Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutumlar: Sosyal Hizmet Öğrencilerinden Yansımalar

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 3, 169 - 178, 30.11.2023

Gülcan Gül , İsmail Barış

https://doi.org/10.57114/jswrpub.1331328

Öz

Bu araştırmada lisans düzeyinde öğrenim gören sosyal hizmet öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama ve ilişkisel tarama modeli esas alınmıştır. Çalışmanın ana evreni sosyal hizmet öğrencileridir. Tesadüfi (rastgele) örnekleme yöntemi ile yürütülen araştırmada % 95 güven aralığında örneklem büyüklüğü 374 olarak belirlenmiştir. Çalışmaya 397 öğrenci gönüllü olarak katılım göstermiştir. Araştırmacı tarafından çalışmanın amacı doğrultusunda hazırlanan Görüşme Formu (anket) Google Formlar aracılığı ile online olarak paylaşılmış olup elde edilen verilerin analizi için SPSS 22.0 programı kullanılmıştır. Öğrencilerin sosyo-demografik özellikleri dikkate alınarak Ki-kare, Bağımsız Örneklem T testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), frekans dağılımları, ortalama, yüzde, standart sapma gibi istatistiksel analizler yapılmıştır. Sonuç olarak öğrencilerin engellilere yönelik tutumları genel anlamda olumludur.

Anahtar Kelimeler

sosyal çalışma, engelli, sosyal hizmet eğitimi, tutum, sosyal hizmet uzmanı

Attitudes Towards Individuals with Special Needs: Reflections from Social Work Students

Öz

In this research, it is aimed to determine the attitudes of social work students studying at undergraduate level towards disabilities. The study was based on the general screening and relational screening model from quantitative research methods. The main universe of the study is social work students. In the research conducted by random sampling method, the sample size was determined as 374 within the 95% confidence interval. 397 students participated in the study voluntarily. The Interview Form (questionnaire) prepared by the researcher for the purpose of the study was shared online via Google Forms and SPSS 22.0 program was used to analyze the data obtained.. Statistical analyses such as Chi-square, Independent Sample T-test, one-way analysis of variance (ANOVA), frequency distributions, mean, percentage, standard deviation were performed by taking into account the socio-demographic characteristics of the students. As a result, the students' attitudes towards disabilities are generally positive.

Anahtar Kelimeler

social work, disabled, socıal work educatıon, attitude, social worker

Kaynakça

• Açak, M. & Narinç, Ç. (2020). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi (Malatya İl Örneği). GERMENİCA Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 18-27.
• Altunhan, A., Bayer, R., & Açak, M. Z. (2021). Mardin Artuklu Üniversitesi Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 61-70.
• Attepe Özden, S. (2020). Engellilik İle İlgili Modeller. M. Tekindal & S. Attepe Özden (Ed.), Engellilik Alanında Sosyal Hizmet Kuram ve Uygulamaları içinde (s. 33-42). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Budak, M. M. (2022). Pozitif Ayrımcılık İlkesi Işığında Engelli İstihdamı Ve Engellilerin Hakları. (Yüksek Lisans Tezi). YÖKTEZ. (732130)
• Çakırer Çalbayram, N. , Aker, M. N. , Akkuş, B. , Durmuş, F. K. & Tutar, S. (2018). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7 (1): 30-40.
• Çamur Duyan, G. (2013). Özürlülerle Sosyal Hizmet. H. Acar, N. Negiz ve E. Akman (Ed.), Sosyal Politika ve Kamu Yönetimi Bileşenleriyle Sosyal Hizmet Temelleri ve Uygulama Alanları içinde (s.265-278). Ankara: Maya Akademi Yayıncılık.
• Çelik, F. (2019). Bedensel Engellilerde Sosyal Dışlanma ve Benlik Saygısı İlişkisi: Adıyaman İli Örneği, (Yüksek Lisans Tezi). YÖKTEZ. (602372)
• Çitil, M. & Üçüncü, M. K. (2018). Türkiye’de Engelli Hakları ve Engelliler Hukuku’nun Durumu. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (35):233-278.
• Dünya Sağlık Örgütü (2011). Dünya Engellilik Raporu. https://www.engellilerkonfederasyonu.org.tr/wp-content/uploads/2020/04/D%C3%BCnya-Engellilik-Raporu-2011.pdf adresinden 01.12.2022 tarihinde alınmıştır.
• Ergüden A. D. (2008). Sosyal Dışlanma Açısından Bedensel Engelli Bireylerin Yaşantılarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖKTEZ. (254823)
• Karademir, T., Açak, M., Türkçapar, Ü., & Eroğlu, H. (2018). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Zihinsel Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(3), 103-112.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 35. Basım. Ankara: Nobel Yayınları.
• Özürlüler İdaresi Başkanlığı (ÖZİDA). (2008). Toplum özürlülüğü nasıl anlıyor?. https://www.aile.gov.tr/media/42389/how-society-perceives-persons-with-disabilities.pdf adresinden 13.10.2022 tarihinde alınmıştır.
• Schwartz, C., & Armony-Sivan, R. (2001). Students' attitudes to the inclusion of people with disabilities in the community. Disability & Society, 16(3), 403-413.
• Seyyar, A. (1998). Dünden Bugüne Özürlülerin Yaşama Hakkı. Sosyal Siyaset Kürsüsü. http://www.sosyalsiyaset.net/documents/dunden_bugune.htm adresinden adresinden 23.12.2022 tarihinde alınmıştır.
• Sheafor, B. W. & Horejsi, C. J. (2016). Sosyal Hizmet Uygulaması Temel Teknikler ve İlkeler. (Çev. Bilgen, A. ve diğerleri). Ankara. Nika Yayınevi. (Orijinal yayın tarihi: 2012)
• Şahin H. & Bekir H. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Engelli Bireylere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3):767-779.
• Tek, S., Çobanoğlu, A., Çelik, F.C. ve Küçükkaya, Ş. (2022). Dezavantajlı/Risk Altındaki Gruplar: Azınlıklar. H. Doğan (Ed.), Sosyal Hizmette Dezavantajlı/Risk Altındaki Gruplar II içinde (s.39-41). Ankara: Nika Yayınevi.
• Telli, H. (2023). Sosyal Hizmet Bölümü Öğrencilerinin Müracaatçı Olarak Engelli Bireylerle Çalışma Ve Engelli Bireylere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Gümüşhane Üniversitesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). YÖKTEZ, (784903).
• T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2022, Eylül). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni. https://www.aile.gov.tr/media/120191/eyhgm_istatistik_bulteni_eylul2022.pdf adresinden 02.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023). Sıkça Sorulan Sorular. https://www.aile.gov.tr/sss/engelli-ve-yasli-hizmetleri-genel-mudurlugu/kamuda-memur-ve-isci-olarak-istihdam/ adresinden 25.11.2023 tarihinde alınmıştır.
• Ulusal, F. (2019). Sosyal Çalışmacıların Fiziksel Engelli Bireylerin Sorunlarına Yönelik Tutumları (Yüksek Lisans Tezi). YÖKTEZ. (548614)
• Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu (IFSW), (2014). Sosyal Hizmetin Küresel Tanımı. https://www.ifsw.org/what-is-social-work/global-definition-of-social-work/ adresinden 04.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• World Health Organization (1981). Disability, Prevention and Rehabilitation. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/40896/WHO_TRS_668.pdf?sequence=1 adresinden 25.11.2022 tarihinde alınmıştır.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. Sosyal Hizmet Bölümünde Okuyan Öğrenci Sayıları. https://istatistik.yok.gov.tr/
• Yükseköğretim Program Atlası (YÖK ATLAS). Sosyal Hizmet Bölümünde Lisans Düzeyinde Öğrenci Alan Üniversiteler. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php