DUYGUSAL ZEKA BECERİ EĞİTİMİNİN ERGENLERDE DUYGUSAL ZEKA, EMPATİK BECERİ VE DAVRANIŞ PROBLEMLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 303 - 327, 01.01.2020

Emine Gürsoy Seher Balcı Çelik

Öz

Bu çalışmanın amacı, duygusal zeka beceri eğitimin ortaokul öğrencilerinin duygusal zeka, empatik beceri ve davranış problemleri düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırma da yarı deneysel model kullanılmış olup deney ve kontrol grubu 24 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada öğrencilerin duygusal zeka, empati becerileri ve davranış bozukluğunu düzeylerini belirlemek amacıyla 7-13 Yaş Duygusal Zeka Ölçeği, Gözden Geçirilmiş Davranış Problemleri Kontrol Listesi GGDPKL ve Temel Empati Ölçeği kullanılmıştır. 12 kişiden oluşan deney grubu ile oturumlar yaklaşık 85 dakika olmak üzere 10 hafta sürmüştür. Kontrol grubu ile herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Deney ve kontrol gruplarının ön-test ve son-test puan ortalamaları arasında bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla Mann-Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; duygusal zeka beceri eğitimi programına katılan öğrencilerin duygusal zeka, empatik becerileri ve davranış problemleri düzeylerinde anlamlı farklılıklar geliştiği bulunmuştur. Duygusal zeka beceri eğitimi programına katılmayan kontrol grubu öğrencilerinde de 10 hafta sonrasında duygusal zeka, empatik beceri ve davranış problemleri düzeylerinde anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Elde edilen bulgular literatür ışığında yorumlanmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Duygusal zeka, Empati, Davranış problem, Ortaokul öğrencisi

The Effects of Emotional Intelligence Skill Education on Emotional Intelligence, Empathic Skill and Behavior Problems of Teenagers

Öz

The purpose of the present study is to examine the effects of Emotional Intelligence Skill Education on Emotional Intelligence, empathic skills and behavior problem levels of secondary school students. The Semi-Empirical Model was used in the study. The Study and Control Groups consisted of 24 participants each. The 7-13 Age Emotional Intelligence Scale, Revised Behavior Problems Checklist RBPC and Basic Empathy Scale were used in the study to determine the Emotional Intelligence, Empathy Skills and behavior disorder levels of the students. The sessions with the Study Group, which consisted of 12 participants, lasted 10 weeks and each session lasted 85 minutes. No interventions were made to the Control Group. In order to determine whether there were significant differences between the pretest and posttest score averages of the Study and Control Groups, the Mann-Whitney U-Test and the Wilcoxon Signed Ranks Test were used. According to the results obtained in the study, it was found that significant differences developed in the Emotional Intelligence, empathic skills and behavior problem levels of the students who participated in the Emotional Intelligence Skill Education Program. No significant differences were found in the Emotional Intelligence, empathic skill and behavior problem levels of the Control Group students, who did not participate in the Emotional Intelligence Skill Education Program after 10 weeks. The findings obtained in the present study were interpreted in the light of the literature data; and recommendations were made.

Anahtar Kelimeler

Emotional Intelligence, Empathy, Behavior problem, Secondary School student

Kaynakça

• Akgün, S. ve Araz, A. (2013). The effects of conflict resolution education on conflict resolution skills, social sompetence, and aggression in turkish elementary school students. Journal of Peace Education, 11(1), 30-45.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Boylan, O. ve Loughrey, C. (2007). Developing emotional intelligence in GP trainers and regisrars. Teaching Exchange, 12(6), 745-748.
• Cherniss, C. (2002). Liderler için sosyal ve duygusal öğrenme. Milli Eğitim, 155(156), 149–154.
• Cooper, R. ve Sawaf K. A. (2003). Liderlikte duygusal zeka ( Z. B. Ayman ve B. Sancar, Çev.). 3. Baskı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Dökmen, Ü. (2009). İletişim çatışmaları ve empati (40. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Goleman, D. (2006). Duygusal zeka neden IQ’dan daha önemlidir? (B. S. Yüksel, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Kırtıl, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Konrad, S. ve Hendl, C.(2001). Duygularla güçlenmek (M. Taştan, Çev.). İstanbul: Hayat Yayınları.
• Köse, N. (2009). 7-13 yaş çocuklarının duygusal zeka düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Petrides, K.V., Frederickson, N., Furnham, A. (2004) The role of trait emotional intelligence in academic performance and deviant behavior at school. Personality and Individual Differences, 36(17), 277–293.
• Potter, G.R. (2005). The impact of an emotional intelligence intervention program on freshmen at a South Texas higher education institution. Doctoral dissertation, The College of Graduate Studies Texas A&M University.
• Mumcuoğlu, Ö. (2002). Bar-On duygusal zekâ testi (Bar-On emotıonal outient inventory-Bar-On EQ)’nın türkçe dilsel eşdeğerlik, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Serin- Bulut, N. (2011). The effects of anger management education on the anger management skills of adolescentss. Eğitim ve Bilim, 36(15), 236-254.
• Tiabashvili, T., Mirtskhulava, R., Japaridze, M. (2015). Increasing emotional intelligence among early adolescents: mythodrama group psychotherapy approach. Problems of Education in the 21sl century, 66(17), 66-74.
• Topçu, Ç., Erdur-Baker, Ö., Çapa-Aydın Y. (2010). Temel empati ölçeği türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 34, 174-182.
• Uğur-Zorlu, F. (2015). 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerine uygulanan sosyal duygusal beceri eğitimi programının öğrencilerin duygusal zeka düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Yaşarsoy, E. (2006). Duygusal zeka gelişim programının, eğitilebilir zihinsel engelli öğrencilerin davranış problemleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Yavuz, E. K. (2004). Ergenlik döneminde yaşam becerileri eğitimi. Ankara: Ceceli Yayınları Eğitim Dizisi.
• Yılmaz, A. (2009). Suça yönelmiş ve yönelmemiş 14-18 yaş arası ergenlerin empati düzeylerinin ve ana-baba tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Yörükoğlu, A. (2000). Gençlik çağı ruh sağlığı ve ruhsal sorunlar (11.Basım). İstanbul: Özgür Yayınları.