Türkiye’de Halkla İlişkiler Alanındaki Doktora Tezlerinin 1980-2020 Yıllarındaki Kuramsal Evrimi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 26, 15.04.2022

Özlem Işık , Gülsüm Şimşek

https://doi.org/10.18094/josc.974733

Öz

Bu araştırma, 1960’lı yıllardan günümüze kadar uzanan süreçte, halkla ilişkiler teorisinin kronolojik gelişimi bağlamında 1980-2020 yılları arasında Türkiye’de çalışılan halkla ilişkiler tezlerinin teorik çerçevelerini ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışmanın problemi, “Türkiye’de çalışılan halkla ilişkiler tezleri, Amerika’da ve Avrupa’da gelişen halkla ilişkiler teorisinin kronolojik ilerleyişi bağlamında değişime ve gelişime tabi olmuş mudur?” sorunsalıdır.Çalışmanın evrenini, Türkiye’de halkla ilişkiler alanında çalışılan doktora tezleri; örneklemi Türkiye’de halkla ilişkiler alanında çalışılan ve veri toplama sürecinde kabul edilen doktora tezleridir. Araştırmanın sınırlılığını 1980’li yıllardan günümüze kadar Türkiye’de halkla ilişkiler üstüne çalışılan doktora tezlerinin başlıkları ve özetleri oluşturmaktadır. Çalışmanın kuramsal kısmında sistem teorisinden diyalojik iletişime uzanan süreçte halkla ilişkiler teorisinin kronolojik gelişimi ele alınmıştır. Metodoloji kısmında ise içerik analizi yöntemi ile Türkiye’de halkla ilişkiler üstüne çalışılan tezlerin yıllara göre çalışılma sıklığı, sadece halkla ilişkiler teorisi üstüne inşa edilmiş tezlerin konularına göre kronolojik sıralaması, halkla ilişkilerde uygulama alanları ve komşu disiplinler üstünde çalışılan tezlerin içerik analizi nicel verilere değinilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma neticesinde de Türkiye’de halkla ilişkiler alanında doktora tezlerinin geçmişten günümüze nicel olarak arttığı, direkt halkla ilişkiler teorileri üstünde çalışılan tezler incelendiğinde sistem teorisi hakkında tez konusu çalışılmadığı, halkla ilişkilerin ilk teorilerinden olan durumsallık teorisinin son yıllarda Türkiye’de çalışıldığı, ancak diğer halkla ilişkiler teorilerinin Amerika ve Avrupa’da gelişimiyle birlikte Türkiye’de ortalama 15 yıllık bir gecikmeyle de olsa doktora tezlerinde kronolojik sıralamada paralellik gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Halkla ilişkiler,, Halkla ilişkiler teorisi, Doktora tezleri, doktora, halkla ilişkilerde doktora

Theoretical Evolution of PhD Theses on Public Relations in Turkey Between 1980-2020

Öz

In the context of the chronological development of public relations theory, this research aimed to reveal the theoretical frameworks of the public relations theses studied in Turkey between 1980 and 2020. The study addressed changes and developments in the context of the chronological progress of the public relations theory that developed in America and Europe, and were subjects of theses studied public relations in Turkey. The population of the study, doctoral theses in the field of public relations in Turkey; the sample is the doctoral theses studied in the field of public relations in Turkey and those were acceptable in data collection time. From the 1980s until 2020, the limitation of the study constitutes the titles and summaries of the top public relations dissertation studied in Turkey. In the theoretical part of the study, the chronological development of the theory of rights relations in the process ranging from system theory to dialogic communication was discussed. In the methodology part, the frequency of the theses studying the public relations in Turkey were mentioned and interpreted based on years, subjects, the application areas in public relations, and related disciplines. Analysis revelaed that the number of doctoral theses in the field of public relations in Turkey increased quantitatively in recent years. The most studied topic was political communication (n=36) whereas the least was the protocol administration. Addition to this, no thesis had been studied on system theory, contingency theory, which is one of the first theories of public relations. With the development of the theories in America and Europe, it was determined that theses in Turkey were parallels to those in America and Europe in the chronological order in the doctoral theses, albeit with an average of 15 years delay in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Public relations, Public relations theory, PhD, PhD Theses, PhD in Public Relations

Kaynakça

• Aguilera, R., & Jackson, , G. (2003). The Cross-National Diversity of Corporate Governance: Dimension and Determinants. Academy of management review, 28(3), 447-465.
• Aziz, A. (2013). Research Methods and Techniques in Social Sciences. Ankara: Nobel Publiching House.
• Balta Peltekoğlu, F. (2016). What is Public Relations? (9. Edition b.). İstanbul: Beta Publicaitons.
• Broom, M., & Sha, B. (2013). Cutlip and Center's Effective Public Relations. Boston: Pearson.
• Can, S. (2017). A Look at Gazi Universit's Twitter Account from the Perspective of Dialogical Communication. Researchgate: Https://Www.Researchgate.Net/Publication/329058805, adresinden alınmıştır
• Culip, S. M., Center, A. H., & Broom, G. M. (1994). Effective Public Relations. New Jersey: Prentice Hall.
• Dozier, D., Grunig, L., & Grunig, J. (1995). Manager's Guide to Excellence in Public Relations and Communications Management. New Jersey: Lawrence Pub.
• Edwards, L. (2006). Public Relations Theories an Applied Overview. R. Tench, L. Yeomans, R. Tench, & L. Yeomans (Dü) içinde, Exploring Public Relations. England: Pearson Educaiton.
• Geçikli, F. (2010). Public Relations and Communication. İstanbul: Beta Publishing.
• Grunig, J. E., & Hunt, T. (1984). Managing Public Relations. America and Canada: CBS College Publishing.
• Grunig, J., & Grunig, L. (2002). Charasteristics of Excellent Communication. T. L. Gill içinde, IABC Handbook of Organizational Communication A Guide to Internal Communicaiton, Public Relations, Marketing, and Leadirship (s. 3-18). San Francisco: John Wiley.
• Grunig, J., Grunig, L., Sriramesh, K., Huang, Y., & Lyra, A. (1995). Models of Public Relations in an International Setting. Journal of public Relations Research, 7(3), 163-86.
• Grunig, L. A., Grunig, J. E., & Dozier, D. M. (2002). Excellent Public Relations and Effective Organizations: A Study of Communicaiton Management ın Three Countries. New York: Lawrence Erlbaum.
• Ihlen, Q., & Ruler, V. (2007). How Public Relations Works: Theorical Roots and Perspective. Public Relations Review(33), 243-248.
• Instituteforpr.Org. (tarih yok). Instituteforpr.Org. 07 4, 2020 tarihinde Public Relations Mesuremt and Research: Https: //Instituteforpr.Org/Wp-Content/Uploads/Dictionary-Of-Public-Relations-Measurement-And-Research-3rd-Edition.Pdf adresinden alındı
• Kalender, A. (2013). As the Concept of Public Relations, Historical Development of Public Relations in the World and Turkey. Z. Ö. (Edt.) içinde, Public Relations (s. 2-29). Eskişehir: Anadolu University Publication.
• Kent, M., & Taylor, M. (1998). Building Dialogic Relationship Through The World Wide Web. Public Relations Review, 24(3), 321-334.
• Kent, M., & Taylor, M. (2002). Toward a Diologic of Public Relations. Public Relations Review(28), 21-27.
• Koçel, T. (2003). Business management. İstanbul: Beta Publications. Yükseköğretim Kurulu. (2020). Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü Bulunan Üniversitelere. 08 31, 2020 tarihinde YÖK ATLAS: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Programı Bulunan Tüm Üniversiteler (https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10087/Erişim: 31.08.2020).
• Ledingham, J. (2001). Government-Community Relationships: Extending The Relational Theory of Public Reaitons. Public Relations Review, 27(3), 285-295. Mc Quail, D., & Windahl, S. (2005). Communications Models. Ankara: İmge Publications.
• Miles, R., & Snow, C. (2013). Dsigning Strategic Human Resource Systems. Organizational Dynamics, 27(3), 36-52.
• Okay, A., & Okay, A.,. (2002). Public Relations Concept, Strategy and Applicatins. İstanbul: Der Publications.
• Özoran, B. (2017). A Public Relations Utopia: Dialogical Public Relations. Istanbul University Faculty of Communication Journal, 53, 1-30.
• Pearson, R. A. (1989). A Theory of Public Relatons Ethics,. The Faculty of the College of Communicaiton of Ohio University, Doctoral Disertation: Doctoral Dissertation.
• Peltekoğlu Balta, F. (2002). What is Public Relations? İstanbul: Beta.
• Peltekoğlu Balta, F. (2010). Advertising with Concepts and Theories. İstanbul: Beta Publishg.
• Pira, A., Erhan, D., Temporary, F., & Kaya, H. (2005). The Evolution of Public Relations A Study on Grunig-Hunts Model,Ege University Fakcilty of Communicaiton. New İdeas E Journal.
• Sarpkaya, P. (2010). Management Theories and Reflections on Educaiton . R. Sarpkaya içinde, In The Turkish Education System and School Management (s. 135-168). Ankara: Anı Publishing.
• Scott, W. R. (2003). Organizaitons Rational, Naturel and Open Systems. New Jersey: PrenticeHall.
• Şimşek, G. (2020). From 1984 to The Present Day in Turkey "Politics" an Overview of the Thesis About the Disipline: "Politikal Parties" Focus on Content Analysis of the Doctoral Thesis. OPUS İnternational Journal of Society Research, 16(27), 597-632.
• Theaker, F. (2008). The Public Relation Handbook. (M. Y. (Trans.), Çev.) İstanbul: MediaCat Publications.
• Tuhid. (tarih yok). İletişim Fakülteleri. 08 31, 2020 tarihinde Türkiye Halkla Derneği: (http://www.tuhid.org/)
• Ustakara, F. (2015). Public Perceptions on Public Relations Functionality with the Development of Network Technology: Gaziantep Research. E-Journal of New Sciences Academy, 10(2), 51-68.