A Field Study on the Relationship Between Emotional Labor and Organizational Support Levels in Primary and Secondary School Teachers and School Administrators

Yıl 2023, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı Özel Sayısı, 40 - 58, 29.10.2023

Yaşar Dilber , Halime Güngör , İlkay Güner Eşerler

Öz

In this study, it was aimed to examine the emotional labor and organizational support levels of teachers and administrators working in public primary and secondary schools in Bursa. The research is a descriptive research in the survey model, quantitative research design. Simple random sampling method and voluntariness were taken as basis in the selection of the sample, and 405 teachers and administrators working in Bursa participated in the research. Personal Information Form, Emotional Labor Scale and Perceived Organizational Support Scale were used as data collection tools in the study, and necessary permissions for use, application permissions and ethics committee approval were obtained. In the study, it was observed that the emotional labor levels of teachers and administrators differed significantly according to gender, type of school, task, professional seniority and education level, but didn’t differ according to the number of awards received. It was observed that the organizational support levels of teachers and administrators differed significantly according to the task and the number of awards received, but didn’t differ according to gender, school type, professional seniority and educational status. It was concluded that organizational support, instructional support and managerial support had a low level effect on the prediction of teachers' and administrators' behaviors related to superficial role playing, deep role playing and natural behaviors. It was suggested that organizational managers should increase their awareness of emotional labor and work towards the effective use of organizational support mechanisms.

Anahtar Kelimeler

education administration, teachers, management of emotions, emotional labor, organizational support

İlkokul ve Ortaokulda Görev Yapan Öğretmen ve Okul Yöneticilerinde Duygusal Emek ve Örgütsel Destek Düzeyleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Saha Araştırması

Öz

Bu araştırmada Bursa ili kamu ilkokul ve ortaokullarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin duygusal emek ve örgütsel destek düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde, nicel araştırma deseninde, betimsel bir araştırmadır. Örneklem seçiminde olasılıklı olmayan örnekleme yöntemlerinden basit rasgele örnekleme yöntemi ve katılımda gönüllülük esas alınmış, araştırmaya Bursa’da görev yapan 405 öğretmen ve yönetici katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Duygusal Emek Ölçeği ve Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği kullanılmış, gerekli kullanım izinleri, uygulama izinleri ve etik kurul onayı alınmıştır. Araştırmada öğretmenlerin ve yöneticilerin duygusal emek düzeylerinin cinsiyete, görev yapılan okul türüne, göreve, mesleki kıdeme ve eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaştığı ancak alınan ödül sayısına göre farklılaşmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin ve yöneticilerin örgütsel destek düzeylerinin göreve ve alınan ödül sayısına göre anlamlı olarak farklılaştığı ancak cinsiyet, okul türü, mesleki kıdem ve eğitim durumuna göre farklılaşmadığı görülmüştür. Öğretmen ve yöneticilerin yüzeysel rol yapma, derinden rol yapma, doğal davranışlar ile ilgili davranışlarının yordanmasında örgütsel destek, öğretimsel destek, yönetsel desteğin düşük düzey bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgüt yöneticilerinin duygusal emek konusunda farkındalıklarının artırılması ve örgütsel destek mekanizmalarının etkili kullanımına yönelik çalışmalar yapması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

eğitim yöneticileri, öğretmenler, duygu yönetimi, duygusal emek, örgütsel destek

Kaynakça

• Afzali, A., Motahari, A. A., & Hatami-Shirkouhi, L. (2014). Investigating the influence of perceived organizational support, psychological empowerment and organizational learning on job performance: An empirical investigation. Tehnicki Vjesnik/Technical Gazette, 21(3). 623-629.
• Alparslan, A., M. (2016). Emek işçilerinde fazladan rol davranışının öncülü: İş tatmini mi işyerinde mutluluk mu? Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1), 203-215.
• Ashforth, B., E., & Humphrey, R., H. (1993). Emotional labor in service roles: The influence of identity. The Academy of Management Review, 18(1), 88-115. https://doi.org/10.2307/258824.
• Aslan, Y. (2023). Örgütlerde Duygusal Emek. M. Seyhan (Ed.), Yönetim, Organizasyon ve Strateji Üzerine Araştırmalar içinde (s. 49-69). Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub66.
• Aslan, H., & Mert, İ., S. (2019). Duygusal emek ile işe yabancılaşma ilişkisinde psikolojik sermayenin düzenleyici rolü. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi (OPUS), 11(18), 1736-1772- https://doi.org/10.26466/opus.544850.
• Bağcı, Z., & Bursalı, Y., M. (2015). Duygusal emeğin iş performansı üzerindeki etkisi: Denizli ilinde hizmet sektöründe görgül bir araştırma. KAÜ İİBF Dergisi, 6(10), 69-90.
• Baridam, L. Q., & Oburu, C., E. (2020). Examining the concept of emotional labour in relation to employee performance. The Strategic Journal of Business & Change Management, 7(2), 240-248.
• Basım, H. N., & Beğenirbaş, M. (2012). Çalışma yaşamında duygusal emek: Bir ölçek uyarlama çalışması. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19 (1), 77-90.
• Boz D. (2021). Duygusal emeğin iş ve işletme performansına etkisi: Kütahya ili örneği. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi (IJAR), 6(12), 125-138.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem A Yayıncılık.
• Demirel, Z., H. (2022). Duygusal emek algısının iş performansı üzerindeki etkisinde iş stresinin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (1), 266-283. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1379.
• Derinbay, D. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algıladıkları örgütsel destek düzeyleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi].
• Diefendorff, J. M., Croyle, M., H., & Grosserand, R., H. (2005). The dimensionality and antecedents of emotional labor strategies. Journal of Vocational Behavior, 66, 339-357.
• Doğan, E., & Özer, E., K. (2021). Duygusal emeğin iş tatmini üzerindeki etkisi: Sosyal hizmet çalışanları üzerine bir araştırma. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 773-795. https://doi.org/10.11616/asbi.955961.
• Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S., & Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 71(3), 500–507. https://doi.org/10.1037/0021-9010.71.3.500.
• Erkol, H. (2022). Eğitim Örgütlerinde Duygu Yönetimi. Pegem Akademi.
• Eş, A., Mutlu, H., T., Zholdybekova, B., & Akçakale, C., Ş. (2023). Üniversite çalışanlarının algıladığı örgütsel desteğin iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi: Kazakistan örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(1), 732-750. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1615.
• Grandey A., A. (2000). Emotion regulation in the workplace: A new way to conceptualize emotional labor. Journal of Occupational Health Psychology, 5(1), 95–110. https://doi.org/10.1037//1076-8998.5.1.95.
• Gülaydın, M., & Aytaş, G. (2020). Algılanan örgütsel desteğin duygusal emek davranışları üzerine etkisi: Afyonkarahisar’daki beş yıldızlı otel işletmeleri örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (4), 3433-3450. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.1050.
• Güngör, M. (2009). Duygusal emek kavramı: Süreci ve sonuçları. Kamu-İş, 11(1), 167-184. Hinschberger, M., D. (2009). The effects of organizational rewards, perceived supervisor support, and procedural fairness on employee attitudes and customer service outcomes [Unpublished master’s thesis, The University of Wisconsin Oshkosh].
• Hochschild, A., R. (2012). The Managed Heart: Commercialization of Human Feeling. University of California Press.
• İpçioğlu, İ., & Bayram, P. (2022). Banka Çalışanlarının Algıladıkları Örgütsel Destek Üzerine Nitel Bir Çalışma. Z. Karacagil (Ed.), Sosyal Bilimlerde Güncel Tartışmalar 11 içinde (s.1078-1094). Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Kaçamak, N., & Kocabaş, İ. (2019). Devlet ve özel okul öğretmenlerinin duygusal emek ve algılanan örgütsel destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yıldız Journal of Educational Research, 4 (1), 58-84.
• Kaur, S., & Luxmi, M. (2013). Does emotional labour influence burnout? International Journal of Management & Information Technology, 6(2), 784–793.
• Kaya, U., & Özhan, Ç. K. (2012). Duygusal emek ve tükenmişlik ilişkisi: Turist rehberleri üzerine bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(2), 109-130.
• Kaymakçı, G., & Aybar, M., A. (2023). Özel yetenekli öğrencilerin duygusal tepkisellik, öz-yeterlik ve psikolojik kırılganlıklarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 2153-2175.
• Köse, S., Oral, L., & Türesin, H. (2011). Duygusal emek davranışlarının işgörenlerin tükenmişlik düzeyleri ile ilişkisi üzerine sağlık sektöründe bir araştırma. İşletme Fakültesi Dergisi, 12(2), 165-185.
• Mann, S. (1997). Emotional labour in organizations. Leadership & Organization Development Journal, 18 (1), 4-12. http://dx.doi.org/10.1108/01437739710156231.
• Mishra, S., K. (2006). What emotional labour is: A review of literature (IIMA Working Papers WP2006-12-05). Indian Institute of Management Ahmedabad, Research and Publication Department.
• Mohamed, S. D. A., & Ali, M. (2015). The influence of perceived organizational support on employees’ job performance. International Journal of Scientific and Research Publications, 5(4), 1-6.
• Morris, J., A., & Feldman, D., C. (1996). The dimensions, antecedents, and consequences of emotional labor. The Academy of Management Review, 21(4), 986‐1010. https://doi.org/10.2307/259161.
• Nalçacıgil, E. (2023). Algılanan örgütsel destek ile duygusal emek ilişkisi: Sivil havacılık kabin memurları örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24(2), 391-410. https://doi.org/10.31671/doujournal.1269425.
• Naqvi, F. (2012). Emotional labor in the education industry. Management & Change,16 (1&2), 83-100.
• Oktuğ, Z. (2013). Algılanan örgütsel destek ile duygusal emek davranışları arasındaki ilişkide algılanan örgütsel prestijin biçimlendirici etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (46), 370-381.
• Örücü, E., Hasırcı, I., & Öziş, F. (2022). Duygusal emek ve örgütsel vatandaşlık davranışı İlişkisi: Bir Alan Araştırması. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(2), 1239-1252. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.983796.
• Ötken, A. (2015). Algılanan örgütsel destek ve psikolojik sahiplenme arasındaki ilişki ve bu ilişkide örgütsel adaletin rolü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 113-140.
• Özer, H., G. (2019). Algılanan örgütsel destek ve duygusal emek arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi].
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2(18), 113–130.
• Özyılmaz-Misican, D., & Türkoğlu, N. (2019). Psikolojik sermayenin duygusal emek üzerine etkisi: Hizmet sektöründe bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 173-188. https://doi.org/10.20491/isarder.2019.591.
• Paksoy, H., M., & Özbezek, B., D. (2020). Örgütsel Davranış: Kavram ve Kuramlar. İ. Balkan (Ed.), Örgütsel Davranış içinde (s. 3-27). Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Panaccio, A., & Vandenberghe, C. (2009). Perceived organizational support, organizational commitment and psychological well-being: A longitudinal study. Journal of Vocational Behavior, 75(2), 224-236.
• Polatkan, N., N. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek davranışları ile iş doyumları arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi].
• Ramachandran D., Sudish, R., C., & Bansal, S. (2023). Qualitative review on emotions in workplace: A new challenge for managers. International Journal Life Science and Pharma Research.13(4), 32-44. http://dx.doi.org/10.22376/ijlpr.2023.13.4.SP6.L32-44.
• Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: a review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698-714.
• Soares, A. (2003). Tears at work: Gender, interaction, and emotional labour. Just Labour, 2, 36-44. https://doi.org/10.25071/1705-1436.174.
• Taşdemir, D. D., Çekmecelioğlu-Gündüz, H. & Yıkılmaz, İ. (2019). Çok kültürlü ortamda çalışanların kültürel zekâ düzeylerinin duygusal emek gösterimlerine etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi (OPUS), 12(18), 719-740. https://doi.org/10.26466/opus.584460.
• Tekin, Ç., İ. (2021). Duygusal Emek. M. Ak (Ed.), Örgütsel Davranış Üzerine Literatürel Analiz ve Ölçekler içinde (s.35-54). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Terzi, A., R. (2005). İletişim ve Sosyal Etkileşim. Y. Özden (Ed.), Eğitim ve Okul Yöneticiliği El Kitabı içinde (s. 279-301). Pegem A Yayıncılık.
• Thomas, E. (2022). The emotional labor of special educators: A mixed methods study [Unpublished doctoral dissertation, West Chester University].
• Tsang, K., K. (2011). Emotional labor of teaching. Educational Research, 2(8), 1312-1316.
• Tunçer, P. (2013). Örgütlerde performans değerlendirme ve motivasyon. Sayıştay Dergisi, 88, 87-108.
• Turunç, Ö., & Çelik, M. (2010). Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(2), 183-206.
• Usta, I., & Akova, O. (2015). Örgütlerde Duygusal Emek. D. Küçükaltan, Ş. A. Tükeltürk & G. Ç. Gürkan (Ed.), Örgütsel Davranışta Güncel Konular içinde (s. 33-53). Detay Yayıncılık.
• Üren, S. G., & Çorbacıoğlu, S. (2012). Algılanan örgütsel desteğin örgütsel bağlılığa etkisi: İmalat sektöründe faaliyet gösteren bir işletme örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 29-52.
• Yang, C., & Chen, A. (2021). Emotional labor: A comprehensive literature review. Human Systems Management, 40(4), 479-501. https://doi.org/10.3233/HSM-200937.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık.
• Yuvka, A., & Gül, İ. (2022). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel destek algıları ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 61, 75-97.
• Zapf, D. (2022). Emotion work and psychological well-being: A review of the literature and some conceptual considerations. Human Resource Management Review, 12(2), 237-268. https://doi.org/10.1016/S1053-4822(02)00048-7.