Okul Dışı Öğrenme Ortamlarının Öğretim Sürecinde Kullanımına Yönelik Öğrenci Görüşleri

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 80 - 94, 30.06.2020

Büşra Bakioğlu , Orhan Karamustafaoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul dışı öğrenme ortamlarının öğretim sürecinde kullanımına ilişkin öğrenci görüşlerini incelemektir. 2013 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nda yer alan 5. Sınıf ‘Vücudumuz Bilmecesini Çözelim’ ünitesinin konuları çeşitli etkinliklerle okul dışı öğrenme ortamlarında öğrencilere sunulmuştur. Olgubilim araştırma yöntemiyle yürütülen çalışmadaki yapılan etkinlikler sonunda, araştırmaya katılan 15 öğrenciden rastgele seçilen 10 öğrencinin duygu ve düşüncelerini anlamak amacıyla yarı-yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakatlar ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınmıştır. Bu mülakatlarda; okul dışı öğrenme ortamı uygulamalarının öğrencilere hangi bilgi ve becerileri kazandırdığı, bu tür ortamlarda derslerin nasıl yürütülmesi gerektiği, öğrenmeye zorluk oluşturan yerler olup olmadığı, bu ortamlarda bulunan öğrencilerin yaşadığı duygu ve düşünceleri, öğrencilerin meslek seçimine etkisi olup olmadığı, kazanılan bilgi ve becerilerin günlük hayata aktarılması ve okul dışı ortamlardaki memnuniyetleri hakkında öğrencilerden bilgi alınmaya çalışılmıştır. Elde edilen öğrenci görüşleri, benzer, çelişkili ve bağımsız olarak kullandıkları ifadeler gruplandırılarak betimsel analiz yapılmıştır. Analizlere göre, okul dışı öğrenme ortamlarının öğrenme üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu, rehberin öğrencilere yaklaşımı ve konusuna hâkimiyeti, gezi ortamındaki materyallerin ilgi çekiciliği ile öğrencilerin bilgi ve beceri kazanmasında etkili olduğu, bu ortamlarda öğrendikleri bilgileri günlük hayatta kullanabildikleri, grup içi ve gruplar arası etkileşimin öğrenmeyi etkileyeceği, bu ortamların öğrencilere sosyallik sağlayarak öğrenmeler gerçekleştirildiği, öğrencilerde var olan önbilgilerinin korku oluşturabileceği bunun yapılan ziyaretleri etkileyebileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca okul dışı öğrenme ortamlarında öğrencilerin etkileşimde bulundukları rehberlerin mesleklerini tanıma imkânı buldukları anlaşılmıştır. Araştırmada çalışma sonuçlarına dayalı olarak ilgili araştırmacılara gerekli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

okul dışı öğrenme ortamları, fen öğretimi, vücudumuz bilmecesini çözelim ünitesi

Kaynakça

• Anderson, D., & Piscitelli, B. (2002). Parental recollections of childhood museum visits. Museum National, 10(4), 26–27. [İngilizce Makale] Anderson, D., Kisiel, J. and Storksdieck, M. (2006). Understanding teachers’ perspectives on fiels trips: discovering common ground in three countries. Curator, 49(3), 364- 386. [İngilizce Makale] Armağan, B. (2015). İlkokul dördüncü sınıf fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları: bir eylem araştırması. (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir. [Türkçe Tez] Aydın Günbatar, S. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. H. Özmen ve O. Karamustafaoğlu (Ed.), Fenomenolojik Araştırma (Olgubilim) Yöntemi içinde (s.293- 316). Ankara: Pegem Akademi Yatınları [Türkçe Eser İçerisinde Bölüm] Baker, C., Wuest, J. & Stern, P.N. (1992). Method slurring: the grounded theory/ phenomenology example. Journal of Advanced Nursing, 17, 1355-1360. [İngilizce Makale] Bakioğlu, B. (2017). 5.Sınıf Vücudumuz Bilmecesini Çözelim Ünitesinin Okul Dışı Öğrenme Ortamı Destekli Öğretiminin Etkililiği. (Doktora tezi, Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden elde edilmiştir. [Türkçe Tez] Bakioğlu, B. ve Karamustafaoğlu, O. (2014). Okul dışı ortamlarda fen eğitimi: diyaliz merkezine teknik bir gezi. Turkish Journal of Teacher Education, 3(2), 15-26. [Türkçe Makale] Balkan Kıyıcı, F. (2011). Fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları. C. Laçin Şimşek (Ed.), Hayvanat Bahçeleri içinde (s.51-64). Ankara: PegemA. [Türkçe Eser İçerisinde Bölüm] Balkan Kıyıcı, F. ve Atabek Yiğit, E. (2010). Sınıf duvarlarının ötesinde fen eğitimi: rüzgâr santraline teknik gezi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 225-243. [Türkçe Makale] Borun, M. & Dritsas, J. (1997). Developing family friendly exhibits. Curator, 40(3), 178-192. [İngilizce Makale] Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi. (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir. [Türkçe Tez] Bozdoğan, A. E. ve Kavcı, A. (2016). Sınıf dışı öğretim etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersindeki akademik başarılarına etkisi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 13-30. [Türkçe Makale] Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Türkçe Kitap] Chin, C-C. (2004). Museum experience- A resource for science teacher education. International Journal of Science and Mathematics Education, 2, 63-90. [İngilizce Makale] Erten, Z. (2016). Fen bilgisi dersine yönelik okul dışı öğrenme ortamları etkinliklerinin geliştirilmesi ve öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisinin değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi, Erzincan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir. [Türkçe Tez] Falk, J. H. & Dierking, L. D. (2000). Learning from museums: Visitor experiences and the making of meaning. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. [İngilizce Kitap] Falk, J. H. and Dierking, L. D. (1997). School field trips: assessing their long-term impact. Curator, 40(3), 211-218. [İngilizce Makale] Jarvis, T. and Pell, A. (2002). The effect of the challenger experience on elementary children’s attitudes to science. Journal of Research in Science Teaching, 39(10), 979-1000. [İngilizce Makale] Karademir, E. (2018). Güncel yaklaşım ve yöntemlerle etkinlikli fen öğretimi. O. Karamustafaoğlu, Ö. Tezel, U. Sarı (Ed.), Okul dışı öğrenme ortamları içinde (s. 85-104). Ankara: PegemA. [Türkçe Eser İçerisinde Bölüm] Karamustafaoğlu, O. ve Bakioğlu, B. (2019). Okul dışı öğrenme ortamları. A. İlhan Şen (Ed.), Sanayi Kurum ve Kuruluşları içinde (s.331- 360). Ankara: Pegem akademi Yayıncılık. [Türkçe Eser İçerisinde Bölüm] Kisiel, J. F. (2003). Teachers, Museums and worksheets: a closer look at a learning experience. Journal of Science Teacher Education, 14(1), 3-21. Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Orion, N. and Hofstein, A. (1991). The measurement of students' attitude towards scientific field trips. Science Education, 75, 513-523. [İngilizce Makale] Pace, S., and Tesi, R. (2004). Adult’s perception of field trips taken within grades K12: Eight case studies in the New York metropolitan area. Education, 125(1), 30-40. [İngilizce Makale] Pedretti E (2004) Perspectives on learning through research on critical issues-based science center exhibitions. Science Education 88, 34–47. [İngilizce Makale] Ramey-Gassert, L. (1997). Learning science beyond the classroom, The Elementary School Journal, 97(4), 433-450. [İngilizce Makale] Ramey-Gassert, L., Walberg, H.J.I. and Walberg, H.J. (1994). Reexamining connections: museums as science learning environments. Science Education, 7814, 345-363. [İngilizce Makale] Rapp, W. (2005). Inquiry-based environments for the inclusion of students with exceptional learning needs. Remedial and Special Education, 26(5), 297–310. [İngilizce Makale] Türkmen, H. (2010). İnformal (sınıf-dışı) fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(39), 46-49. [Türkçe Makale]