SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI ÖLÇEĞİ- YETİŞKİN FORMU: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 1, 523 - 538, 01.01.2017

Cengiz Şahin Mustafa Yağcı

Öz

Bu araştırmanın amacı, 18-60 yaş grubundaki yetişkinlerin sosyal medya bağımlılığını belirlemeye dönük bir ölçek geliştirmektir. Araştırmaya 527’si kadın ve 520’si erkek olmak üzere 1047 yetişkin katılmıştır. Gerçekleştirilen açımlayıcı ve doğrulayıcı analizler sonucunda SMBÖ-YF’nun beşli Likert tipi, 2 alt boyut sanal tolerans ve sanal iletişim ve 20 betimlemeden oluşan bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin faktör yükleri ,61 ile ,87 arasında sıralanmaktadır. Ölçeğin iki faktörlü yapısının doğrulanması amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizinde Ki-kare değerinin χ2=7051,32; sd=190, p=0,00 anlamlı olduğu görülmüştür. Uyum indeksi değerleri ise RMSA=,059; SRMR=,060; NFI=,59; CFI=,96; GFI=,90; AGFI=,88 olarak bulunmuştur. SMBÖ-YF’nun faktör yükleri ,61 ile ,87 arasında değerler almaktadır. Ölçeğin geneli için Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı ,94; alt boyutlardan sanal tolerans için ,92 ve sanal iletişim için ,91 bulunmuştur. Ölçeğin test-tekrar test güvenirlik katsayıları geneli için ,93; alt boyutlardan sanal tolerans için ,91 ve sanal iletişim için ,90 olarak belirlenmiştir. Analizler SMBÖ-YF’nun, yetişkinlerin sosyal medya bağımlılığını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, bağımlılık, yetişkin, geçerlik, güvenirlik

Social Media Addiction Scale - Adult Form: The Reliability and Validity Study

Öz

The purpose of this research is to determine the social media addiction of adult aged 1860. The research was conducted on 1047 527 females, 520 males adults. SMAS-AF is a five point Likert type scale and includes 20 items that can be gathered under two factors virtual tolerance and virtual communication . Confirmatory factor analysis showed that the two-factor model fitted the data χ=7051,32; sd=190, p=0,00; RMSA=,059; SRMR=,060; NFI=,59; CFI=,96; GFI=,90; AGFI=,88 . Internal consistency coefficients of subscales were, 92 for virtual tolerance subscales and 91 for virtual communication subscale. The total internal consistency coefficient of the scale was ,94. The test-retest reliability coefficients were found as ,93 for total scale; ,91 for virtual tolerance subscale and ,90 for virtual communication subscale. The analysis provided evidence that the SMAS_AF is a valid and reliable scale that can be used in order to determination os social media addiction of adults

Anahtar Kelimeler

Social media, addiction, adult, reliability and validity

Kaynakça

• Allen, K. A., Ryan, T., Gray, D. L., Mclnerney, D. M., & Waters, L. (2014). Social media useand social connectedness in adolescents: The positives and the potential pitfalls. The Australian Educational and Developmental Psychologist, 31, 18–31.
• Al-Menayes, J. (2015). Psychometric properties and validation of the arabic social media addiction scale. Journal of Addiction, 1-6.
• Andreassen, C.S., Torsheim, T., Brunborg, G.S. & Pallesen, S. (2012). Development of a facebook addiction scale 1, 2. Psychological Reports, 110(2), 501-517.
• Andreassen, C.S., & Pallesen, S. (2014). Social network site addiction – An overview. Current Pharmaceutical Design, 20, 4053–61.
• Bacanlı, H. (2015). Eğitim Psikolojisi (22. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Banyai, F., Zsila, A., Kiraly, O., Maraz, A., Elekes, Z., Griffiths, M.D., Cecilie, SA. & Demetrovics, Z. (2017). Problematic social media use: results from a large-scale nationally representative adolescent sample. PLoS ONE, 12(1), 1-13.
• Boyd, D.M., & Ellison, N. B. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13, 2010–30.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (22. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ceyhan, E., Ceyhan, A.A. ve Gürcan, A. (2007). Problemli internet kullanımı ölçeği’nin geçerlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7 (1), 387- 416.
• Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological Internet use. Computers in Human Behavior, 17 (2), 187-195.
• Fabrigar, L.R., Wegener, D.T., MacCallum, R.C. & Strahan, E.J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
• Fidan, H. (2016). Mobil bağımlılık ölçeği'nin geliştirilmesi ve geçerliliği: Bileşenler modeli yaklaşımı. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 3, 433–469.
• Griffiths, M.D. (1995). Technological addictions. Clinical Psychology Forum, 76, 14–19.
• Griffiths, M.D. (2005). A componets model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance Use, 10, 191–7.
• Griffiths M.D. (2012). Social Networking Addiction: Emerging Themes and Issues. Journal of Addiction Research & Therapy, 4(5), 1-2.
• Gündoğdu, R. (2016). Gelişim Psikolojisi. C. Şahin (Ed.). Eğitim Psikolojisi: Gelişim-Öğrenme-Öğretim içinde (s. 29-45). Ankara: Nobel
• Harris, P., Nagy, S., & Vardaxis, N. (2014). Mosby's Dictionary of Medicine, Nursing and Health Professions-Australian & New Zealand Edition. Elsevier Health Sciences.
• Internet World Stats (2017). Internet World Stats. Usage and population statistics. alınmıştır. adresinden
• Jöreskog, K. & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simplis command language. USA: Scientific Software International.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi.
• Kırık, A.M., Arslan, A., Çetinkaya, A. & Gül, M. (2015). A Quantitative Research on the Level of Social Media Addiction among Young People in Turkey. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 3(3), 108-122.
• Kuss, D. ve Griffiths, M. (2012). Internet gaming addiction: a systematic review of empirical research. International Journal of Mental Health Addiction, 10, 278-296.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, G. F. (2014). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, C. (2011). An analysis of internet addiction levels of individuals according to various variables. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 10 (4), 60-66.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinox.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel.
• Tekvar, S.O. (2012). Yeni medya ve halkla ilişkilerde dönüşüm: farklı kurumsal yapılarda halkla ilişkiler algısı ve sosyal paylaşım ağları. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Turel, O. ve Serenko, A. (2012). The benefits and dangers of enjoyment with social networking websites. European Journal of Information Systems, 21, 512–528.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2010). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Tutkun Ünal, A. ve Deniz, L. (2015). Development of the social media addiction scale. Online Academic Journal of Information Technology, 6(21), 52-70. Doi: 10.5824/1309‐1581.2015.4.004.x
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) (2016). Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması. http://www.tuik.gov.tr adresinden alınmıştır.
• Yang, S., and Tung, C. (2007). Comparison of Internet addicts and non-addicts in Taiwanese high schools. Computers in Human Behavior, 23, 79-96.
• Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychology & Behavior, 1, 237-244.