Otel Çalışanlarının “Düzgün İş” Koşullarına Yönelik Algıları ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 3, 1402 - 1424, 01.07.2020

Sultan Nazmiye Kılıç , Cevdet Avcıkurt

https://doi.org/10.21547/jss.678579

Cited By: 2

Öz

Otelcilik sektörü, oluşturduğu istihdam fırsatları ile birçok ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. İnsan emeğinin ön planda olduğu otelcilik sektörü, misafirler ve çalışanlar arasındaki yakın iletişimi temel aldığı için çalışma koşullarında sağlanabilecek iyileştirmeler hizmet kalitesini etkileyebilmektedir. İşletme verimliliğinin ve çalışma yaşamı kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla çözümlerin hazırlanabilmesi için koşulların doğru analiz edilmesi önemlidir. Günümüzde, çalışma hayatında karşılaşılan koşulların anlaşılması için farklı çalışmalar yapıldığı ve kavramların oluşturulduğu görülmektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından sunulan düzgün iş kavramı bunlardan biridir. Bu çalışmada, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından sunulan düzgün iş kavramı turizm sektörü açısından değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, turizm sektöründe çalışanların düzgün iş algısının işten ayrılma niyetine etkisinin anlaşılması amaçlanmıştır. Düzgün iş algısının ölçülebilmesi amacıyla düzgün iş kavramının temelinde yer alan 4 temel unsurdan faydalanılmıştır. Bu unsurlar; istihdam, sosyal güvenlik, sosyal diyalog ve çalışanların temel haklarıdır. Çalışmada gerçekleştirilen açıklayıcı faktör analizinin sonuçları düzgün iş algısının 4 boyuttan oluştuğunu göstermiştir. Bu boyutlar; çalışanların katılımı, beklentileri, sağlanan fırsatlar ile ulusal düzeyde katılım ve ek haklardır. Korelasyon analizi sonucunda düzgün iş algısı ile işten ayrılma niyeti arasında negatif yönlü ilişki olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Düzgün İş, İşten Ayrılma Niyeti, Otel, Çalışma Koşulları, Ayvalık

Perceptions of Hotel Employees towards “Decent Work” Conditions and Its Effect on Turnover Intention

Öz

The hospitality sector contributes to the economies of many countries with the employment opportunities it creates. Since the hotel sector, where human labor is at the forefront, is based on close communication between guests and employees, improvements in working conditions may affect service quality. Accurate analysis of the conditions is essential for the preparation of solutions to improve operational efficiency and quality of work life. Today, it is seen that different studies have been conducted and concepts have been formed in order to understand the conditions encountered in working life. One of them is the concept of decent work presented by the International Labor Organization (ILO). In this study, the concept of decent work presented by the International Labor Organization (ILO) was evaluated in terms of tourism sector. In this context, it is aimed to understand the effect of decent work perception of the employees in tourism sector on turnover intention. In order to measure the perception of decent work, 4 basic elements which are at the basis of the concept of decent work were used. These elements; employment, social security, social dialogue, and fundamental rights of employees. The results of the explanatory factor analysis conducted in the study showed that decent work perception consists of 4 dimensions. These dimensions are employee participation, expectations, opportunities provided, national participation and additional rights. Correlation analysis showed that there was a negative relationship between decent work perception and intention to quit.

Anahtar Kelimeler

Decent Work, Turnover Intention, Hotel, Working Conditions, Ayvalık

Kaynakça

• Adhikari, D. R., Hirasawa, K., Takakubo, Y., ve Pandey, D. L. (2012). Decent work and work life quality in Nepal: an observation. Employee Relations, 34 (1), 61–79.
• Ali, N. (n.d.). Factors affecting overall job satisfaction and turnover intention. Journal of Managerial Sciences, 2 (2), 239–252.
• Almalki, M.J., Fitzgerald, G. and Clark, M. (2012). The relationship between quality of work life and turnover intention of primary health care nurses in Saudi Arabia, BMC Health Services Research, 12 (314), 1-11.
• Alpar, R. (1997). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemlere giriş 1 (1. Basım). Ankara: Bağırgan Yayımevi.
• Anker, R., Chernyshev, I., Egger, P., Mehran, F. ve Ritter, J. (2003) Measuring decent work with statistical indicators. International Labour Review, 142 (2), 147–178.
• Ariyabuddhiphongs, V., & Marican, S. (2015). Big five personality traits and turnover intention among Thai hotel employees. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 16 (4), 355–374.
• Avcıkurt, C. (2015). Turizm sosyolojisi (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aydın, İ., Çelik, Y. ve Uğurluoğlu, Ö. (2011). Sağlık personeli çalışma yaşam kalitesi ölçeği: geliştirilmesi, geçerliliği ve güvenilirliği. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 22 (2), 79-100.
• Bescond, D., Châtaignier, A., and Mehran, F. (2003). Seven indicators to measure decent work: An international comparison. International Labour Review, 142 (2), 179-211.
• Bonnet, F., Figueiredo, J. B. and Standing, G. (2003). A family of decent work indexes. International Labour Review, 142 (2), 213–238.
• Bonnet, F., Figueiredo, J. B. and Standing, G. (2006). İnsanca çalışma endeksleri grubu (Çev. Ş. Geniş). Sendikal Notlar, (29), 128-156. (Orijinal makalenin yayım tarihi,2003)
• Brien, A., Thomas, N., & Hussein, A. S. (2015). Turnover intention and commitment as part of organizational social capital in the hotel industry. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 14 (4), 357–381.
• Briggs, S. R., and Cheek, J. M. (1986). The role of factor analysis in the development and evaluation of personality scales. Journal of Personality, 54, 106–148.
• Burchell, B., Sehnbruch, K., Piasna, A. and Agloni, N. (2013). The quality of employment and decent work: definitions, methodologies, and ongoing debates. Cambridge Journal of Economics 2013, 1-19.
• Cacioppe, R. ve Mock, P. (1984). A comparison of the quality and private organizations. Human Relations, 37 (11), 923-940.
• Chernyshev, I. (2009). ILO/UNWTO Joint Project on Employment in the Tourism Industries: Statistics Component, Keynote, Session III, Employment in Tourism Industries Measurement Issues and Case Studies. Fifth UNWTO International Conference on Tourism Statistics, Tourism: An Engine for Employment Creation 30 Mart – 2 Nisan 2009, Bali.
• Chernyshev, I. (2013). Measuring employment in the tourism industries. UNWTO Seminar Employment in Tourism - Realizing its Full Potential. Malaga (Spain).
• Cole, M. S., and Bruch, H. (2006). Organizational identity strength, identification, and commitment and their relationships to turnover intention: Does organizational hierarchy matter? Journal of Organizational Behaviour, 27, 585–605.
• De Beer, A., Rogerson, C. M., and Rogerson, J. M. (2014). Decent work in the South African tourism industry: Evidence from tourist guides. Urban Forum, 25 (1), 89-103.
• Egan, T. M., Yang, B., and Barlett, K. R. (2004). The effects of organizational learning culture and job satisfaction on motivation to transfer learning and turnover intention. Human Resource Development Quarterly, 15 (3), 279–301.
• Erdem, B., ve Kaya, İ. (2013). Çalışma yaşamı kalitesini etkileyen faktörlerin işgörenler tarafından algılanması: Otel çalışanları üzerinde bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (35), 135-150.
• Garson, D. (2012). Testing statistical assumptions. Asheboro: Satatistical Associates Publishing.
• Ghai, D. (2003). Decent work: Concept and indicators. International Labour Review, 142 (2), 113–145.
• Günaydın, D. (2015). İnsana yakışır iş: Türkiye açısından bir değerlendirme. The Journal of Academic Social Science Studies, (37), 123-148.
• Gündoğan, N. (2010). İstihdam politikalarının bir hedefi olarak "iş kalitesi" ve uluslararası kuruluşarın bu konudaki yaklaşımları. Çimento İşveren Dergisi, 4-15.
• Haar, J. M. (2004). Work-family conflict and turnover intention: Exploring the moderation effects of perceived work-family support. New Zealand Journal of Psychology, 33 (1), 35–39.
• Hellgren, J. ve Sverke, M. (1999). A Two-dimensional approach to job insecurity: Consequences for Employee Attitudes and Well-Being, European Journal of Work and Organizational Psychology, 8 (2):179-195.
• Huck, S. W. (2008). Reading statistics and research (5th Ed.). Boston, MA: Pearson Education Inc.
• ILO. (2006). Facts on decent work. 03.09.2015 tarihinde http://www.ilo.org/ wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/documents/publication/wcms_ 082654.pdf adresinden alınmıştır.
• Işığıçok, Ö. (2005). 21. Yüzyılda istihdam ve insana yakışır iş. (1. Basım). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Kağnıcıoğlu, D. (2010). Sosyal sorumluluk raporlarında çalışma ve istihdam göstergeleri. Sosyal Siyaset Konferansları, 57. Kitap, 125-165.
• Kapar, R. (2007). Uygun iş açığı: İnsana yaraşmayan işler. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Ocak-Şubat-Mart, 2-10. http://www.ttb.org.tr/MSG/dergi/mart29/uygun.pdf adresinden 03.09.2015 tarihinde alınmıştır.
• Karacaoğlu, K. (2015). Çalışanların iş güvencesizliğinin işten ayrılma niyetleri üzerindeki etkisi: Alanya bölgesindeki beş yıldızlı otellerde bir araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7 (1), 13–21.
• Kaya, İ. (2010). Otel işletmelerinde işgörenlerin iş tatminini etkileyen işi bırakma eğilimi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 219 – 236.
• Kim, J. (2015). What increases public employees’ turnover intention? Public Personnel Management, 44 (4), 496–519.
• Kocacık, F. (2004). Türkiye’de çalışma hayatından kesitler: işsizlik-sendikal örgütlenme-kadın emeği-işportacılık. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları. No: 94.
• Korunka, C., Hoonakker, P., and Carayon, P. (2008). Quality of working life and turnover intention in information technology work. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing, 18 (4), 409–423.
• Kuşluvan, Z., & Kuşluvan, S. (2005). Otel işletmelerinde iş ve işletme ile ilgili faktörlerin işgören tatmini üzerindeki görece etkisi: Nevşehir örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16 (2), 183-203.
• Lawrence, R. J., Paredes Gil, M., Flückiger, Y., Lambert, C., ve Werna, E. (2008). Promoting decent work in the construction sector: The role of local authorities. Habitat International, 32 (2), 160–171.
• Lee, Y., Dai, Y., Park, C. and Mccreary, L.L. (2013). Predicting quality of work life on nurses’ intention to leave, Journal of Nursing Scholarship, 45 (2): 160-168.
• Olcay, A., Gölpek, F., ve İnce, E. (2014). A study on the assessment of social security practices by the personnel at the hotels in Gaziantep. International Journal of Humanities and Social Science, 4 (3).
• Öz, C. S., ve Bulut, E. (2014). ‘Düzgün iş’ bağlamında mevsimlik gezici tarım işçilerinin çalışma koşullarının değerlendirilmesine yönelik bir alan araştırması. Bilgi Dergisi, 16 (1).
• Palaz, S. (2005). Düzgün iş (decent work) kavramı ve ölçümü: Türkiye ve OECD ülkelerinin bir karşılaştırması. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi (50), 479-505.
• Pallant, J. (2005). SPSS survival manual (2nd Ed.). Sydney: Allen and Unwin.
• Pang, L., Kucukusta, D., and Chan, X. (2015). Employee turnover intention in travel agencies: Analysis of controllable and uncontrollable factors. International Journal of Tourism Research, 17, 577–590.
• Paredes Gil, M., Lawrence, R. J., Flückiger, Y., Lambert, C., and Werna, E. (2008). Decent work in Santo André: Results of a multi-method case study. Habitat International, 32, 172–179.
• Paulino, A. Y., Vilmar, M. L., and Baltar, R. (2007). Decent work enterprise ındex: A Methodology to analyse the relation between social development and economic growth. In Labour and the Challenges of Development, 1–20.
• Peji, B. A. (2013). A study on decent work of tuna hand line fishermen in the philippines.
• Rahman, A., Naqvi, S. M. M. R., and Ramay, M. I. (2008). Measuring turnover intention: A study of IT professionals in Pakistan. International Review of Business Research Papers, 4 (3), 45–55.
• Sajjad, A., Imran, A., Akbar, S., ve Makhdum, A. H. (2015). Current trends of decent work in cotton ginning small and medium enterprises of Pakistan. Journal of Environmental and Agricultural Sciences, 2 (10), 1–6.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi, analiz ve raporlaştırma (1. Basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Standing, G. (2002). From people’s security surveys to a decent work ındex. International Labour Review, 141 (4), 441-454.
• Steel, R. P. ve Mento, A. (1987). The participation-performance controversery reconsidered, Group and Organization Studies, 12 (4):411-423.
• Şahin, M. (2014). Sosyal politika bağlamında düzgün iş ve Türkiye’de düzgün iş performansının değerlendirilmesi açısından bir alan araştırması “Çorum imalat sanayi örneği”. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Şen, S. (2009). İnsanca iş ve iş denetimi boyutuyla ölçülebilirliği. Uluslararası Sosyal Haklar Sempozyumu 22-23 Ekim. Akdeniz Üniversitesi, Antalya: Belediye-İş Sendikası Yayını, 410-422.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018. Ankara.
• Tuncer, M. (2014). Otel çalışanlarının işten ayrılma eğilimi: Sayfiye ve şehir otellerinde bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (3), 419-430.
• Turunç, Ö., & Çelik, M. (2010). Algılanan örgütsel desteğin çalışanların iş-aile, aile-iş çatışması, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi: Savunma sektöründe bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 209–232.
• Tüzünkan, D. (2013). Uluslararası iş gücü göçünün uluslararası sosyal politika ve düzgün iş unsurları içinde incelenmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5 (1), 163-173.
• Tüzünkan, D. (2015). Düzgün işin 4 temel hedefi açısından uluslararası iş gücü göçünün değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1 (1), 1-15.
• Uçkun, C. G., Uçkun, S., Yüksel, A., Demir, B., ve Konak, O. (2012). Turizm işletmelerinde SA 8000 sosyal sorumluluk standardı düzeylerinin belirlenmesi “Edremit Körfezi Örneği”.
• Ural, A., ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (4. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Usta, Ö.(2002). Genel turizm, Anadolu Matbaacılık, İzmir.
• Wu, J. C.-J. (2010). The influence of family-friendy policies and decent work measures on employees’ perception of gender equality and organisational commitment. Unpublished master’s thesis, National Taiwan Normal University, Taiwan.
• Yıldız, S.B. (2013). Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin sektörde çalışmaya yönelik bakış açıları. 14. Ulusal Turizm Kongresi 05-08 Aralık 2013, Kayseri. (595-614).
• Yüksel, İ. (2004). Çalışma yaşamı kalitesinin tipik ve atipik istihdam açısından incelenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5 (1), 47-58.