ve 19 adeti de kamu teşebbüslerinden
oluşmaktadır.

Dergi sıralamasında yer alan şirketlerin
WEB sayfalarına erişilerek üst düzey yöneticilerin  (Genel Müdür-CEO ve Yönetim Kurulu Başkanı) uluslararası
şirketlere insan kaynakları sağlama politikalarından hangisini tercih ettiği belirlenmiştir.

Çalışma sonucunda yerli
özel sermayeli şirket ile kamu sermayeli şirketlerin genel müdür ve yönetim
kurulu başkanlarının %88 oranında etnosetrizm politikasına göre, yabancı
şirketlerin de %65 oranından etnosentrizm (kendi ülkelerinden),  %30,9 oranında ise polisentrizmden  (ev sahibi ülke vatandaşlarından)  yana bir tercih yaptıkları tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Uluslararası şirket, İnsan kaynakları yönetimi, etnosentrizm, polisentrizm, geosentrizm

ULUSLARARASI ŞİRKETLERDE ÜST DÜZEY YÖNETİCİ SAĞLAMA POLİTİKALARI TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN 150 ŞİRKET ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmanın amacı, uluslararası şirketlerde
üst düzey yönetici sağlamak için uygulanan insan kaynakları politikalarından
(etnosentrizm, polisentrizm, geosentrizm ve regiosentrizm)  hangilerinin Türkiye’de faaliyette bulunan
uluslararası şirketlerde tercih edildiklerini belirlemeye yöneliktir. Ayrıca
yabancı sermayeli şirketlerin Türkiye’deki şirketlerinde Türk yöneticiler
tercih edip-etmedikleri de bu çalışmanın cevap bulmaya çalıştığı diğer bir
konudur.

 

Çalışmada veri kaynağı olarak,  2015 yılı FORTUNE 500 araştırması temel
alınmıştır. Zaman kısıtı dolayısıyla Türkiye’deki 500 büyük şirket içinden ilk
150 şirket incelemeye alınmıştır. İlk 150 şirketin içinden 76 tanesi yerli özel
sermayeli, 55 tanesi yabancı özel sermayeli ve 19 adeti de kamu
teşebbüslerinden oluşmaktadır.

 

Dergi sıralamasında yer alan şirketlerin WEB
sayfalarına erişilerek üst düzey yöneticilerin 
(Genel Müdür-CEO ve Yönetim Kurulu Başkanı) uluslararası şirketlere
insan kaynakları sağlama politikalarından hangisini tercih ettiği
belirlenmiştir.

 

Çalışma sonucunda yerli özel sermayeli şirket
ile kamu sermayeli şirketlerin genel müdür ve yönetim kurulu başkanlarının
%88’inin etnosetrizm politikasına göre, yabancı şirketlerin %65’inin
etnosentrizm (kendi ülkelerinden) ve %30,9’unun ise polisentrizm  (ev sahibi ülke vatandaşlarından)  politikasına göre yönetici sağladıkları
tespit edilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Uluslararası şirket, İnsan kaynakları yönetimi, etnosentrizm, polisentrizm, geosentrizm

TOP EXECUTIVE PROVIDING POLICIES IN INTERNATIONAL COMPANIES A RESEARCH ON 150 LARGES COMPANIES IN TURKEY

Öz

The purpose of this study, the human resources
policies to ensure that senior executives in international companies
(ethnocentrism, polycentrism, geosentrizm and regiocentrism) which has been
operating in Turkey for international companies in order to determine their
preferred. There is also another issue that the Turkish authorities-whether
they prefer to work in the company of foreign capital companies in Turkey.

 

The data were used to provide the Fortune 500
survey. Due to time constraints were included in the 500 largest companies
within the top 150 companies in Turkey to examine. One of the top 150 companies
through 76 local private-owned companies, 55 are foreign-owned private
companies and 19 is also composed of state 
enterprises.

Magazine ranking of the companies in accessing WEB pages of top
executives (Managing Director-CEO and Chairman of the Board) is determined to
meet the criteria which provide human resources to international companies.

 

According to the study results in the domestic
privately-owned companies with state-owned companies, general manager and
chairman of the 88% etnosetrizm policy, foreign companies from 65%
ethnocentrism, while 30% were found to apply Polycentrism policy.

Anahtar Kelimeler

geosentrizm, international companies, human resources management, ethnocentrism, Polycentrism

Kaynakça

• Alberto, B. M., Galdon Sanchez, J., & Güell, M. (2004). Do Muldinationals Adopt Diferent Human Resource Management Policies? Evidence Form Firm Nationality, Multinationals and the International Difusion of Organizational Form and Practices.
• Aşkın , K. (2004). Çokuluslu Şirketler ve Çokuluslu Şirketlerde İnsan Kaynakları Yönetim Yaklaşımı . Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi .
• Erkan, F. (1995). Çokuluslu Şirketler Ve Az Gelişmiş Ülkeler Üzerine Etkileri. Yönetim ve Ekonomi , 102.
• Helvacıoğlu , N., & Özutku , H. (2010). Kültürel Farklılıkların Yönetiminde İnsan Kaynakları Stratejilerinin Rolü: Ikea Örneği . Yönetim Bilimleri Dergisi .
• Muritiba, P., Muritiba , S., Campanario, M., & Galvao de Albuquerque, L. (2010). 2010International HR Strategy in Brazilian Technology Multinadonals Brazilian Administration Review. Curitiba .
• Mutlu, E. C. (2008). Uluslararası işletmecilik, Teori ve Uygulama. İstanbul: Beta.
• Myloni, B., Harzing, A.-W., & Mirza Hafiz . (2004). Host country specifi. Host country specific factors and the transfer of Human Resource Management practices in Multinational companies: International Journal of Manpower.
• Neha, T. (2013). Managing Human Resources in International Organizations Global Journal of Management and Business Studies.
• Özalp, İ., Celil, K., Tonus , Z., Ersoy, N., Aydın, N., Güllüpınar , F., & Önce , S. (2014). Uluslararası İşletmecilik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tonus, H. Z. (2012). Uluslararası İşletmelerde İnsan Kaynakları Yönetimi. İ. Özalp içinde, Uluslararsı İşletmecilik (s. 56-76). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• V., P. H. (Journal of World Business ). The Tortunous Evolution of the Multinational Corporation . Columbul Journal of World Business, 9-18.
• Wikipedia . (2015, 05 05). http://en.wikipedia.org/wiki/EPG_Model : http://en.wikipedia.org/wiki/EPG_Model adresinden alındı
• Wikipedia. (2015, 05 05). htpp;//tr.wikipedia.org/wiki/Etnosentrizm. adresinden alındı
• Yalçın, M. (2015). http://www.myexecutive.com.tr adresinden alındı
• Yıldırım, M., Çolak, H., & Erdost, E. (2009). Yurtdışına Doğrudan Yatırım Yapan Türk İşletmelerinde Strateji-Yapı İlişkisi. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi