2. SINIF HAYAT BİLGİSİ KAZANIMLARININ ALANYAZINDAKİ ÖLÇÜTLERE GÖRE İNCELENMESİ VE DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 34 - 62, 01.01.2020

Ömer Cem Karacaoğlu

Öz

Araştırmanın amacı alanyazına göre belirlenmiş olan on iki ölçüte göre hayat bilgisi 2. sınıf kazanımlarını değerlendirmek ve kazanımların düzeylerini belirlemektir. Alanyazın incelendiğinde hedeflerde öğrenci kazanımlarında olması gereken özellikler ve hedef kazanım belirlerken ve yazılırken dikkat edilecek on iki ölçüt; ihtiyaca dayalılık, kenetlilik, tutarlılık, süreklilik, ulaşılabilirlik, davranışa dönüklük, açık-seçiklik, sınırlılık, binişik olmama, genellik, ürüne dönüklük ve bitişiklik olarak belirlenmiştir. Bu ölçütlere göre yapılan değerlendirmelere konu olan kazanımlar için Millî Eğitim Bakanlığı 2018 yılında yayınladığı “Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı” temel alınmıştır. Hayat bilgisi 2. sınıf programındaki 50 kazanım üzerinde çalışılan kazanım çalışma grubunu oluşturmuştur. Bu çerçevede kazanımlar öncelikle bilişsel, duyuşsal ve devinimsel psikomotor alanlara göre incelenmiş, daha sonra kazanım hedef belirlerken dikkat edilecek ölçütlere göre değerlendirilmiştir. Hayat bilgisi programında bilişsel alanın ve duyuşsal alanın oldukça önemsenmiş olduğu, psikomotor alana yeterince yer verilmediği; 50 kazanımdan sadece 1’inin psikomotor alanla ilgili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca 2009 hayat bilgisi programındaki kazanım ifadelerinde binişik olmama ve sınırlılık ölçütüne uymayan birçok kazanım yer almaktayken 2018 programında sadece iki kazanım arasında binişiklik olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kazanımlar, hayat bilgisi, hedef yazma ölçütleri

An Examination of Learning Outcomes in the Second Grade Life Sciences Curriculum and Identification of their Levels according to the Criteria in the Literature

Öz

The aim of the study is to evaluate the learning outcomes in the second grade life sciences curriculum according to the criteria in the literature and to identify the levels of the learning outcomes. The criteria to be considered in identification of the targeted learning outcomes include clarity, being need-based, consistency, cohesion, behavioural orientation, limitedness, continuity, non-overlapping, generality, accessibility, contiguity and being output-oriented. The Life Sciences Curriculum which was adopted by the Ministry of National Education of the Republic of Turkey in 2018 was taken as the basis for the learning outcomes covered in the assessments and levelling studies that were made according to the identified criteria. Fifty different learning outcomes in the second grade life sciences curriculum constituted the data set of this study. The learning outcomes were analyzed according to their target domains cognitive, affective and psychomotor ; the levels of the learning outcomes were identified and then the targeted ones were evaluated according to the criteria. It was found out that the cognitive and affective domains were attached high importance whereas psychomotor domain was not given weight sufficiently; and only 1 out of the 50 learning outcomes was associated with the psychomotor domain. Furthermore, there were several learning outcomes that do not comply with the criteria of nonoverlapping and limitedness among those within the life sciences curriculum in 2009 while there were only two overlapping learning outcome in the curriculum of 2018.

Anahtar Kelimeler

Learning outcomes, Life sciences, Targeted writing criteria

Kaynakça

• Anderson, L. W. and Krathwohl, D. R. (Eds). (2001). A taxonomy for learning, teaching and assessing: a revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives, New York: Longman
• Atik, S. and Aykaç, N. (2017). 2009 and 2015 Türkçe öğretim programlarının eğitim programı ögeleri açısından değerlendirilmesi. KEFAD, 18(3), 586-607.
• Büyükkaragöz, S. (1997). Program geliştirmede kaynak metinler. Konya: Kuzucular Ofset
• Çelik-Şen, Y. and Şahin-Taşkın, Ç. (2010). Yeni ilköğretim programının getirdiği değişiklikler: Sınıf
• öğretmenlerinin düşünceleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 26-51.
• Demirel, Ö. (2008). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık
• Doğanay, A. and Sarı, M. (2007). Öğretim amaçlarının belirlenmesi, ifade edilmesi and uygun içeriğin seçimi. İçinde Doğanay, A. (Ed.), Öğretim ilke and yöntemleri (ss. 37-80 ). Ankara: PegemA Yayıncılık
• Erden, M. (1988). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık
• Ertürk, S. (1984). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan
• Gümüş, M. ve Aykaç, N. (2012). Hayat bilgisi öğretim programının değerlendirme öğesinin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(40), 59-68.
• Karacaoğlu, Ö. C. ve Dursun, F. (2010). 3. sınıf hayat bilgisi programındaki kazanımların alanyazındaki ölçütlere göre incelenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Mayıs 2010, Elazığ.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2018). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Nobel Yayınevi
• Karaman, P. (2019). Hayat bilgisi öğretim programındaki öğelerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 347-367
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi
• Kısakürek, M.A. (1983). Eğitim programlarının hazırlanması and geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Cilt: 16, sayı 1.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2009). İlköğretim 1, 2 and 3. sınıflar hayat bilgisi dersi öğretim programı and kılavuzu, Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2 and 3. Sınıflar). Ankara.
• Ornstein Allan , C. and Hunkins Francis, P. (1988). Curriculum: foundations, principles and issues. Prentice-Hall, Inc. New Jersy: United States of America
• Öztürk, T. (2015). Öğrencilerin hayat bilgisi dersi öğretim programındaki temel becerileri kazanmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Eğitim and Bilim, 40(181), 271-292.
• Öztürk, T. and Kalafatçı, Ö. (2016). İlkokul hayat bilgisi öğretim programının uygulanabilirliğinin öğretmen görüşlerin göre değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 01-17
• Sönmez, V. (2004). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık
• Varış, F. (1988). Eğitimde program geliştirme-teori and teknikler. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını