НЕКОТОРЫЕ ФРАГМЕНТЫ ИЗ ИСТОРИИ ПУБЛИЦИСТИЧЕСКОГО НАСЛЕДИЯ ОКУППИРОВАННОГО ЦХИНВАЛЬСКОГО РЕГИОНА В ГРУЗИИ (Иванэ ЭЛИОЗИШВИЛИ)

Yıl 2022, Sayı: 55, 86 - 95, 15.09.2022

Aleksandre Mghebrishvili

https://doi.org/10.17498/kdeniz.1160428

Öz

Во второй половине XIX-начале XX вв. среди интеллектуальных и творческих сил Цхинвальского региона особое место занимает личность Иванэ Элиозишвили. В истории грузинской культуры и грузинской журналистике его имя выделяется наряду с братьями Давидом и Николозом Авалишвили.
Обиженный на группу «Цискари», Николоз Авалишвили задумывается о создании собственного периодического издания. Молодой деятель группирует вокруг себя единомышленников, которые критикуют группировку существующей уже «Дроэба», отзываются о «Цискари» как изжившем издании и высказывают мнение, что после закрытого «Сакартвелос моамбэ» общественность нуждается в «действенном грузинском журнале». (mnatobi, 1869a)
Идея создания собственного журнала являлась действительно интересной, но помимо желания необходимо было найти финансовые средства, без которых начинания Николоза Авалищвили так бы и остались мечтой. Гарантами материального обеспечения журнала еще в его зародыше явились два деятеля – брат Николоза Давид и Иванэ Элиозишвили.
Давид Авалишвили предоставил собственный дом для редакции и типографии журнала «Мнатоби», его компаньон Иванэ Элиозишвили же стал, в основном, гарантом материальной безопасности. Это отражалось во всех номерах «Мнатоби», где рядом с редактором было приписано «издатель Ив. Элиозишвили». Следует отметить, что в истории грузинской журналистики впервые редактором и издателем стали разные лица.
По проф. Ал.Каландадзе, Ив.Элиозишвили участвовал в обустройстве типографии, вёл хозяйственные дела и являлся ответственным юридическим лицом перед властями. Следует отметить, что ни одно из вышеупомянутых лиц не было материально заинтересованным в этом деле, они безвозмездно служили грузинской литературе и были готовы систематически возмещать непредвиденный ущерб. (k'alandadze, 1986: 9)
Ив. Элиозишвили активно сотрудничал в современной ему периодической прессе и старался не обходить вниманием ни одну важную проблему, тем более, если она касалась его родного края – Цхинвали и близлежащих сел.

Anahtar Kelimeler

Цхинвали, Самачабло, публицистика, культура, образование

SOME FRAGMENTS OF FROM THE HISTORY OF THE PUBLICISTIC HERITAGE OF THE OCCUPIED TSKHINVALI REGION IN GEORGIA (Ivane Eliozishvili)

Öz

Among the intellectual and creative forces of the Tskhinvali region of the second half of the 19th century and the end of the 20th century, the personality of Ivane Eliozishvili occupies a prominent place. In the history of Georgian culture and Georgian journalism, his name stands out together with brothers - Davit and Nikoloz Avalishvili.
Nikoloz Avalishvili, upset with the "Tsiskri" group, starts thinking about his own periodical publication. The young activist gathers like-minded people around him, who criticize the team of "Droeba" already existing at that time, refer to "Tsiskari" as a dead publication and believe that after the closure of "Sakartvelos Moambe" society needs a "regular Georgian magazine". (Mnatobi, 1869a).
Although the idea of founding one's own magazine was interesting, in addition to motivation, it was necessary to find financial resources, without which Nikoloz Avalishvili's initiative would have remained only a dream. Two figures, Nikoloz Avalishvili's brother - Davit Avalishvili and Ivane Eliozishvili, were the guarantors of financial support for the magazine, which was still in its infancy.
Davit Avalishvili dedicated his own house to the editorial office and printing house of "Mnatobi" magazine, organized a printing house at his own expense, and his companion Ivane Eliozishvili became the guarantor of the financial security of the magazine. This was even reflected on all issues of "Mnatobi", where it is written together with the editor - "Publisher Iv. Eliozishvili". It should be noted that with this fact, for the first time in the history of Georgian journalism, different persons were recorded as editors and publishers.
According to Prof. Al. Kalandadze, Iv. Eliozishvili participated in setting up a printing press, managed economic affairs and was legally responsible before the government. It must be said that none of the above-mentioned persons had any material interest in this case, they used Georgian literature free of charge and were ready to systematically cover the inevitable losses. (Kalandadze, 1986: 9)
Iv. Eliozishvili actively cooperated in his contemporary periodical press and tried not to ignore any important problem, especially if it concerns his native corner - Tskhinvali and its surrounding villages.

Anahtar Kelimeler

Tskhinvali, Samachablo, journalism, culture, education.

GÜRCİSTAN'IN İŞGAL ALTINDAKİ TSKHİNVALİ BÖLGESİ’NDE GAZETECİLİK MİRASI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME (İvane ELİOZİŞVİLİ)

Öz

19. ve 20. Yüzyılların şafağında Tskhinvali bölgesinin entelektüel ve yaratıcı insanlar arasında Ivane Eliozişvili'nin kişiliği önemli bir yer tutar ve adı Gürcü kültürü ve Gürcü gazeteciliği tarihinde Davit ve Nikoloz Avalishvili kardeşlerle birlikte öne çıkar.
"Tsiskari" dergisinin editörlerine küsen Nikoloz Avalishvili kendi süreli yayını çıkarmayı düşünür. Genç adam o sıralarda çıkan "Droeba" gazetesi ekibini eleştiren ve “Tsiskari’yi” cılız bir yayın olarak değerlendiren kişileri etrafına topladı. Zamanın okurlarına göre „Sakartvelos Moambe” adlı derginin kapanmasından sonra "Düzenli Bir Gürcü Dergisi" toplum için son derece gerekliydi.
Kendi dergisini kurma düşüncesi ne kadar önemli olsa da maddi kaynaklar bulmadan Nikoloz Avalişvili'nin girişimi sadece bir rüya olarak kalacaktı. Henüz emekleme aşamasında olan dergi Nikoloz Avalishvili'nin kardeşi Davit Avalişvili ve Ivane Eliozişvili olmak üzere iki isim tarafından maddi açıdan garanti altına alındı.
Davit Avalişvili kendi evini "Mnatobi" dergisinin yazı işleri ve matbaasına verdi, tüm masraflar kendine ait olmak üzere bir matbaa kurdu. Arkadaşı Ivane Eliozişvili ise derginin maddi güvenliğinin garantörü oldu. Bu durum “Manatobi’nin” iç kapağında baş editörle birlikte “Yayıncı İv. Eliozişvili” yazıldığı için de ortadadır. Bu gerçekle birlikte Gürcü gazetecilik tarihinde ilk kez farklı kişilerin editör ve yayıncı olarak kaydedildiğini de belirtmek gerekir.
Prof. Dr. Al. Kalandadze'ye göre, İv. Eliozişvili matbaanın kurulması için katkıda bulunup muhasebe işlerini yönetiyordu ve hükümet nezdinde yasal olarak sorumluydu. Burada adı geçen kişilerden hiçbirinin bu işte herhangi bir maddi menfaati olmadığı belirtmeliyiz. Kendileri Gürcü edebiyatına ücretsiz hizmet ettiler ve kaçınılmaz kayıpları sistematik olarak kapatmaya çalıştılar.
İv. Eliozişvili dönemin süreli yayın organlarıyla aktif olarak iş birliği içindeydi ve neredeyse önemli gelişmelerden hiçbirini, özellikle memleketi olan Tskhinvali Bölgesi ile köylerine ilişkin meseleleri dikkatlerden uzakta tutmuyordu.

Anahtar Kelimeler

Tskhinvali, Samaçablo, gazetecilik, kültür, eğitim.

Kaynakça

• Eliozishvili, i. (1869)a. sabibliograpio purtseli (ramdenime sit'qva „k'atsia-adamianis“ gamotsemazed. „sakhalkho simgherebis“ gamotsema. „eteriani“ (ambavi abesalom da eterisa), „k'at'aats'ona“, „sasimghero leksebi“. Mnatobi (9-10).
• Eliozishvili, i. (1869)b. sabibliograpio purtseli, kartuli anbani da p'irveli sak'itkhavi ts'igni, shedgenili i. gogebashvilisagan (meore da mesame gamotsema). Mnatobi (#2).
• Eliozishvili, i. (1884). tskhinvali. Iveria(#173).
• Eliozishvili, i. (1893). ts'erili redaktsiis mimart. Iveria (#9).
• Eliozishvili, i. (1894). k'oresp'ondentsia (tskhinvali). Iveria (#155).
• K'alandadze, a. (1986). kartuli zhurnalist'ik'is ist'oria. IV. tbilisi.
• Mghebrishvili, a. (2019). tskhinvalis lit'erat'uruli da k'ult'uruli tskhovrebis ist'oria. tbilisi.
• Sarishvili, t'. (1958). sk'ola da sakhalkho ganatleba revolutsiamdel osetshi. tbilisi-st'aliniri.
• Kikodze, m. (1869). enis ts'armoebazed da mis mnishvnelobazed khalkhisatvis. Mnatobi. #5-6.