HEMŞİRELİKTE TEORİK EĞİTİM VE MESLEKİ UYGULAMA ARASINDAKİ ETKİLEŞİMİN, ÖĞRENCİLERİN ÖZ YETERLİK DÜZEYİ İLE İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 401 - 418, 31.08.2021

Behire Sançar , Aynur Çelik , Meryem Türkan Işık

https://doi.org/10.47115/jshs.918390

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelikte teorik eğitim ve mesleki uygulama arasındaki etkileşimi ve bu etkileşimin öğrencilerin öz yeterlik düzeyi ile ilişkisini incelemektir.
Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı türde olan araştırmanın örneklemini, Mersin Üniversitesi ve Toros Üniversitesinde 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılında öğrenim gören 178 hemşirelik öğrencisi oluşturdu. Veriler SPSS paket programında ortalama, yüzdelik ve independent sample t testi ile analiz edildi.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %72.9 kadın ve %74.2’si 21-25 yaş arasındadır. Öğrencilerin 56.7’si verilen teorik eğitimin uygulama konuları ile uyumlu olduğunu bildirdi. Öğrencilerin %51.1’i sağlık çalışanlarının kendilerine güven duyduğunu düşündüğünü, %57.9’u hastaların kendilerine güven duymadığını düşündüklerini belirtti. Ancak öğrencilerin yarıdan biraz fazlasının teorik eğitimi mesleki uygulamada bire bir uygulama şansı bulamadığı ve okulda verilen teorik eğitimi yeterli bulmadıkları tespit edildi. Araştırmada hemşirelik öğrencilerinin, genel öz yeterlik ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalamasının 31.14±5.93 olduğu bulundu.
Sonuçlar ve Öneriler: Araştırmada hemşirelik öğrencilerinin, teorik eğitim ve mesleki uygulamanın etkileşimi konusunda daha çok olumsuz düşüncelere sahip oldukları sonucuna ulaşıldı. Teorik eğitim ile mesleki uygulamadaki etkileşimi olumlu olarak değerlendiren öğrencilerin, öz yeterlik düzeylerini daha yüksek algıladıkları görüldü. Mesleki uygulamanın teorik eğitim konularını bire bir uygulama şansı veren kliniklerde yaptırılması, öğrencilerin öz yeterlik algılarını geliştirecek uygulamalar planlanması ve yürütülmesi önerildi.

Anahtar Kelimeler

Beceri kazanma, Hemşirelik, Mesleki uygulama, Öz yeterlik, Teorik eğitim

Destekleyen Kurum

Yok

The Relationship of the Interaction Between Theoretical Education and Professional Practice in Nursing With the Self-Efficiency Level of Students

Öz

Aim: The aim of this study is to examine the interaction between theoretical education and professional practice in nursing and the relationship between this interaction and students' self-efficacy level.
Method: The sample of the study, which is cross-sectional and descriptive, consisted of 178 nursing students studying at Mersin University and Toros University in the 2020-2021 academic year. The data were analyzed using mean, percentage and independent sample t test in SPSS package program.
Results: 72.9% of the students participating in the study are female and 74.2% are between the ages of 21-25. 56.7 of the students stated that the theoretical education provided was compatible with the application subjects. 51.1% of the students stated that they felt that healthcare workers had confidence in themselves, and 57.9% of them thought that the patients did not trust themselves. However, it was determined that a little more than half of the students did not find the chance to apply theoretical education one-to-one in professional practice and did not find the theoretical education given at school sufficient. In the study, it was found that the average score the nursing students got from the general self-efficacy scale was 31.14 ± 5.93.
Conclusions and Suggestions: In the study, it was concluded that nursing students have more negative thoughts about the interaction of theoretical education and professional practice. It was observed that students who positively evaluated the interaction between theoretical education and professional practice perceived their self-efficacy levels higher. It was suggested that the professional practice should be carried out in clinics that give the opportunity to apply theoretical education subjects one-to-one, and practices that will improve students' self-efficacy perceptions should be planned and carried out.

Anahtar Kelimeler

Nursing, Self-efficacy, Skill acquisition, Theoretical training, Vocational practice

Kaynakça

• Açıksöz, S., Uzun, Ş. & Arslan, F. (2016). Hemşirelik öğrencilerinde öz yeterlilik algısı ile klinik uygulamaya ilişkin kaygı ve stres durumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Derg.1(58):129-135.
• Ak, B. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçim nedenleri ve öğrenim doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hemşirelik Bölümü. Yüksek Lisans Tezi. Doğu Akdeniz Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü, Kuzey Kıbrıs.
• Akyüz, A., Tosun, N., Yıldız, D. & Kılıç, A. (2007). Klinik öğretimde hemşirelerin, kendi sorumluluklarına ve hemşirelik öğrencilerinin çalışma sistemine ilişkin görüşleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6):459-464.
• Alparslan, Ö. (2017). Ebelik ve hemşirelik öğrencileri gözüyle klinik uygulamalar, okul-hastane işbirliği. J Contemp Med, 7(4): 365-372.
• Arseven, A. (2016). Öz yeterlilik: Bir kavram analizi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(19): 63-80.
• Aydın, M. F. & Argün, M. Ş. (2010). Bitlis Eren Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin hastane uygulamalarından beklentileri ve karşılaştıkları sorunlar. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4) :209-213.
• Aypay, A. (2010). The adaptation study of general self-efficacy (GSE) scale to Turkish. Inonu University Journal of The Faculty of Education, 11(2):113-131.
• Balcı-Yangın, H. & Kırca, N. (2013) Antalya Sağlık Yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin memnuniyet düzeyleri ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1):78-94.
• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2):122-147.
• Bandura, A. (2010). Self‐efficacy. The Corsini encyclopedia of psychology, 1-3.
• Bayındır-Çevik, A., Demirci, A. & Güven, Z. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin klinik eğitim sırasında yaptıkları ilaç uygulama hataları ve tıbbi hata farkındalıkları. ACU Sağlık Bil Derg, 3:152-159.
• Boztepe, H. & Terzioğlu, F. (2013). Hemşirelik eğitiminde beceri değerlendirme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(1): 57.
• Büyüköztürk, Y. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32):470-483.
• Çamveren, H., Arslan-Yürümezoğlu, H. & Kocaman, G. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin ilk uygulama gününe ilişkin deneyimleri: Bir yansıtıcı düşünce etkinliği. Hemşirelik Eğitiminin Geleceği II: Ölçme Değerlendirme, Program Değerlendirme, Sürekli İyileştirme. Sempozyum Kitabı, s. 29. 4- 6 Eylül 2019, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi/İzmir.
• Dikmen, Y., Denat, Y., Başaran, H., Filiz, N. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Çağdaş Tıp Dergisi, 6(3):206-213. Doi: 10.16899/ctd.93945
• Dutule, C., Wright, N. & Beauchesne, M. (2011). Virtual clinical education: Going the full distance in nursing education. Newborn and Infant Nursing Reviews 11(1):43-48. Doi: 10.1053/j.nainr.2010.12.008
• Gedük-Aydemir, E. (2018). Hemşirelik mesleğinin gelişen rolleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(2):253-258.
• Gezer, N. & Temel, E. (2019). Yapılandırılmış vaka çalışması oturumlarının hemşirelik öğrencilerinin klinik performans öz yeterliliğine etkisi. Hemşirelik Eğitiminin Geleceği II Sempozyumu: Ölçme Değerlendirme, Program Değerlendirme, Sürekli İyileştirme. Sempozyum Kitabı, s. 9. 4- 6 Eylül 2019, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi/İzmir.
• Henderson, A., Harrison, P., Rowe, J., Edwards, S., Barnes, M., & Henderson, S. (2018). Students take the lead for learning in practice: A process for building self-efficacy into undergraduate nursing education. Nurse Education in Practice, 31(19): 14-19.
• İplikçi, F., Karakaş, M. Ö., Ağış, D., Altun, L., Tıkız, S., Gezer, N., Kunter, D. & Yönem-Amaç, H. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulamada yaşadıkları sorunlar: Derleme. Hemşirelik Eğitiminin Geleceği II Sempozyumu: Ölçme Değerlendirme, Program Değerlendirme, Sürekli İyileştirme. Sempozyum Kitabı, s. 47. 4- 6 Eylül 2019, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi/İzmir.
• Kahyaoğlu-Süt, H., Demir, N. G. & Özer, B. (2015). Klinik uygulamaya çıkan öğrenci hemşirelerin iletişim becerileri ve etkileyen faktörler. HSP, 2(2):167-177.
• Karadağ, G., Sapçı, E. & Pekmezci, S. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin eğitim ve meslek yoluyla düşünceleri ve beklentisi. Gaziantep Med. J. 21(1):26-31.
• Kılıçhan, B., Çadır, B. & Bayar, B. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulamaya yönelik düşünce ve kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Preventive Medicine Bulletin, 8(1):37-42.
• Kır-Biçer, E. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin hasta güvenliğine ilişkin görüşleri ve klinik uygulamada tanık oldukları tıbbi hataların incelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(7):65-77.
• Kim, Y., Park, H., Hong, S. S., & Chung, H. J. (2018). Effects of a neonatal nursing practice program on students' stress, self-efficacy, and confidence. Child Health Nursing Research, 24(3): 319-328.
• Özpulat, F. (2016). Öz yeterlilik düzeyi ile sağlıklı yaşam arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4):37-44.
• Perry, C., Henderson, A. & Grealish, L. (2018). The behaviours of nurses that increase student accountability for learning in clinical practice: An integrative review. Nurse Education Today, 65:177–186.
• Plemmons, C. Clark, M., & Feng, D. (2018). Comparing student clinical self-efficacy and team process outcomes for a deu, blended, and traditional clinical setting: a quasi-experimental research study. Nurse Education Today, 1(62):107-111.
• Polat, Ş., Ayyıldız-Erkan, H., Çınar, G. & Afşar-Doğrusöz, L. (2018). Bir üniversite hastanesinde klinik uygulama yapan öğrenci hemşirelerin uygulama alanlarına yönelik görüşleri. Journal of Health and Nursing Management, 5(2):64-74.
• Sakız, G. (2013). Başarıda anahtar kelime: Öz-yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (1):185-209.
• Savcı, C., Şerbetçi G. & Kılıç, Ü. (2019). Sağlık disiplini öğrencilerinin, klinik uygulama alanlarında sorun yaşama durumları ve beklentilerinin belirlenmesi. Türkiye Klinikleri J Health, Sci.4(3):315-322.
• Schwarzer, R. & Jerusalem, M. (1995). Generalized self-efficacy scale. In J. Weinman, S. Wright., & M. Johnston (Eds.), Measures in health psychology: A user’s portfolio. Causal and control beliefs (pp. 35-37). Windsor, UK: NFER-Nelson.
• Seyhan-Ak, E., Kandemir, D., Ayoğlu, T. ve Ayhan, M. K. (2019). The opinions and practices of nursing students about preoperative patient safety. FNJN Florence Nightingale Journal of Nursing, 27(1), 26-37. https://doi.org/10.26650/FNJN418383
• Sönmez, M. & Gürlek-Kısacık, Ö. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin klinik hemşirelere ilişkin görüş ve beklentilerinin belirlenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(7):384-385.
• Şentürk-Erenel, A. (2008). Hemşirelik dördüncü sınıf öğrencilerinin ve hemşirelerin intörnlük uygulamasına ilişkin görüşleri. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 15(2):16-25.
• Taşçı, K. D. (2006). Hemşirelik öğrencilerinin doğum ve kadın hastalıkları hemşireliği dersi klinik uygulamasına yönelik değerlendirmeleri. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(3): 201-209.
• Taştekin, A., Türkdönmez, B., Güler, M., Yılmaz, A. & Erşahan, T. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin klinik ortamdaki doyum düzeyleri ve etkileyen faktörler. F.N. Hem. Derg, 24(1): 24-29.
• TC. Sağlık Bakanlığı (SB). (2020) Türkiye’de hemşire sayısı. Erişim Adresi: https://www.sozcu.com.tr/2020/saglik/turkiyede-kac-saglik-personeli-var-bakan-koca-573992 3 Erişim Tarihi: 04/09/2020.
• Tel, H. & Atalay, M. (1999). Hekim-hemşire ve öğrenci hemşire arasındaki iletişim olgusunun irdelenmesi. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, A. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu, Erzurum.
• Tosun, N., Oflaz, F., Akyüz, A., Kaya, T., Yava, A., Yıldız. ve ark. (2008). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin intörn eğitim programından beklentileri ile program sonunda kazanım ve önerilerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 50:164-171.
• Tutuk, A., Al, D. & Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6 (2):36-41.
• Türe, A. (2019). Hemşirelerde öz yeterliliğin girişimci davranışa etkisi ve demografik özellikler açısından incelenmesi. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11):86-107.
• Uysal, İ. ve Kösemen-Sarıça, S. (2013). Öğretmen adaylarının genel öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2):217-226.
• Ünver, V., Başak, T., Yüksel, Ç., Güvenç, G., Ayhan, A., Köse, G. ve ark. (2014). Son sınıf hemşirelik öğrencilerine verilen hemşirelikte akılcı ilaç uygulamaları kursunun etkinliğinin hasta güvenliği kapsamında değerlendirilmesi. DEUHYO ED, 7(4):285-290.
• Yılmaz, E., Yiğit, R. & Kaşarcı, İ. (2012). İlköğretim öğrencilerinin özyeterlilik düzeylerinin akademik başarı ve bazı değişkinler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23):371-388.
• Yüksek Öğrenim Kurumu (YÖK). (2019). Yükseköğretim program atlası. Erişim Adresi: https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php Erişim Tarihi: 20/05/2020.