Cilt: 2 Sayı: 3, 30.12.2023

Yıl: 2023

Journal of Medical Topics & Updates (Journal of MTU), Malatya Turgut Özal Üniversitesi Rektörlüğü’nün yılda 3 sayı olarak yayımlanan (Nisan- Ağustos- Aralık), çift-kör hakemlik ilkeleri ile makaleleri değerlendiren, bağımsız ve önyargısız, tarafsız, açık erişimli, uluslararası hakemli bir bilim dergisidir.

Dergi, tıp ve sağlık bilimleri branşının tüm yönleriyle ilgili gönderileri kabul etmektedir. Orijinal makale, vaka sunumu, derleme ve editöre mektup gibi tıp ve sağlık bilimlerinin gündemini belirleyen güncel konularda yayım yapmaktadır. Tüm bildiriler hakemlere gönderilmeden önce intihal tespit yazılımı tarafından değerlendirilecektir. Hakemlik süreci iki ayda tamamlanır; ancak yazı uzunluğuna ve gerekli değişikliklere bağlı olarak bu süreç uzayabilir. Bu süreç sonunda kabul edilmeyen yazılar yayımlanmayacaktır. Kabul edilen yazılar online olarak dergi web sitesinde yayınlanır.

Journal of MTU, Açık Erişim Dergisidir ve makale teslimi, değerlendirme ve baskı aşamalarında yazarlardan herhangi bir ücret talep edilmez.

Dergide yayınlanan tüm içeriklerin telif hakları ile ulusal ve uluslararası telif hakları Malatya Turgut Özal Üniversitesi'ne aittir.

Journal of MTU’de, yayınlanan yazılardan yazar(lar) sorumludur. Editör, yayın kurulu ve yayıncı, yazılar için herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Dergide yayınlanan yazılar Malatya Turgut Özal Üniversitesi'nin görüşünü yansıtmamaktadır.

Derginin dili Türkçe ve İngilizcedir. Journal of MTU, aşağıda listelenen kategorilerde yayın yapmaktadır;

1. Orijinal makale
2. Vaka Sunumu
3. Derleme
4. Editöre mektup (ve yanıtları)
Makalelerini gönderen yazarlar, yazarlar için bu kılavuzu takip etmelidir. Yazı işleri ofisi, incelemeye geçmeden önce standart gereklilikleri tamamlamak için makaleyi geri gönderebilir.
Orijinal makaleler temel araştırma ya da klinik araştırma olarak tanımlanmalıdır. Başlık, Özet, Giriş, Gereç ve Yöntemler, Sonuçlar, Tartışma, Sonuç, Teşekkür (gerekirse), Etik Kurul Onayı, Finansal Kaynak, Çıkar Çatışması Beyanı (var veya yok olduğunu gösterir), Yazar Katkıları ve Kaynakları içermelidir. Araştırma makaleleri 5000 kelimeyi ve 40 kaynağı aşmayacak şekilde sınırlandırılmalıdır.
Vaka sunumu, Başlık, Özet, Giriş, Vaka Sunumu, Sonuç, Teşekkür (gerekirse), Etik Kurul Onayı, Finansal Kaynak, Çıkar Çatışması Beyanı (var veya yok olduğunu gösterir), Yazar Katkıları ve Kaynakları içermelidir. Vaka sunumlarının Giriş ve Tartışma bölümleri kısa ve öz olmalıdır. 1500 kelimeyi geçmemelidir.
Derleme makaleleri, Yazarlar uzmanlık alanlarına göre inceleme makaleleri gönderebilirler. İnceleme, Başlık, Özet, Giriş, Sonuç, Teşekkür (gerekirse), Finansal Kaynak, Çıkar Çatışması Beyanı (var veya yok olduğunu gösterir), Yazar Katkıları ve Kaynakları içermelidir. Derleme makaleleri 4000 kelimeyi ve 50 kaynağı aşmayacak şekilde sınırlandırılmalıdır.
Editöre mektup, son dört sayıda yayınlanan makalelerle ilgili olmalıdır. Bu yazılar kısa ve öz olmalı, 500 kelime ve 5 kaynak ile sınırlı olmalıdır.
Yazıların Hazırlanması
Yayına gönderilen yazılar Microsoft Word programında yazılmalıdır. Yazı, şekil ve grafiklerin tamamı elektronik ortamda gönderilmelidir. Başlık sayfası hariç yazının hiçbir yerinde çalışmanın yapıldığı kurum ve yazarların ismi geçmemelidir.
Metinde sade ve anlaşılır bir yazım dili kullanılmalı, bilimsel yazım tarzı benimsenmeli ve gereksiz tekrarlardan kaçınılmalıdır. Yazılar A4 boyutunda, ‘Times New Roman’ stilinde, 10 punto büyüklüğünde, tek satır aralığı, paragraf arası 8nk olacak şekilde ve her iki yana yaslı Microsoft Word dosyası olarak hazırlanmalıdır. Paragraf başında içeriye girinti olmayacaktır. Kenar boşlukları üst, sol, alt ve sağ 2,5 cm olmalıdır. 
Tüm Ölçümler metrik sisteme (Uluslararası Birimler Sistemi, SI) göre yazılmalıdır. Örnek: mg/kg, µg/kg, mL, mL/kg, mL/kg/h, mL/kg/min, L/min/, mmHg, vb.
Metin içindeki kısaltmalar, ilk kullanıldıkları yerde parantez içinde açıklanmalıdır.
Özetlerde kısaltma kullanılmamalıdır.
1 – Başlık Sayfası
Yazının başlığı araştırma yazılarında 100 karakteri (harf), vaka sunumlarında 80 karakteri geçmemelidir. Başlık hem İngilizce hem de Türkçe olarak yazılmalıdır. Yazıda çalışmaya katkısı olan yazarların ad ve soyadları, ORCID numaraları, iletişim adresleri açık olarak yazılmalıdır. Başlık sayfasında iletişim kurulacak sorumlu yazar belirtilmelidir. Başlık Sayfası Şablonu için Tıklayınız.
2- Tam Metin
Değerlendirme sürecinde hakemler tarafından incelenecek olan tam metinler tek bir dosya olarak sisteme yüklenmelidir. (Metin Şablonu-Türkçe için Tıklayınız) (Metin Şablonu-İngilizce için Tıklayınız).
Tam metin dosyası aşağıda belirtilen kısımlardan oluşturulmalı ve bu sıraya göre düzenlenmelidir.
a) Özetler
Yazının Başlığı; kısa, kolay anlaşılır ve yazının içeriğini tanımlar özellikte olmalıdır. Türkçe (Özet) ve İngilizce (Abstract) özetlerin başında Türkçe ve İngilizce başlık bulunmalıdır. Araştırma ve inceleme yazılarında 250, olgu sunumlarında 100 kelimeyi geçmemelidir.
Özetler, Türkçe araştırma yazılarında Amaç, Materyal ve Metot, Bulgular, Sonuç; İngilizce araştırma yazılarında Background, Materials and Methods, Results, Conclusions bölümlerinden oluşmalıdır. Olgu sunumları yazılarında bu bölümlere gerek yoktur.
Anahtar Kelimeler; Türkçe Özet ve İngilizce Abstract bölümünün sonunda, Anahtar Kelimeler ve Keywords başlığı altında, bilimsel yazının ana başlıklarını yakalayan, Index Medicus Medical Subject Headings (MeSH)’e uygun olarak yazılmış en az üç en fazla beş anahtar kelime olmalıdır. Anahtar kelimelerin, Türkiye Bilim Terimleri’nden (www.bilimterimleri.com) seçilmesine özen gösterilmelidir.
b) Makale
Yazı; Giriş, Gereç ve Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç, Teşekkür (gerekirse), Etik Kurul Onayı, Finansal Kaynak, Çıkar Çatışması Beyanı (var veya yok olduğunu gösterir), Yazar Katkıları ve Kaynaklar Bölümlerinden oluşmalıdır.
• Giriş: Konuyu ve çalışmanın amacını açıklayacak bilgilere yer verilmelidir.
• Gereç ve Yöntem: Çalışmanın gerçekleştirildiği yer, zaman ve çalışmanın planlanması ile kullanılan gereç ve yöntemler bildirilmelidir. Verilerin derlenmesi, hasta ve bireylerin özellikleri, deneysel çalışmanın özellikleri ve istatistiksel metotlar detaylı olarak açıklanmalıdır.
• Bulgular: Elde edilen veriler istatistiksel sonuçları ile beraber verilmelidir.
• Tartışma: Çalışmanın sonuçları literatür verileri ile karşılaştırılarak değerlendirilmelidir.
• Sonuç: Çalışmanın literatüre sağladığı katkı özetlenmelidir.
• Teşekkür (İsteğe bağlı): Çalışmaya yazarlar dışında kısmi katkısı bulunan kişilerin isimleri bu alana yazılabilir. Ayrıca çalışmanın desteklendiği proje ve kaynağının bilgisi bu alana girilebilir.
• Etik Kurul Onayı: Belirtilmelidir.
• Finansal Kaynak: Çalışma sırasında, yapılan araştırma konusu ile ilgili doğrudan bağlantısı bulunan herhangi bir ilaç firmasından, tıbbi alet, gereç ve malzeme sağlayan ve/veya üreten bir firma veya herhangi bir ticari firmadan, çalışmanın değerlendirme sürecinde, çalışma ile ilgili verilecek kararı olumsuz etkileyebilecek maddi ve/veya manevi herhangi bir destek alınma durumu belirtilmelidir.
• Çıkar Çatışması: Çalışmada ile ilgili olarak yazarların ve/veya aile bireylerinin çıkar çatışması potansiyeli olabilecek bilimsel ve tıbbi komite üyeliği veya üyeleri ile ilişkisi, danışmanlık, bilirkişilik, herhangi bir firmada çalışma durumu, hissedarlık ve benzer durumları belirtilmelidir.
• Yazar Katkıları: Belirtilmelidir.
• Kaynaklar: Derginin yazım kurallarına göre yazılmalıdır.

c) Kaynaklar
Kaynakların doğruluğunu ve eksiksizliğini korumak ve metinde doğru alıntı yapmak yazarların sorumluluğundadır.
Makalede kullanılan her türlü kaynak kaynakça bölümünde yer almalıdır. Kullanılan kaynaklar nitelik (tez, kitap, makale, rapor vb.) ayrımı yapılmaksızın yazar soyadına göre alfabetik olarak sıraya konulmalıdır. Aynı yazarın eserleri “en yeni tarihli” olandan başlanarak kaynakçaya yerleştirilmelidir.
Kaynakça APA 6 (American Psycological Association) referans sistemine uygun olarak düzenlenmelidir.
d) Açıklamalar
Çıkar Çatışması Beyanları
Journal of MTU, gönderilen yazıların değerlendirme sürecinde yer alan yazarların ve bireylerin, olası önyargıya veya çıkar çatışmasına yol açabilecek finansal, danışman ve kurumsal dahil olmak üzere mevcut veya olası çıkar çatışmalarını açıklamaları gerekmektedir. Varsa finansal kaynaklar, katkı sağlayan kurum, kuruluş ve kişiler bu bölümde belirtilmelidir. Bu beyan, sunulan çalışmaya başladıktan sonraki üç yıl içinde herhangi bir mali, kişisel veya diğer ilişkileri içermelidir. Böyle bir ilişki olmadığında yazarlar "Yazarlar, bu yazı ile ilgili olarak çıkar çatışması olmadığını beyan etmişlerdir" yazmalıdır. Potansiyel bir çıkar çatışmasını bildirmek için Çıkar Çatışması Beyan Formu katkıda bulunan tüm yazarlar tarafından doldurulmalı ve gönderilmelidir. Editörler, yazarlar veya hakemler arasında olası bir çıkar çatışması vakaları, derginin Yayın Kurulu tarafından COPE ve ICMJE yönergeleri kapsamında çözülür. Bu gibi durumlarda yazarlar, itirazları ve şikayetleri ile ilgili olarak yayın ofisi ile doğrudan iletişime geçmelidir. Editör, tüm itiraz ve şikayetler için karar verme sürecinde nihai yetkilidir.
Telif Hakkı ve Lisans
Journal of MTU, her gönderimin bir Telif Hakkı Sözleşmesi ve Yazar Katkı Formu ile birlikte olmasını gerektirir. Şekiller, tablolar veya hem basılı hem de elektronik formattaki diğer materyaller dahil olmak üzere daha önce yayınlanmış içeriği kullanırken, yazarlar telif hakkı sahibinden izin almalıdır. Bu konudaki hukuki, mali ve cezai sorumluluk yazar(lar)a aittir.
e) Tablolar
Tablolar metin içinde yazılmalı, her tablonun üzerinde numara ve açıklayıcı ismi olmalıdır. Tabloda kısaltmalar varsa tablonun altında alfabetik sıraya göre açılımları yazılmalıdır. Tablolar yazı içindeki bilgilerin tekrarı olmamalıdır. Tablo numaralandırması (Tablo 1., Tablo 2., ...) şeklinde ardışık numara verilmiş olmalı ve Roma rakamları kullanılmamalıdır.
f) Şekil ve Resimler
Şekil ve resimler mutlaka isimlendirilmeli ve numaralandırılmalıdır. Numaralandırması (Şekil 1., Şekil 2., …) şeklinde ardışık numara verilmiş olmalı ve Roma rakamları kullanılmamalıdır. Resimler minimum 300 dots per inch (dpi) çözünürlüğünde ve net olmalıdır. Resimler makale içinde yüklenmelidir. Şekil ve resim altlarında kısaltmalar kullanılmış ise kısaltmaların açılımı alfabetik sıraya göre alt yazının altında belirtilmelidir. Mikroskobik resimlerde büyütme oranı ve tekniği açıklanmalıdır.

Journal of MTU, Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi'nin (ICMJE) Bilimsel Çalışmaların Yürütülmesi, Raporlanması, Düzenlenmesi ve Yayınlanması için Önerilerini (http://www.icmje.org/about-icmje/faqs/conflict-of-interest-disclosure-forms/) takip eder. Yazarlar, makalelerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğundan sorumludur.

Yayın Etiğine Uyum
Yazıların araştırma ve yayın etiğine uygun olarak hazırlanması bir zorunluluktur. Yazarlar, insan ile ilgili tüm klinik araştırmalarda etik ilkeleri kabul ettiklerini, araştırmayı bu ilkelere uygun olarak yaptıklarını belirtmelidirler.
Journal of MTU’ye yayınlanması amacı ile gönderilen yazılar Helsinki Bildirgesi, İyi Klinik Uygulamalar ve İyi Laboratuvar Uygulamaları Kılavuzu esaslarına uymalıdır.
Yazarlar çalışmanın Gereç ve Yöntem Bölümünde Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar için etik kuruldan onay aldıklarını ve çalışmaya katılmış kişilerden veya bu kişilerin vasilerinden bilgilendirilmiş onam aldıklarını; hayvanlar ile ilgili deneysel çalışmalarda ise hayvan haklarını koruduklarını, ilgili deney hayvanları etik kurulundan onay aldıklarını belirtmek zorundadırlar. İnsan veya deney hayvanı üzerinde yapılan deneysel çalışmaların sonuçları ile ilgili olarak, dergiye yapılan başvuru esnasında, etik kurul onay belgesinin sunulması zorunludur.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Journal of MTU’ye yazılarını gönderen yazarların aşağıdaki etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir:
• Yazar(lar) kendi özgün çalışmalarını dergiye göndermelidir. Yazıdaki diğer çalışmaların sonuçlarından yararlanıyor veya sunuyorlarsa, metin içi ve metin sonu kaynaklarını doğru ve eksiksiz yazmak zorundadırlar.
• Çalışmaya entelektüel katkısı olmayan kişiler yazar olarak gösterilmemelidir.
• Gönderilen yazılarda çelişkili çıkarlar veya ilişkiler varsa bunlar belirtilmeli ve açıklanmalıdır.
• Yazar(lar)dan makalelerinin inceleme sürecinde ham verilerini sağlamaları istenebilir. Bu durumda yazar(lar) verilerini ve bilgilerini ilgili yayın ve bilim kurullarına sunmaya hazır olmalıdır.
• Yazarlar, hastaları, hasta kayıtlarını, araştırma katılımcılarını veya veri tabanlarını içeren tüm araştırma çalışmalarında etik kurul onayı ve bilgilendirilmiş onam aldıklarını belgelemelidir.
• Hastanın kimliğinin tespit edilmesini sağlayan hasta görüntüleri için yazarlar, raporun dayandığı hasta(lar)dan yazılı izin aldıklarını belgelemelidir.
• Yazar(lar), erken yayımlanma veya yayımlanma sürecinde olan çalışmalarında bir hata veya çelişkili bir sonuç fark etmeleri durumunda editöre bildirmek ve düzeltme veya geri çekme sürecinde editörlerle işbirliği yapmakla yükümlüdür.
• Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla dergiye gönderemezler. Her gönderim ancak bir öncekinin tamamlanmasından sonra yapılabilir. Başka bir dergide yayınlanan bir çalışma Journal of MTU’ye gönderilemez.
Editörün Etik Sorumluluğu
Editör, COPE tarafından açık erişim olarak yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" kılavuzuna dayalı olarak aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olmalıdır.
1.1. Genel Görev ve Sorumlulukları
1. Okurların ve yazarların ihtiyaçlarını karşılama çabası içinde olmalıdır.
2. Dergilerini sürekli geliştirmek için çaba göstermelidir.
3. Yayımladıkları derginin kalitesini güvence altına almak için süreci elverişli yürütmelidir.
4. İfade özgürlüğünü destekler mahiyette olmalıdır.
5. Akademik kaydın (indeksin) dürüstlüğünü korumalıdır.
6. Entelektüel ve etik standartları korumalı ve ödün vermemelidir.
7. Gerektiğinde düzeltmeleri, açıklamaları, makalelerin geri çekilme yazısını ve özürleri yayımlamaya her zaman hazır olmalıdır.
1.2. Okuyucularla İlişkiler
1. Okuyucular, araştırmaları veya diğer akademik çalışmaları kimin finanse ettiği ve fon verenlerin araştırmada ve yayında herhangi bir rolü olup olmadığı ve eğer öyleyse, bunun ne olduğu konusunda bilgilendirilmelidir.
1.3. Yazarlarla İlişkiler
1. Editörün bir makaleyi yayına kabul etme veya reddetme yönündeki kararları, makalenin önemine, özgünlüğüne ve açıkça anlaşılır olmasına ve çalışmanın geçerliliği ve derginin çalışma kapsamı ile olan ilişkisine dayanmalıdır.
2. Editör başvuruyla ilgili ciddi problemler tespit edilmedikçe başvuruların kabul edilmesi ile ilgili verdikleri karardan dönmemelidir.
3. Yeni editör, ciddi sorunlar tespit edilmedikçe, önceki editör tarafından yapılan gönderileri yayımlama kararlarını bozmamalıdır.
4. Hakem değerlendirme sürecinin bir açıklaması yayımlanmalı ve editörler bu açıklanmış süreçteki değişiklikler hakkında bilgi sunmalıdır.
5. Dergiler, yazarların editöre ait kararlara itiraz edebilmeleri için belirlenmiş bir işleyiş sürecine sahip olmalıdır.
6. Editör yazarlar için bir rehber yayımlamalıdır. Bu rehber düzenli olarak güncellenmelidir.
1.4. Hakemlerle İlişkiler
1. Editör, hakemler için onlardan tüm beklenenleri mahremiyet içerisinde ele almalı ve başvurusu yapılmış makalelerin nasıl inceleneceğine yönelik bir rehber oluşturmalıdır.
2. Editör, bir yazıyı gözden geçirmeyi kabul etmeden önce hakemlerin potansiyel rakip çıkarları olup olmadığını göz önünde bulundurmalıdır.
3. Editör hakem ve yazarlara açık değerlendirme sistemi kullandıklarını beyan etmediği takdirde hakem kurulunun kimliklerinin gizliliğinin sağlandığını garanti eden bir sisteme sahip olmalıdır.
4. Editör belli bir makale için davet edilip değerlendirme de bulunan hakemlere dergi sayısı içinde teşekkür yazısı yazabilir.
1.5. Yayın Kurulu Üyeleriyle İlişkiler
1. Editör, yeni yayın kurulu üyelerine, kendilerinden beklenen her şey hakkında kılavuz bilgiler sağlamalı ve mevcut üyeleri yeni politikalar ve gelişmeler hakkında sürekli bilgilendirmelidir.
1.6. Dergi Sahipleri ve Yayıncıları ile İlişkiler
1. Editör, editoryal bağımsızlık ilkesine dayanmalıdır.
2. Editör, dergi sahibi ya da yayıncısının müdahalesi olmadan, makalenin kalitesi ve dergiye uygunluğuna göre hangi makaleyi yayımlaması gerektiğine karar vermelidir.
3. Editör derginin sahibi ve / veya yayıncısı ile ilişkilerini belirleyen yazılı bir sözleşmeye sahip olmalıdır.
1.7. Editöryal ve Hakem Değerlendirme Süreci
1. Editör dergisindeki hakem değerlendirmesinin adil, tarafsız ve zamanında olmasını sağlamak için çaba göstermelidir.
2. Editör, dergilerine gönderilen materyallerin incelenirken gizli kalmasını sağlayacak sistemlere sahip olmalıdır.
3. Editör derginin içindeki bölümlerin farklı amaç ve standartlara sahip olduklarını farkında olarak yayımladıkları materyallerin kalitesini sağlamaya çabalamalıdır.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
İnceleme süreci çift kör inceleme esasına göre yürütülmektedir. Hakemler yazarlarla doğrudan iletişime geçmez, incelemeleri ve yorumları dergi yönetim sistemi üzerinden işlenir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem görüşleri editör tarafından yazar(lar)a atanır.
Hakemler:
• Sadece uzmanlık alanlarında inceleme yapmayı kabul etmelidir.
• Tarafsız ve gizli bir şekilde değerlendirme yapmalıdır.
• Çıkar çatışması ile karşılaştıklarını düşünürlerse ve inceleme sürecinde makaleyi incelemeyi reddederlerse dergi editörünü bilgilendirmelidir.
• İnceleme sürecinden sonra gizlilik ilkesine uygun olarak inceledikleri yazıları imha etmelidir.
• Hakemler, değerlendirdikleri yazıların son hallerini ancak yayınlandıktan sonra kullanabilirler.
• Makaleyi objektif olarak ve sadece içeriği açısından incelemeli ve milliyet, cinsiyet, dini ve siyasi inançlar ile ekonomik kaygılar değerlendirmeyi etkilememelidir.
• Yazıyı yapıcı ve nazik bir tonda gözden geçirmeli; düşmanlık, iftira ve hakaret içeren kişisel yorumlar yapmaktan kaçınılmalıdır. İncelemeyi kabul ettikleri makaleyi zamanında ve yukarıda belirtilen etik kurallara uygun olarak davranmalıdırlar.
• Hakemlerin inceledikleri makalelere ilişkin Hakem Değerlendirme Formu’nu doldurmaları gerekmektedir. Hakemlerin değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini de bu formda belirtmeleri gerekmektedir.

Journal of MTU tamamen ücretsiz yayın sunar. Sayfa ücreti, makale işleme ücreti veya başka bir ücret uygulanmaz. Dergi bağış kabul etmemektedir.

Kapak Resmi İndir