Turizm Politikalarının Sürdürülebilir Turizm İlkeleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi (Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılında 41 Yıllık Turizm Politikaları)

Yıl 2023, , 738 - 752, 28.10.2023

Cüneyt Tokmak

https://doi.org/10.21547/jss.1361469

Cited By: 1

Öz

Sürdürülebilir turizm gelişimi, turizmin olumsuz etkilerini azaltmanın en önemli yollarından bir tanesidir. Bu çalışmanın amacı gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye’nin son 41 yıldaki turizm politikalarının sürdürülebilir turizm ilkeleri çerçevesinde değerlendirilmesidir. Literatürden yararlanarak sürdürülebilir turizm ilkelerinin neler olabileceği tartışılmış ve çalışma kapsamında esas alınan ilkeler ortaya konulmuştur. Türkiye’nin 41 yıllık turizm politikalarını tespit etmek amacı ile beşinci beş yıllık kalkınma planından itibaren toplam yedi adet kalkınma planı metni incelenmiş, ayrıca Türkiye’nin en önemli uzun vadeli turizm planı olan Türkiye Turizm Stratejisi aynı amaçla değerlendirilmiştir. Temel turizm politikaları, sürdürülebilir turizm ilkeleri ile kıyaslanmıştır. Sonuç olarak sürdürülebilir turizm ilkelerine uygun düşen politikaların tüm planlarda yer almasına rağmen özellikle 2000’li yıllardan (Sekizinci beş yıllık kalkınma planı) itibaren sürdürülebilir turizm ilkelerine uygun düşen politikaların daha fazla vurgulandığı tespit edilmiştir. Tüm kalkınma planlarında nicel hedeflerden olan turistik yatak arzının arttırılması, turist sayısının arttırılması, turizm gelirlerinin arttırılması, turizmin tüm bölgelere yayılması ve çeşitlendirilmesi gibi hedeflerin olduğu görülmüştür. 2023 Türkiye Turizm stratejisinde kalkınma planlarında belirtilen temel hususların ayrıntılı olarak planlandığı; turizm bölgesi, turizm kenti, turizm konseyi, turizm koridoru gibi yeni kavramların işlendiği görülmüştür. Sürdürülebilir turizm ilkelerinin daha başarılı bir şekilde uygulanması adına ziyaretçi yönetim sistemi uygulamaları, küçük ölçekli esnek konaklama tesislerinin yaygınlaştırılması, sürdürülebilir turizm göstergelerinin hayata geçirilmesi ve bölgelerin taşıma kapasitelerinin belirlenmesi konuları önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Turizm İlkeleri, Turizm Politikaları, Kalkınma Planları, Türkiye Turizm Stratejisi

Turizm Politikalarının Sürdürülebilir Turizm İlkeleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi (Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılında 41 Yıllık Turizm Politikaları)

Öz

Sustainable tourism development is one of the most important ways to reduce the negative effects of tourism. The aim of this study is to evaluate Türkiye's tourism policies as a developing country in the last 41 years within the framework of sustainable tourism principles. Using the literature, what the sustainable tourism principles could be was discussed and the principles based on the scope of the study were put forward. In order to determine Türkiye's 41-year tourism policies, a total of seven development plan texts, starting from the fifth five-year development plan, were examined, and Turkey's most important long-term tourism plan, Türkiye Tourism Strategy, was evaluated for the same purpose. Basic tourism policies are compared with sustainable tourism principles. As a result, it has been determined that although policies in line with sustainable tourism principles are included in all plans, policies in line with sustainable tourism principles have been emphasized more, especially since the 2000s (Eighth five-year development plan). It has been observed that all development plans include quantitative targets such as increasing the supply of tourist beds, increasing the number of tourists, increasing tourism revenues, spreading and diversifying tourism to all regions. In the 2023 Türkiye Tourism strategy, the basic issues specified in the development plans are planned in detail; It was observed that new concepts such as tourism region, tourism city, tourism council and tourism corridor were used. In order to implement sustainable tourism principles more successfully, visitor management system applications, dissemination of small-scale flexible accommodation facilities, implementation of sustainable tourism indicators and determination of carrying capacities of regions have been suggested.

Anahtar Kelimeler

Principles of sustainable tourism, Tourism policies, Development plans, Türkiye tourism strategy.

Kaynakça

• Aköz, S. (2018). Politika kavramının siyaset kavramı yerine kullanılması ve bilimsellik tartışmaları bağlamında devlet olgusuyla ilişkisi, Van YYÜ İİBF Dergisi, 3 (5), 160-180.
• Aktan, S. (2021). Türkiye 2021’de dünyanın en ucuz seyahat destinasyonlarından biri oldu, https://tr.euronews.com/2021 /11/25/turkiye-2021-de-dunyan-n-en-ucuz-seyahat-destinasyonlar-ndan-biri-oldu#:~:text='Freebirds'%20isimli%20derginin%20a%C3%A7 %C4%B1klad%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20',3%20%C3%BClkeden%20biri%20T%C3%BCrkiye%20oldu. Erişim Tarihi: 10.08.2023
• Can, İ. I. & Emir, O. (2021). Beş yıllık kalkınma planları kapsamında kitle turizmi ve alternatif turizme bakışın değerlendirilmesi, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 125-155.
• Cavlak, N. & Cavlak, H. (2019). Avrupa erişilebilir turizm politikası ve Türkiye, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (15), 29-41.
• Clarke, J. (1997). A Framework of approaches to sustainable tourism, Journal of Sustainable Tourism, 5 (3), 224-233
• Demir, C. & Çevirgen, A. (2006). Turizm ve çevre yönetimi, sürdürülebilir gelişme yaklaşımı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dünya Turizm Örgütü (2023). Sustainable development, https://www.unwto.org/sustainable-development#:~:text=Sustainability%20principles%20refer%20to%20the,guarantee%20its%20long%2Dterm%20sustainability. Erişim Tarini:12.08.2023
• Edgell, S. D. L., Allen, M. D., Smith, G. & Swanson, J. R. (2008). Tourism policy and planning, yesterday, today and tomorrow, Burlington: Butterworth-Heinemann.
• Garrod, B. & Fyall, A. (1998). Beyond the rhetoric of sustainable tourism? Tourism Management, 19 (3), 199-212.
• Godfrey, K. B. (1996). Towards sustainability? Tourism in the Republic of Cyprus, L. C. Harrison & W. Husbands (Eds.), Practicing responsible tourism, (p. 58-79), USA: John Wiley & Sons Inc.
• Goldner, C. R. & Ritchie, J. K. B. (2009). Tourism, principles, practices, philosophies, Eleventh Edition, New Jersey: John Wiley & Sons.
• Gülbahar, O. (2009). 1990’lardan günümüze Türkiye’de kitle turizminin gelişimi ve alternatif yönelimler, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi, 14 (1), 151-177.
• He, P., He, Y. & Xu, F. (2018). Evolutionary analysis of sustainable tourism, Annals of Tourism Research, 69, 76-89.
• Huang, Z., Weng, L. & Bao, J. (2022). How do visitors respond to sustainable tourism interpretations? A further investigation into content and media format, Tourism Management, 92, 104535, 1-13.
• Ivanov, B., Dillingham, L. L., Parker, K. A., Rains, S. A., Burchett, M. & Geegan, S. (2018). Sustainable attitudes: Protecting tourism with inoculation messages, Annals of Tourism Research, 73, 26-34.
• İnanır, A. (2021). Turistik destinasyon yönetiminde paydaşlar arası ilişkiler: Göller Yöresi örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 517–541.
• Kervankiran, İ. (2015). Contribution of the five-year development plans to tourism in Turkey, Turkish Studies, International Periodical For The Language, Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (2), 587-610.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (2023). Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, https://yigm.ktb.gov.tr/TR-201136 /turizm-yatirim-ve-isletme-bakanlik-belgeli-tesis-istatistikleri.html Erişim Tarihi:13.08.2023
• Nohutçu, A. (2002). Development of tourism policies in Turkey throughout the republican period in socio-political, economic and administrative perspective: From state-sponsored development to various forms of cooperation, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Güz, 9, 1-25.
• Olalı, H. & Timur, A. (1988). Turizm ekonomisi, İzmir: Ofis Ticaret Matbaacılık.
• Roosa, S. A. (2008). Sustainable development handbook, 2nd Edition, London: Taylor & Francis Ltd.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023). Kalkınma planları, https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/ Erişim Tarihi:11.08.2023
• Tosun, C. (2001). Challenges of sustainable tourism development in the developing world: the case of Turkey, Tourism Management, 22, 289-303.
• Tuncel, V. (2019). Kalkınma planlarının turizm politikaları perspektifinde değerlendirilmesi, Tourism and Recreation, 1 (2), 58-66.
• Türkiye Turizm Stratejisi, 2023. (2007), Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara, Erişim Adresi: https://www.kuzka.gov.tr/dosya/turizm_stratejisi_2023.pdf Erişim Tarihi:15.08.2023
• TÜROB (2023). Türkiye Otelciler Birliği, https://www.turob.com/assets/Istatistikler-Dosyalari-image/tr-2019/2018-yili-12-ay-aNTALYA-SON.pdf Erişim Tarihi: 15.08.2023
• TÜRSAB (2023). Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, https://www.tursab.org.tr/istatistikler-icerik/yatak-kapasitesi Erişim Tarihi:15.08.2023
• Yaşar, İ. & Çetinkaya, Ç. (2022). Turizmde popüler ülkelerin turizm politikaları ve Türkiye ile karşılaştırmalı analizi, Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (3), 1018-1036.
• Yıldırım, G. & Keleş, Y. (2022). Avrupa Birliği turizm politikaları ile Türkiye turizm politikalarının karşılaştırılması, AHBVÜ Turizm Fakültesi Dergisi, 25 (2), 145-169. Yıldız, Z. (2011). Turizm sektörünün gelişimi ve istihdam üzerindeki etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3 (5), 54-71.