Kur’an’ın Yeni Keşfedilen İlmî Bir Mucizesi: Flotasyon

Yıl 2022, Sayı: 14, 97 - 111, 29.12.2022

Halim Cevizci

Öz

Bu çalışmanın amacı Raʻd suresinde geçen bir âyetin cevher hazırlama alanında yaklaşık 150 yıl önce keşfedilmiş olan flotasyon metoduna işaretini değerlendirmektir.
Kur’an-ı Kerim, Hz. Muhammed’in (sav) en büyük mucizesidir. İslâm literatüründe Kur’an’ın mucizeliği “iʻcâzü’l-Kur’an” terimiyle ifade edilir. Bu terim genellikle “Kur’an’ın, sahip bulunduğu edebî üstünlük ve muhteva zenginliği gibi sebeplerle benzerinin meydana getirilememesi özelliği” şeklinde tanımlanmıştır.
Kur’an’ın mucizeliği, hissî bir mucize değil, akılla bilinmesi sebebiyle aklî bir mucize olarak kabul edilmiştir. Kur’an nazil olduğu dönemde benzerinin getirilmesi hususunda müteaddit defalar tehaddîde (meydan okuma) bulunmuş (el-Bakara, 2/23; Yûnus, 10/38; Hûd, 11/13; et-Tûr, 53/33-34), fakat müşrikler –eğer mümkün olsaydı- kolay bir karşılık verme imkânı varken, canlarını ve mallarını ortaya koyarak Hz. Peygamber’le (sav) savaşmayı tercih etmişler ve sonunda savaşlarda sağ kalanların bazıları samimi Müslüman olmuşlardır. Kur’an’ın meydan okuması hala devam etmekte olup bu konuda başarı sağlayan birileri olmamıştır.
İslâm âlimleri genel olarak Kur’an’ın tek bir özelliği sebebiyle değil, birçok özelliği bünyesinde barındırması sebebiyle mucize olduğunu ifade etmişlerdir. Kur’an’ın üstünlüğünü ortaya koyan her bir özelliğe “vecih” denilmiştir. Mesela, son asrın önde gelen âlimlerinden Bediüzzaman Said Nursi Kur’ân’ın en az kırk vecihle mucize olduğunu ifade etmiş ve bu konuyu Sözler adlı kitabının “Yirmi Beşinci Söz: Mu’cizât-ı Kur’âniye Risalesi” adlı bölümde geniş bir şekilde izah etmiştir. Câmiiyyeti, şebâbeti ve her asırda her tabakaya uygun bir hitabının bulunması gibi özellikler bu vecihlerden bazılarıdır. Bu özellikleri sebebiyle Kur’ân’ın “ilmî iʻcaz”ından da söz edilmekte ve bununla daha çok “pozitif bilimlerin gözlem ve deney yöntemlerine dayanarak tabiatın oluşum ve işleyişi hakkında ortaya koyduğu bazı bilgilerle Kur’an’ın Allah’ın varlığı, birliği ve âhiret hayatının mevcûdiyetine dikkat çekmek için tabiatın oluşumu ve işleyişine dair verdiği kısa bilgilerin uygunluk arzetmesi” kastedilmektedir.
Nursi, Kur’an’ın ilmî mucizelerini tespitle ilgili bazı yöntemler geliştirmiş olup bunlardan biri de “cüzde külle ait kanunların gösterilmesi”dir. Kur’an bazen bir denizi bir ibrikte gösteriyor gibi pek geniş, çok uzun küllî düsturları ve umumi kanunları, basit ve âmî anlayışlara merhameten basit bir cüz’üyle, hususi bir hadise vasıtasıyla gösterir. Mesela Kur’an, bir insan, bir peygamber veya küçük bir toplulukla ilgili bir olayı anlatır, bu hikâye vasıtasıyla bu işin özünün bütün insanlar için geçerli olduğunu hatırlatır. Fıkıh Usûlü ilminde de, lafzın delâletleri çeşitli açılardan ele alınmış, manaya delâletinin şekli bakımından lafız; ibarenin delâleti, işârenin delâleti, nassın delâleti ve iktizanın delâleti şeklinde dört kısma ayrılmıştır. Bu da bir kelimenin farklı anlamlarından tek bir anlamı itibarıyla hepsi de birlikte geçerli ve doğru olmak üzere en az dört mana katmanına sahip olduğunu göstermektedir. Bu manalardan biri de illetteki ortaklık sebebiyle parçada geçerli olan hükmün bütünde de geçerli olması şeklindedir.
Yüce Allah Kur’an’da insanlar süs eşyası veya kullanacakları başka bir şeyi elde etmek için bazı maddeleri ateşe soktuklarından ve bunun neticesinde köpük oluştuğundan bahseder (er-Raʻd 13/17). Bu haliyle ayet insanların o dönemde yaptıkları birtakım işlemlerden de söz etmektedir. Ayrıca, ayet, o gün insanlar bilmese de, yaklaşık yüz elli yıl önce keşfedilen Flotasyon yöntemine de işaret etmektedir.
Flotasyonun kelime anlamı su üzerinde durma, yüzdürme demektir. En önemli cevher zenginleştirme yöntemlerinden biri hatta birincisi diyebiliriz. Cevher hazırlama süreçleri içinde minerallerin yüzey/arayüzey özelliklerinden yararlanılarak, değerli mineralleri, değersiz minerallerden (gang) ayırmak amacıyla, kullanılır. Metallerin yaklaşık 2/3’ü ve diğer endüstriyel hammaddelerin kayaçlardan kazanılmasında, flotasyondan yararlanılır. Minerallerin fizikokimyasal olarak, fıtrî ya da reaktifler kullanılarak, hava sever (hidrofob) veya su sever (hidrofill) özellikleriyle ikiye ayrılmasıdır. Genelde toz boyutundaki mineraller suya karıştırılarak hidrofob olanlarının, suya verilen kabarcığa yapışarak üstte birikmesi ve ayrılmasını flotasyon olarak tarif edebiliriz.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur'an, Mu'cize, İlmî Mu'cize, Flotasyon, Madencilik, Cevher Hazırlama, Teknoloji, Tafseer, The Quran, Miracle, Scientific Miracle, Flotation, Mining, Mineral Processing, Technology

A Newly Discovered Scientific Miracle of the Qur'an: Flotation

Öz

This study aims to evaluate the sign of a verse in the Surah Raʻd to the flotation method, which was discovered about 150 years ago in the mineral processing area.
The Qur'an is the greatest miracle of the Prophet Muhammad (PBUH). In Islamic literature, the miracle of the Qur'an is expressed with the term "iʻcâzü'l-Qur'an (Miraculousness of The Qur'ân)." This term is generally defined as "the feature of the Qur'an that cannot be produced due to its literary superiority and richness of content."
Islamic scholars generally state that the Qur'an is a miracle not because of a single feature but because it contains many features. Every feature that reveals the superiority of the Qur'an is called "respect (vecih)." For example, Bediuzzaman Said Nursi, one of the leading scholars of the last century, stated that the Qur'an is a miracle in at least forty aspects, and he explained this subject in detail in the chapter called "The Twenty-Fifth Word: The Miraculousness of The Qur'ân" in his book Sözler (Words). Some of these aspects include its inclusiveness, youthfulness, and a suitable address for every stratum in every century. Because of these features, the "scientific miraculousness" of the Qur'an is also mentioned. By this, it is rather meant that "some of the information revealed by the positive sciences about the formation and functioning of nature, based on observation and experimentation methods, and the brief information given by the Qur'an on the formation and functioning of nature in order to draw attention to the existence, unity, and existence of Allah and the hereafter life" is meant.
Nursi has developed some methods for detecting the scientific miracles of the Qur'an, one of which is "showing the laws about the whole." the Qur'an, sometimes, through some simple detail or a particular event, compassionately shows to simple, ordinary minds most extensive, lengthy, universal rules and general laws, like showing a sea in an ewer. For example, the Qur'an tells an event about a person, a prophet, or a small community, reminding us through this story that the essence of this work is valid for all people. In the science of Fiqh Methodology, the indications of the word have been handled from various angles. It is divided into four parts: the indication of the phrase, the indication of the sign, the indication of the verse, and the indication of the iktizan. This shows that a word has at least four layers of meaning, all of which are valid and correct in terms of a single meaning from different meanings. One of these meanings is that the provision that is valid partly due to the partnership in the cause is valid on the whole.
Almighty Allah mentions in the Qur'an that people put certain items into the fire to obtain ornaments or something else they will use, and as a result, foam is formed (ar-Raʻd 13/17). As such, the verse also mentions some processes that people did at that time. In addition, the verse points to the Flotation method, which was discovered about one hundred and fifty years ago, although people did not know it that day.
The word meaning of flotation means standing on water, buoyancy. We can say that it is one of the essential ore dressing methods, even the first. It is used in mineral processing processes to separate valuable minerals from worthless minerals (gang) by utilizing the surface/interface properties of the minerals. Flotation recovers about two-thirds of metals and other industrial raw materials from raw ore. It is the physicochemical separation of minerals into two, using natural or reagents, with air-loving (hydrophobic) or water-loving (hydro fill) properties. Generally, we can describe the accumulation and separation of hydrophobic ones by adhering to the bubble given to the water by mixing the minerals in powder size with the water, as flotation.
The Qur'an points to the flotation method used in the mineral processing industry and the importance of minerals for people. The name of one of the 114 chapters of the Qur'an is "Hadeed," which means iron. The processing of iron and copper by extracting it from the ground is clearly expressed in the Qur'an. It is well-known how important iron, copper, other metals, and industrial raw materials are in today's technology. Here we must remember that about 40 minerals are used in cars and about 20 in mobile phones. The Qur'an says, " Have We not made the earth as a bed, and the mountains as pegs?" (An-Naba, 78/6-7). The critical benefits of mountains, such as treasury for essential minerals and water resources (al-Baqara, 2/29), are clearly explained in the Qur'an.

Anahtar Kelimeler

Tafseer, The Quran, Miracle, Scientific Miracle, Flotation, Mining, Mineral Processing, Technology

Kaynakça

• Cevizci, H. 2017, Developing science and a miraculous versicle of The Quran, Zafer Dergisi, 486. Pp 48-49 (In Turkish)
• Cevizci, H. 2021, A new miracle of The Quran about Mining, Meyve Dergisi, 14, Pp 27-31 (In Turkish)
• Atak, S., 1990, Flotation Principles and Practices, İTÜ Mining Faculty Publications, İstanbul. (In Turkish)
• Çilek, E.C., 2009, Flotation of Mineral, SDÜ Engineering Faculty Publications Nu:59, Isparta. (In Turkish)
• Nursi, S., 2016, Sözler, Turkish Religious Foundation publishing, second edition. (In Turkish)
• Nursi, S., 2016b, Mektubat, Turkish Religious Foundation publishing, second edition. (In Turkish)
• Northern Miner (2022). Trevali poised to benefit from zinc’s revival. 2022, Accessing date: 06.05.2022, https://www.northernminer.com/news/zinc-is-the-new-black/1002724034/.
• Sahih International, 2022, https://myislam.org/surah-rad/. Accessing date : 11-06-2022
• AbulAlaMaududi, 2022 https://quran.com/13/17?translations=17,18,21,22,43,85,19,95,84,101 Accessing date: 30-06-2022