RETHINKING PRIMARY SCHOOL CURRICULUM IN TURKIYE IN THE CONTEXT OF THE PHILOSOPHY FOR CHILDREN

Yıl 2024, , 280 - 294, 27.12.2024

Celal Boyraz

https://doi.org/10.69643/kaped.1520686

Öz

ABSTRACT
The results obtained in international exams (PISA and TIMMS, etc.) focusing on the measurement of high-level thinking skills are an essential indicator that the primary school education process in Türkiye is insufficient for developing thinking skills. Emphasizing thinking skills in the curricula developed in Türkiye in recent years is a crucial step to overcome this inadequacy. Considering our goal of developing students' thinking skills through education, which is included in the development plans, it is necessary to focus on developing thinking skills from an early age. In addition, emphasizing the development of thinking skills from an early age is to focus on the essence that makes people human. In this context, it is thought that introducing students to Philosophy for Children, one of the thinking education approaches, in primary school will significantly contribute to children's cognitive, social, affective, and linguistic development. This study aims to present suggestions for the future by having various discussions on the teaching programs of the Philosophy for Children approach at the primary school level in Türkiye. For this purpose, the study adopted an analytical research design. The discussions carried out in the study were based on the curricula of Turkish, Life Sciences, Social Studies, Science, Mathematics, Human Rights, Citizenship, and Democracy courses. In the conclusion section, suggestions were made for primary school education in line with the opportunities and limitations of the P4C approach.

Anahtar Kelimeler

Philosophy for Children, Primary School, Curriculum, Türkiye.

TÜRKİYE’DE İLKOKUL ÖĞRETİM PROGRAMLARINI ÇOCUKLAR İÇİN FELSEFE BAĞLAMINDA YENİDEN DÜŞÜNMEK

Öz

Üst düzey düşünme becerilerinin ölçülmesine odaklanan uluslararası sınavlarda (PISA ve TIMMS vb.) elde edilen sonuçlar, Türkiye’de yürütülen ilkokul eğitim sürecinin düşünme becerilerini geliştirme konusunda yetersiz kaldığının önemli bir göstergesidir. Türkiye’de son yıllarda geliştirilen öğretim programlarında düşünme becerilerinin ön plana çıkarılması bu yetersizliği gidermek için önemli bir adımdır. Kalkınma planlarında yer alan, eğitim yoluyla öğrencilerimizin düşünme becerilerini geliştirme hedefimizi de düşündüğümüzde erken yaşlardan itibaren düşünme becerilerinin geliştirilmesine odaklanılması bir gerekliliktir. Ayrıca düşünme becerilerinin gelişimini erken yaşlardan itibaren önemsemek, insanı insan yapan öze odaklanmaktır. Bu bağlamda ilkokul döneminde öğrencilerin düşünme eğitimi yaklaşımlarından olan Çocuklar için Felsefe ile tanıştırılmasının çocukların bilişsel, sosyal, duyuşsal ve dilsel gelişimlerine önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada, Çocuklar için Felsefe yaklaşımının Türkiye’de ilkokul düzeyinde uygulanan öğretim programları üzerine çeşitli tartışmalar yapılarak geleceğe yönelik öneriler sunulması amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak araştırmada analitik araştırma deseni benimsenmiştir. Araştırmada yürütülen tartışmalar; Türkçe, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Fen Bilimleri, Matematik ve İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi dersleri öğretim programları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Sonuç bölümünde ise P4C yaklaşımına yönelik imkânlar ve sınırlılıklar doğrultusunda ilkokul eğitimine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuklar için Felsefe, İlkokul, Öğretim programı, Türkiye

Kaynakça

• Akan, R. (2022). Hayat Bilgisi öğretiminde çocuklar için Felsefe (P4C) yaratıcı düşünme becerisi etkinliklerinin öğrencilerin yaratıcı düşünme becerisine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Akbayır, K., & Tedikçi, S. K. (2022). The effect of philosophy education on mathematics success. Education Quarterly Reviews, 5 (2). 192-207.
• Akkocaoğlu-Çayır, N. (2015). Çocuklar için felsefe eğitimi üzerine nitel bir araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Akkocaoğlu-Çayır, N. (2021). Öğretmenler için çocuklarla felsefe (P4C) rehberi. Pegem Akademi.
• Bleazby, J. (2006). Autonomy, democratic community, and citizenship in philosophy for children: Dewey and philosophy for children’s rejection of the individual/ community dualism. Analytic Teaching, 26(1), 30-52.
• Boyraz, C. (2019). İlkokulda çocuklarla felsefe uygulamaları: Bir eylem araştırması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Eğitim Bilimleri Ensititüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Boyraz, C. ve Türkcan, B. (2021). Development of a primary school teacher on philosophy with children: An action research. International Electronic Journal of Elementary Education, 13(4), https://www.iejee.com/index.php/IEJEE/article/view/1175
• Boyraz, C. (2022a). Sosyal bilgiler öğretiminde çocuklar için felsefe (P4C) uygulamaları. Değirmenci, Y. ve Çevik Kansu, C. (Edt.). İlkokullarda uygulama temelli sosyal bilgiler öğretimi (s 71-89). Nobel Akademik Yayıncılık
• Boyraz, C. (2022b). Investigation of life science course outcomes in terms of philosophy for children approach. International Journal of Progressive Education, 18(6), 125-139. https://doi.org.10.29329/ijpe.2022.477.9
• Boyraz, C. (2022c). Çocuklar için Felsefe (P4C) temelli fen öğretimi. Sadi, Ö. ve Harman, G. (Edt). İlkokulda uygulamalı fen öğretimi. (293-320). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Boyraz, C. (2023). Çocuklar için Felsefe-Öğretmen Kılavuzu. Sadık Uygun Yayınları
• Breakspear, S. (2012). The Policy impact of PISA: An exploration of the normative effects of ınternational benchmarking in school system performance. OECD education working papers, No. 71. OECD Publishing (NJ1).
• Burgh, G., & Yorshansky, M. (2011). Communities of inquiry: Politics, power and group dynamics. Educational Philosophy and Theory, 43(5), 436-452. https://10.1111/j.1469- 5812.2007.00389.x
• Cam, P. (2006). Dewey, lipman and the tradition of reflective education. In M. Taylor, H. Schreier & P. Ghiraldelli (Ed.). Pragmatism, education, and children: international philosophical perspectives, pp. 163-183. Editions Rodopi.
• Cam, P. (2014). Philosophy for children, values education and the inquiring society, Educational Philosophy and Theory, 46/11, 1205.
• Cin-Şeker, Z. (2022). Türkçe derslerinde metinlerle eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesi bağlamında işlevsel bir yaklaşım önerisi: Çocuklar İçin Felsefe (P4C), Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 8(1), 98-122. https://doi.org/10.47615/issej.1094455
• Cleary, J.P. (2011). The role of philosophy for children's community of philosophical inquiry in critical media literacy. (Unpublished Doctoral Dissertation). Montclair State University.
• Çetin, İ., ve Çetin, H. (2023). Matematik eğitiminde p4c uygulamaları: Matematik hikâyeleri örneği. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 22(3), 515-558.
• Çiydem, E. ve Akdağ, H. (2021). Türkiye’deki ilkokul/ilköğretim programlarının felsefi temeller açısından incelenmesi (1924-2018). Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, Yıl/Vol. 6, Prof. Dr. Süleyman Büyükkarcı Özel Sayısı, 52-81
• Çotuksöken, B. (2015). Düşünme eğitiminin güncel durumu ve sorunları. B. Çotuksöken, ve H. Tepe (Editörler), Çocuklar için felsefe eğitimi (s. 35-48). Türkiye Felsefe Kurumu.
• Dedeoğlu H. ve Polat İ. (2021). 2020-2021 eğitim öğretim yılı ilkokul öğretim programları üzerine bir değerlendirme. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 207-220.
• Dilekli, Y. (2019). Etkinliklerle düşünme öğretimi. Pegem Akademi
• Dombaycı, M. A. (2014). Philosophy for children and social inquiry: An example of education for democratic citizenship through political philosophy. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(2), 85-101.
• Erden, B. (2020). Türkçe, matematik ve fen bilimleri dersi beceri temelli sorularına ilişkin öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 270-292
• Erdoğan, P. (2018). Çocuklarla Felsefe yaklaşımının düşünsel, tarihi ve sosyal temelleri üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• García-Moriyón, F., González-Lamas, J., Botella, J., González Vela, J., Miranda-Alonso, T., Palacios, A., & Robles-Loro, R. (2020). Research in moral education: The contribution of P4C to the moral growth of students. Education Sciences, 10(4), 119.
• Garret, D., & Piper, H. (2011). Citizenship education and philosophical enquiry: Putting thinking back into practice. Education, Citizenship and Social Justice, 7(1), 71-84. https://10.1177/1746197911432592
• Guitton, J. (2011). Düşünme sanatı. (Çev. C. Perin). Elips Kitap
• Güler, O. (2023). Argumentation-based learning and P4C approach: A seventh-grade study on socio-scientific ıssues. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 22(3), 457-481.
• Gültekin, M. (2020). Cumhuriyet dönemi ilkokul programlarındaki gelişmeler, M. Gültekin (Ed.) Cumhuriyet dönemi ilkokul programları içinde (2-75), Pegem Akademi
• Hall, A. & Liptai, S. (2006). SHINE Trust report of findings from the SAPERE thinking for better learning project. Erişim tarihi: 05.06.2023. (https://www.sapere.org.uk/Content/Media/Final%20SHINE%20Trust%20Project%20Report.pdf)
• Haynes, J. (2002). Children as philosophers learning through enquiry and dialogue in the primary classroom. Routledge Taylor and Francis Group
• Juuso, H. (2007). Child, philosophy and education. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Oulu University Press
• Kalkınma Bakanlığı. (2019). On birinci kalkınma planı (2018-2023). Ankara: Strateji ve Bütçe Başkanlığı https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/pdf adresinden 12.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Karabağ, G. (2009). Hayat bilgisi dersinin tarihçesi. B. Tay (Edt.), Hayat bilgisi öğretimi içinde (s. 1-19). Maya Akademi.
• Kaya, B, N. (2020). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde çocuklar için felsefe: Bir eylem araştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Eğitim Bilimleri Ensititüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul
• Kayaalp, M., & Boyacı, Ş. D. (2023). Uzaktan eğitim kapsamında ilkokul ikinci sınıf Türkçe dersinde çocuklar için felsefe eğitimi. Journal of Qualitative Research in Education, (36), 216-242.
• Kaygısız, İ. (2023). İlkokul öğrencilerinin p4c destekli matematiksel modelleme uygulamaları: Bir öğretim deneyi. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 22(3), 386-422.
• Koyuncu, M. K. (2018). Investigation of the effects of philosophy of mathematics activities on students' mathematical thinking skills, attitudes and beliefs towards mathematics. (Unpublished doctoral thesis). Marmara University, İstanbul.
• Kulkul, Y. (2022). İlköğretı̇m 3. sınıf müfredatının çocuklar ı̇çı̇n felsefe (P4C) metoduna göre ı̇ncelenmesı̇. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İbn Haldun Üniversitesi, İstanbul. Lipman, M. (1988). Critical thinking-What it can be? Educational Leadership, 46(1), 38-43.
• Lipman, M. (2003). Thinking in education. Cambridge University Pres.
• Lomaca, C., & Chiado, J. A. (2019). Learning values and critical Thinking: A P4C approach for young children. Revista de Filosofie Aplicată, 2(2).
• McCall, C. C. (2017). Düşünmeyi dönüştürmek-İlk ve orta sınıflarda felsefi sorgulama. (Çev. Edt. K. Gülenç ve N.P. Boyacı). Nobel Yayınları.
• McMillan, J.H. (2004). Educational research: Fundamentals for the consumer. Pearson Education.
• MEB (2005). İlköğretim 1.-5. sınıf programları tanıtım el kitabı. TTKB. Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018a). Fen bilimleri dersi 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 sınıflar öğretim programı. Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018b). Sosyal bilgiler dersi 4, 5, 6 ve 7. sınıflar öğretim programı. Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018c). Hayat bilgisi dersi öğretim programı. Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018d). Matematik dersi öğretim programı. Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2019). Türkçe dersi öğretim programı. Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2023). K-12 Beceriler çerçevesi: Türkiye bütüncül modeli. Milli Eğitim Bakanlığı
• Murris, K. (2016). The philosophy for children curriculum: Resisting 'teacher proof' texts and formation of the ideal philosopher child. Studies in Philosophy and Education, 35(1), 63-78.
• Nuyan, E. ve Yenisoy-Şahin, E (2023). Çocuklar için felsefe özerk düşünme, demokrasi ve demokratik yurttaşlık, Felsefi Düşün, no. 20, 65–85.
• O’Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project. SAGE Publications
• Özcan, S. (2023). Özel yeteneklilere Türkçe öğretiminde çocuklar için felsefe (p4c) uygulamaları. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 22(3), 423-456.
• Özcan, S., Sallabaş, E. ve Akgül, S. (2022). Okuma eğitiminde P4C temelli soru sorma eğitiminin işbirlikli öğrenmeye etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(2), 327-346.
• Özdemir, Ö. (2021). Felsefe sınıfı. Nobel Yayın.
• Reed, R.F. & Johnson, T.W. (1999). Friendship and moral education twin pillars of philosophy for children. Peter Lang Publishing.
• Sönmez, E. (2016). Prof. Ioanna Kuçuradi: Acı çekmemizin nedeni bilgisizlik! Erişim tarihi: 17.06.2023. (https://www.sozcu.com.tr/2016/egitim/prof-ionna-kucuradi-aci-cekmemizin-nedeni-bilgisizlik-1152224/)
• Splitter, L. (2011). Identity, citizenship and moral education. Educational Philosophy and Theory, 43(5), 484-505. https://10.1111/j.1469-5812.2009.00626.x
• Şirin, S. (2017). Bir Türkiye hayali. Doğan Kitap
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasiprogram.pdf
• Vansieleghem, N. & Kennedy, D. (2011). What is philosophy for children, what is philosophy with children-after Matthew Lipman? Journal of Philosophy of Education, 45(2), 171-182.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.