POZİTİF PSİKOLOJİ BAĞLAMINDA PSİKOLOJİK SERMAYE, DUYGUSAL EMEK VE İŞ PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 22, 788 - 815, 29.12.2020

Hüsnü Kapu Sebahattin Yıldız , Tuğba Medet Bukni

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2020.034

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda negatif temelli psikolojik çalışmalar yerine, pozitif psikolojiye dayanan, işletmelerde insan kaynaklarının kişisel gelişimine, güçlü ve olumlu yanları üzerinde duran çalışmalara vurgu yapılmaktadır. Bu araştırmanın amacı psikolojik sermaye, duygusal emek ve iş performansı arasındaki ilişkileri incelemektir. Kolayda örneklemi yoluyla 261 banka çalışanından anket yoluyla veriler toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre, psikolojik sermaye boyutlarından sadece öz yeterlilik iş performansını pozitif yönde ve anlamlı olarak etkilemektedir. Psikolojik sermaye boyutlarının duygusal emeğin yüzeysel rol yapma davranışını anlamlı olarak etkilemediği, psikolojik sermaye boyutlarından iyimserlik ve umut boyutlarının derinlemesine rol yapmayı pozitif yönde etkilediği, psikolojik sermaye boyutlarından iyimserlik ve öz yeterlik boyutlarının samimi davranışı pozitif yönde etkilediği ortaya çıkmıştır. Ayrıca duygusal emek boyutlarından derinden rol yapmanın ve samimi davranışın işletme performansını pozitif yönde etkilediği ortaya çıkmışken, yüzeysel rol yapmanın işletme performansı ile bir ilişkisi olmadığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sermaye, Duygusal emek, İş performansı

Kaynakça

• Acaray, A. 2019. Pozitif psikolojik sermaye, duygusal emek, görev performansı ve bağlamsal performans arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bankacılık ve sigortacılık sektöründe bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 9 (1): 73-99.
• Akdoğan, A. ve Polatçı, S. 2013. Psikolojik Sermayenin Performans Üzerindeki Etkisinde İş Aile Yayılımı ve Psikolojik İyi Oluşun Etkisi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1): 273-293.
• Alamur, B. ve Atabay, İ. 2016. The Relationshıp Between Emotional Labour Behaviour and Psychological Capital of Employees: A Study on Banking Sector, Global Business Research Congress (GBRC), May 26-27, Istanbul, Turkey: 58-68.
• Alessandri, G., Consiglio, C., Luthans, F. ve Borgogni, L. 2018. Testing a dynamic model of the impact of psychological capital on work engagement and job performance, Career Development International. 23(1): 33-47.
• Alsakarney, A.A., Hong, S.C., Eneizan, B.M. ve Al-kharabsheh, K.A. 2019. Exploring the relationship between the emotional labor and performance in the Jordanian insurance industry. Current Psychology, 38: 1140–1151.
• Ashforth, B.E. ve Humprey, R.H. 1993. Emotional Labor in Service Roles: The Influence of Identity, Academy and Management Journal, 18: 88-115.
• Bakker, A. B., Demerouti, E., & Sanz-Vergel, A. I. 2014. Burnout and work engagement: The JD–R approach. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1(1): 389–411.
• Bandura, A. 1997. Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Barney, J. 1991. Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, Journal of Management, 17(1): 99-120.
• Basım, N. ve Beğenirbaş, M. 2012. Çalışma Yaşamında Duygusal Emek: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Yönetim ve Ekonomi, 19(1): 77-90.
• Beğenirbaş, M. ve Turgut, E. 2014. İş Performansının Sağlanmasında Çalışanın Duygusal Emeğin ve Örgütte Güven Algısının etkileri. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16(3): 131-149.
• Beğenirbaş, M. 2015. Psikolojik Sermayenin Çalışanların Duygu Gösterimleri Ve İşe Yabancılaşmalarına Etkileri: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 20(3): 249-263.
• Beğenirbaş, M. ve Turgut, E. 2016. Psikolojik Sermayenin Çalışanların Yenilikçi Davranışlarına ve Performanslarına Etkileri: Savunma Sektöründe Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1): 57-93.
• Biçkes, D.M., Yılmaz, C., Demirtaş, Ö. ve Uğur, A. 2014. Duygusal Emek ile İş Tatmini Arasındaki İlişkide Psikolojik Sermayenin Aracılık Rolü: Bir Alan Çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İibf Dergisi, 9(2): 97‐121.
• Brotheridge, C. M., ve Grandey, A. A. 2002. Emotional labor and burnout: Comparing two perspectives of “people work.” Journal of Vocational Behavior, 60, 17–39.
• Büyükbeşe, T. ve Aslan, H. 2019. Psikolojik Sermaye ve Duygusal Emeğin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2): 949-963.
• Çetin, F. ve Basım, H. N. 2012. Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1): 121-137.
• Çetin, F., Şeşen, H., ve Basım, H. N. 2013. Örgütsel psikolojik sermayenin tükenmişlik sürecine etkileri: kamu sektöründe bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3): 95-108.
• Çöl, G. 2008. Algılanan Güçlendirmenin İş gören Performansı Üzerine Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 35-46.
• Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. B. 2001. The job demands-resources model of burnout. Journal of Applied Psychology, 86(3), 499–512.
• Diefendorff, J.M., Croyle, M.H. ve GROSSERAND, R.H. 2005. The Dimensionality and Antecedents of Emotinal Labor Strategies, Journal of Vocational Behavior, 66: 339-357.
• Eren, S.S. ve Hayatoğlu, Ö. 2011. Etik İkliminin Satış Elemanlarının İş Tutumlarına ve İş Performanslarına Etkisi: İlaç Sektöründe Bir Uygulama, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14): 109-128.
• Erkuş, A. ve Afacan Fındıklı, M. 2013. Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2): 302-318.
• Festinger, L. 1957. A theory of cognitive dissonance, Evanston, IL: Row & Peterson.
• Fredrickson, B. L. 2001. The role of positive emotions in positive psychology: the broaden and build theory of positive emotions. American Psychologist, 56 (3): 218-226.
• Goldsmith, H.A., Veum, J.R. ve Darty, W. 1997. The Impact of Psychological and Human Capital on Wages, Economic Inquiry, 35: 815- 829.
• Grandey, A. A. 2000. Emotional regulation in the workplace: A new way to conceptualize emotional labor. Journal of Occupational Health Psychology, 5: 95–110.
• Grandey, A.A. 2015. Smiling for a wage: what emotional labour teaches us about emotion regulation, Psychological Inquiry, 26(1): 54-60.
• Hobfoll, S. E. 1989. Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44(3): 513–524.
• Hobfoll SE. 2001. The influence of culture, community, and the nested-self in the stress process: advancing conservation of resources theory. Appl. Psychol.: Int. Rev. 50(3): 337–370.
• Hochschild, A. R. 1983. The Managed Heart. Berkeley, CA: University of California Press.
• Hur, W., Rhee, S. ve Ahn, K. 2016. Positive psychological capital and emotional labor in Korea: the job demands-resources approach, The International Journal of Human Resource Management, 27(5): 477–500.
• Kamassi, A., Boulahlib, L., Manaf, N.A., ve Omar, A. 2019. Emotional labour strategies and employee performance: the role of emotional intelligence. Management Research Review DOI 10.1108/MRR-03-2019-0097.
• Karatepe Kuşçu, H., Kuşcu, F.N. ve Karaman, M. 2019. Psikolojik Sermayenin Bireysel Performansa Etkisi: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(Eğitim &Psikoloji): 105-114.
• Kızanlıklı, M. ve Çöp, S. 2017. Otel İşletmesi Çalışanlarında Pozitif Psikolojik Sermaye ile İş Performansı Algısı Arasındaki İlişki, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(3): 268-287.
• Kim, H.J., Hur, W.M., Moon, T.W. and Jun, J.K. 2017. Is all support equal? The moderating effects of supervisor, coworker, and organisational support on the link between emotional labour and job performance, BRQ Business Research Quarterly, 20(2): 124-136.
• Koç, A.D. ve Keklik, B. 2019. Hastane Çalışanlarının Demografik Özelliklerinin Pozitif Psikolojik Sermaye Ve Duygusal Emek Üzerindeki Etkisi İle Aralarındaki İlişkinin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(4): 1045-1066.
• Korkmazer, F., Ekingen, E. ve Yıldız, A. 2016. Psikolojik Sermayenin Çalışan Performansına Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(3): 271-281
• Liu, C., Liu, X. ve Geng, Z. 2013. Emotional Labor Strategies And Service Performance: The Mediating Role Of Employee Creativity. The Journal of Applied Business Research, 29(5): 1583-1596.
• Luthans, F. ve Youssef, C.M. 2004. Human, Social and Now Positive Psychological Capital Management: Investing in People for Competitive Advantage, Organizational Dynamics, 33: 143–160.
• Luthans, F., Avolio, B.J. Avey, J.B. ve Norman, S.M. 2007. Positive Psychological Capital: Measurement And Relationship With Performance and Satisfaction. Personnel Psychology, 60: 541-572.
• Madrid, H.P., Diaz, M.T., Leka, S., Leiva, P.I. ve Barros, E. 2018. A Finer Grained Approach to Psychological Capital and Work Performance, J Bus Psychol, 33:461–477.
• Nunnally, J.C. 1978. Psychometric theory. 2nd Edition, McGraw-Hill, New York.
• Ortega-Maldonado, A. ve Salanova, M. 2018. Psychological capital and performance among undergraduate students: the role of meaning-focused coping and satisfaction, Teaching In Hıgher Education, 23(3): 390–402.
• Öğüt, A. ve Kaplan, M. 2015. Sağlık Sektöründe Psikolojik Sermayenin İş Performansı Üzerindeki Etkisi, SÜ İİBF Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(30): 86-99.
• Özgen, H., Öztürk, A. ve Yalçın, A. 2002. İnsan Kaynakları Yönetimi, Adana: Nobel Kitabevi.
• Özyılmaz Misican, D. ve Türkoğlu, N. 2019. Psikolojik Sermayenin Duygusal Emek Üzerine Etkisi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1): 173-188.
• Pelenk, S.E. 2018. Psikolojik Sermaye ve İş Tatmininin Performans Üzerindeki Etkisi: Teknoloji Sektöründe Bir Araştırma, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7 (5): 357-370.
• Rutter, M. 1987. Psychosocial resilience and protective mechanisms. American Journal of Orthopsychiatric, 57(3): 316–330.
• Santos, A.S., Neto, M.T.R. ve Verwaal, E. 2018. Does cultural capital matter for individual job performance? A large-scale survey of the impact of cultural, social and psychological capital on individual performance in Brazil. International Journal of Productivity and Performance Management, 67(8): 1352-1370.
• Scheier, M. F., ve Carver, C. S. 1992. Effects of optimism and physical well-being: Theoretical overview and empirical update. Cognitive Therapy and Research, 16: 201–228.
• Seligman, M. P., & Csikszentmihalyi, M. 2000. Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1): 5-14.
• Sigler, T.H. ve Pearson, C.M. 2000. Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment. Journal of Quality Management, 5: 27-52.
• Slatten, T., Lien, G., Horn, C.M.F. ve Pedersen, E. 2019. The links between psychological capital, social capital, and work-related performance – A study of service sales representatives, Total Quality Management & Business Excellence, 30(1): 195-209.
• Snyder, C. R. 1995. Conceptualizing, measuring and nurturing hope. Journal of Counseling and Development, 73: 355–359.
• Stajkovic, A. D. ve Luthans, F. 1998. Social cognitive theory and self-efficacy: going beyond traditional motivational and behavioral approaches, Organizational Dynamics, 26(4): 62-74.
• Taşlıyan, M. ve Hırlak, B. 2016. Otantik Liderlik, Psikolojik Sermaye, İşten Ayrılma Niyeti Ve Çalışan Performansı Arasındaki İlişki: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma, Akademik Bakış Dergisi, 56: 92-115.
• Tosten, R. ve Toprak, M. 2017. Positive psychological capital and emotional labor: A study in educational organizations, Cogent Education, 4 (1): 1-11.
• Tüzün, İ.K., Çetin, F. ve Basım, H.N. 2018. Improving job performance through identification and psychological capital, International Journal of Productivity and Performance Management, 67(1): 155-170.
• Uğurlu Kara, A. ve Beğenirbaş, M. 2016. Çalışanların Psikolojik Sermaye Algıları Onların Duygusal Rol Davranışlarını Etkiler Mi? Turizm Sektöründe Bir Araştırma, EUL Journal of Social Sciences, 7(1): 50-66.
• Wang, F., Wang, G. Ve Hou, W.C. 2016. Effects Of Emotıonal Labor And Adaptıve Sellıng Behavıor On Job Performance, Social Behavior And Personality, 44(5): 801–814.
• Weiss, H.M., ve Cropanzano, R. 1996. Affective Events Theory: A Theoretical Discussion of the Structure, Causes and Consequences of Affective Experiences At Work, Research in Organizational Behavior, 18(1): 1-79.
• Yeşil, S., Yetiş, E., Telli, S. 2016. Psikolojik Sermaye ve Çalışanlar Üzerinde Etkisi: Banka Sektöründe Bir Alan Çalışması, Internatonal Journal of Academic Value Studies, 2 (1): 25-40.
• Yıldız, S. Savcı, G. ve Kapu, H. 2014. Motive edici faktörlerin çalışanların iş performansına ve işten ayrılma niyetine etkisi, Yönetim ve Ekonomi, 21 (1): 233-249.
• Yin, H., Wang, W., Huang, S. ve Li, H. 2018. Psychological Capital, Emotional Labor and Exhaustion: Examining Mediating and Moderating Models, Curr Psychol, 37: 343–356.
• Zhao, X. ve You, X. 2019. The impact of psychological capital on vocational well-being: The mediation effect of emotional labor and its invariance across ethnicities, Current Psychology, https://doi.org/10.1007/s12144-019-00287.