LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BİLİM İNSANI İMAJLARI VE BİLİMİN DOĞASI MİTLERİ

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 19 - 36, 01.05.2017

Gülseda Eyceyurt Türk , Ümmüye Nur Tüzün

Öz

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin bilim insanı ve bilimin işleyişi hakkındaki imajlarını belirlemek ve bu imajlar yardımıyla bilimin doğasına ait mitlerini açığa çıkarmaktır. Araştırmada nitel model kullanılmıştır. Araştırma 2013-2014 öğretim yılında Ankara’da bir ortaöğretim kurumunda yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcıları 50, dokuzuncu sınıf öğrencisidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak çalışma yaprakları ile yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonunda öğrencilerin klişeleşmiş bilim insanı imajına sahip oldukları, bilim insanının bilimsel bilgiye nasıl ulaştığına dair imajlarının yetersiz olduğu ve bilimin doğası konusunda çeşitli mitlere sahip oldukları oldukları bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

bilim insanı imajı, bilimin doğası boyutları, bilimin doğası mitleri

High School Students’ Scientist Images and Their Nature of Science Myths

Öz

The purpose of this research is to determine students’ scientist images and their nature of science images and to research their nature of science myths through these images. In this research, qualitative method was used. The research was conducted with 50 ninth grade students educating in a high school in Ankara in 2013-2014 educational year. Worksheets and semi-structured interview forms were used as data collecting devices. Descriptive analysis and content analysis were used for data analysis. At the end of the research, it was found that students had stereotypical scientist images. It was also found that their nature of science images were insufficient and in addition to that a varity of nature of science myths were found

Anahtar Kelimeler

scientist image, nature of science aspects, nature of science myths

Kaynakça

• Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Lederman, N. G. (1998). The nature of science and instructional practice: Making the unnatural natural. Science Education, 82, 417- 436.
• Ağgül Yalçın, F. (2012). Öğretmen adaylarının bilim insanı imajlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. İlköğretim Online 11(3), 611-628.
• Akcay, B. (2011). Turkish elementary and secondary students’ views about science and scientist. Asia- Pasific Forum on Science Learning and Teaching, 12(1), 1-11.
• Atasoy, B. (2004). Fen öğrenimi ve öğretimi. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Atasoy, B. (2004). Temel kimya kavramları. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Barman, C. R. (1999). Students’ views about scientists and school science: Engaging K-8 teachers in a national study. Journal of Science Teacher Education, 10(1), 43-54.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Buldu, M. (2007). Young children’s perceptions of scientists: a preliminary study. Educational Research, 48(1), 121-132.
• Camcı Erdoğan, S. (2013). Üstün zekalı kızların bilime yönelik tutumları ve bilim insanı imajları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 125-142.
• Chambers, D. W. (1983). Stereotypic images of the scientist: The draw - a - scientist test. Science Education, 67(2), 255-265.
• Çermik, H. (2013). Öğretmen adaylarının zihinlerinde canlanan resimdeki bilim insanı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 139-153.
• Demirbaş, M. (2009). The relationships between the scientist perception and scientific attitudes of science teacher candidates in Turkey: A case study. Scientific Research and Essay, 4(6), 565-576.
• Erickson, E. (2004). Demystifying data construction and analysis. Anthropology and Education, 35(4), 486-493.
• Finson, K. D. (2002). Drawing a scientist: What we do and do not know after fifty years of drawings. School Science and Mathematics, 102(7), 335-345.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Ed.), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Huber, R. A., & Burton, G. M. (1995). What do students think scientists look like? School Science and Mathematics, 95(7), 371-376.
• Jones, M. G., Howe, A., & Rua, M. J. (2000). Gender differences in students’ experiences, interests, and attitudes tıward science and scientists. Science Education, 84, 180-192.
• Kara, B. ve Akarsu, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajlarının belirlenmesi. Journal of European Education, 3(1), 8-15.
• Kaya, V. H., Afacan, Ö., Polat, D. ve Urtekin, A. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilim insanı ve bilimsel bilgi hakkındaki görüşleri (Kırşehir ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 305-325.
• Koren, P., & Bar, V. (2009). Perception of the image of scientist by Israeli student teachers from two distinct communities in Israel: Arabs and Jews. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 5(4), 347-356.
• Korkmaz, H. ve Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online 9(3), 1055-1079.
• Köseoğlu, F., Tümay, H. ve Budak, E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 28(2), 221-237.
• Lederman, N. G., & Lederman, J. S. (2004). Revising instruction to teach nature of science. Retrieved February 1, 2014, from http://www.middleschool.mysdhc.org.
• McComas, W. F. (1998). The principal elements of the nature of science: Dispelling the myths. Retrieved October 28, 2014, from http://coehp.uark.edu/pase/ TheMythsOfScience.pdf.
• Meis, L., Machado, R. C., Lustosa, P., Soares, V., Caldeira, M. T., & Fonseca, L. (1993). The stereotyped image of the scientist among students of different countries: Evoking the alchemist? Biochemical Education 21(2), 75-81.
• Mbajiorgu, N. M., & Iloputaife, E. C. (2001). Combating stereotypes of the scientist among pre-service science teachers in Nigeria. Research in Science & Technological Education, 19(1), 55-67.
• Monhardt, R. M. (2003). The image of the scientist through the eyes of Navajo children. Journal of American Indian Education, 42(3), 25-39.
• Nuhoğlu, H. ve Afacan, Ö. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilim insanınan yönelik düşüncelerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 279-298.
• Ozsoy, S. ve Ahı, B. (2014). Images of scientists through the eyes of the children. Necatibey Faculty of Education, 8(1), 204-230.
• Özmen, H. (2005). Kimya öğretiminde yanlış kavramlar: Bir literatür araştırması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1.
• Rahm, J., & Charbonneau, P. (1997). Probing stereotypes through students’ draswings of scientists. American Journal of Physics, 65(8), 774-778.
• Stake, R. E. (1995). The art of case study research. California: Sage Publications.
• Steinke, J., Lapinski, M. K., Crocker, N., Zietsman - Thomas, A., Williams, Y., Evergreen, S. H., & Kuchibhotla, S. (2007). Assessing media influences on middle school - aged children’s perceptions of women in science using draw - a scientist - test (DAST). Science Communication, 29(1), 35-64.
• Thomas, J. A., & Hairston, R. V. (2003). Adolescent students’ images of an environmental scientist: An opportunity for constructivist teaching. Electronic Journal of Science Education, 7(4), 1-25.
• Türkmen, T. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 4(1), 55-61.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.