VELİLERİN OKUL İKLİMİ ALGISI ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 155 - 173, 01.05.2017

Hasan Yücel Ertem Gökçe Gökalp

Öz

Okullar, bireylerin hayatlarının büyük bir bölümünü geçirdikleri yerlerdir. Her kurum gibi okullar da kendine has karakter taşımakta ve karakteri kurumu ileriye ya da geriye götürebilmektedir. İklim olarak adlandırılabilecek bu karakter okul ve eğitime ait çıktılarla yakından ilişkilidir. Örneğin, okulun açık bir iklime sahip olması velileri okula çekebilir. Bu bağlamda velilerin okulla ilgili algıları eğitimle ilgili çeşitli sorunların çözümünde belirleyici olabilir. Çalışmanın amacı; Schueler ve arkadaşları 2014 tarafından geliştirilen İngilizce dilindeki velilerin okul iklimi algısı ölçeğini Türkçe’ye uyarlamaktır. Çalışmaya Ankara’nın Çankaya, Yenimahalle, Keçiören ve Altındağ ilçelerinden ilk ve ortaokul velileri katılmıştır. Çalışmanın birinci grubundaki 221 veliden elde edilen veriler açımlayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Çalışmanın ikinci grubundaki 200 farklı veliden elde edilen veriler doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Çalışma sonucunda ölçeğin Türkiye şartlarında güvenilir ve geçerli olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

okul iklimi, okul-aile işbirliği, veli katılımı, ölçek uyarlama

Turkish Adaptation of the Parents’ Perceptions of School Climate Scale

Öz

Schools have specific characteristics which either advance the organization or hold back the organization. These characteristics collectively make up school climate and they are closely related to school and education outcomes. To illustrate, schools with open climate may draw the parents to the school. In this respect, parent perceptions about the school may be a determinant for solving some of the problems experienced in schools. The purpose of study is to adapt the school climate scale of Schueler and her colleagues 2014 to Turkish context. The participants of the study were primary and middle school parents. Data gathered from the first group of 221 parents were analyzed in exploratory factor analysis. A confirmatory factor analysis was performed on data gathered from the second group of 200 different parents. The results of the analyses showed that scale was valid and reliable in Turkish context

Anahtar Kelimeler

school climate, school-family partnership, parent involvement, scale adaptation

Kaynakça

• Aksu, A. (1994). Okul müdürlerinin etkililiği ve okul iklimi. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü üniversitesi, Malatya. tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden erişildi.
• Anderson, C. S. (1982). The search for school climate: A review of the research. Review of educational research, 52(3), 368-420.
• Balcı, A. (2013). Etkili okul ve okul geliştirme: kuram, ıygulama ve araştırma. Ankara: Pegem Akademi.
• Başol, G., ve Zabun, E. (2014). Seviye belirleme sinavinda başarinin yordayicilarinin incelenmesi: dershaneye gitme, mükemmeliyetçilik, ana-baba tutumu ve sinav kaygisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 63-87.
• Bayar, Y. ve Uçanok, Z. (2012). School social climate and generalized peer perception in traditional and cyberbullying status. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(4), 2352-2358.
• Bektaş, F. ve Nalçacı, A. (2013). Okul iklimi ve öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13), 1-13.
• Bronfenbrenner, U. (1977). Toward an experimental ecology of human development. American Psychologist, 32, 513 – 531.
• Bronfenbrenner, U. (1986). Ecology of the family as a context for human development: Research perspectives. Developmental Psychology, 22(6), 723 - 742.
• Brookover, W. B., Schweitzer, J. H., Schneider, J. M., Beady, C. H., Flood, P. K., & Wisenbaker, J. M. (1978). Elementary school social climate and school achievement. American Educational Research Journal, 15(2), 301-318.
• Bugay, A., Aşkar, P., Tuna, M. E., Çelik Örücü, M. ve Çok, F. (2015). Okul iklimi ölçeği Türkçe formunun psikometrik özellikleri. Elementary Education Online, 14(1), 334-345.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(4), 470-483.
• Cochran, M., & Dean, C. (1991). Home-school relations and empowerment process. The Elementary School Journal, 91(3), 261-269.
• Cohen, J., Mccabe, E. M., Michelli N. M., & Pickeral, T. (2009). School climate: Research, policy, practice, and teacher education. Teachers College Record, 111(1), 180-213.
• Çalık, C. (2007). Okul-çevre ilişkisinin okul geliştirmedeki rolü: Kavramsal bir çözümleme. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 3, 123-139.
• Çalık, T. ve Kurt, T. (2010). Okul iklimi ölçeğinin (OİÖ) geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(157), 167-180.
• Çelik, V. (2012). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, V. (2014). Okullarda moral sermayenin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 39(174), 67- 74.
• Dağlı, S. (2006). Özel dershanelere öğrenci gönderen velilerin dershaneler hakkındaki görüş ve beklentileri-Kahramanmaraş örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sütçü imam üniversitesi, Kahramanmaraş. tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden erişildi.
• Dauber, S. L., & Epstein, J. L. (1989). Parent attitudes and practices of parent involvement in inner-city elementary and middle schools. Center for Research on Elementary and Middle Schools.
• Denison, D. R. (1996). What is the difference between organizational culture and organizational climate? A native's point of view on a decade of paradigm wars. Academy of management review, 21(3), 619-654.
• Eccles J. S., & Harold, R. D. (1993). Parent-school involvement durind the early adolescent years. Teachers College Record, 94(3), 568-587.
• Erdener, M. A. (2013). Parents’ perceptions of their involvement in schooling. Doctoral dissertation, University of Clemson, South Carolina.
• Evans, T. J. (1996). Elementary teachers' and principals' perceptions of principal leadership style and school social organization. Doctoral dissertation, Wetern Michigan University, Michigan.
• Griffith, J. (1997). Student and parent perceptions of school social environment: are they group based? The Elementary School Journal, 99(1), 135-150.
• Griffith, J. (1998). The relation of school structure and social environment to parent involvement in elementary schools. The Elementary School Journal, 99(1), 53-80.
• Griffith, J. (2000). School climate as group evaluation and group consensus: Student and parent perceptions of the elementary school environment. The Elementary School Journal, 101(1), 35-61.
• Gültekin, C. (2012). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin okul iklimi üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe üniversitesi, İstanbul. tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden erişildi.
• Halpin, A. W., & Croft, D. B. (1963). The organizational climate of schools (Vol. 11, No. 7). Midewest Administration Center, University of Chicago.
• Haynes, N. M., & Comer, J. P. (1993). The Yale School Development Program process, outcomes, and policy implications. Urban Education, 28(2), 166-199.
• Hoy, W. K., Miskel C. G. (1987). Educational administration: Theory, research, and practice, 3rd edition. New York: Random House.
• Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools, healthy schools: Measuring organizational climate. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• James, L. R., & Jones, A. P. (1974). Organizational climate: A review of theory and research. Psychological Bulletin, 81(12), 1096-1112.
• Karataş, S. (2010). Okul müdürlerinin etkililiği ve okul iklimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe üniversitesi, İstanbul. tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden erişildi.
• Kuperminc, G. P., Leadbeater, B. J., Emmons, C., & Blatt, S. J. (1997). Perceived school climate and difficulties in the social adjustment of middle school students. Applied Developmental Science, 1(2), 76-88.
• Lunenburg, F. C., & Ornstein, A. C. (2011). Educational administration: Concepts and practices. Wadsworth Publishing.
• Marshall, M. L. (2004). Examining School Climate: Defining Factors and Educational Influences [white paper, electronic version]. Georgia State University Center for School Safety, School Climate and Classroom Management website: http://education.gsu.edu/schoolsafety/ adresinden erişildi.
• McEvoy, A., & Welker, R. (2000). Antisocial behavior, academic failure, and school climate: A critical review. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 8(3), 130- 140.
• Mo, Y., & Singh, K. (2008). Parents' Relationships and Involvement: Effects on Students' School Engagement and Performance. RMLE Online: Research in Middle Level Education, 31(10), 1-11.
• Obalar, S. ve Ada, S. (2010). Ekolojik bakış açısı ve sosyal kapital kuram çerçevesinde öğrencilerin ilk okuma yazma becerilerinin incelenmesi. MÜ Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 32, 141-168.
• Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224.
• Peterson, R. L., & Skiba, R. (2010) Creating school climates that prevent school violence. A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 74(3), 155-163.
• Rafferty, T. J. (2003). School climate and teacher attitudes toward upward communication in secondary schools. American Secondary Education, 31(2), 49-70.
• Sackney, L. (1988). Enhancing school learning climate: Theory, research and practice. Saskatchewan School Trustee's Association, Research Centre.
• Schueler, B. E., Capotosto, L., Bahena, S., McIntyre, J., & Gehlbach, H. (2014). Measuring parent perceptions of school climate. Psychological Assessment, 26(1), 314.
• Şentürk, C. (2010). İlköğretim okul müdürlerinin liderlik davranışları ile okul ikliminin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde üniversitesi, Niğde. tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden erişildi.
• Swick, K. J., & Williams, R. D. (2006). An analysis of Bronfenbrenner’s bio-ecological perspective for early childhood educators: Implications for working with families experiencing stress. Early Childhood Education Journal, 33(5), 371-378.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Pearson Education, Inc./Allyn & Bacon.
• Taylor, D. L., & Tashakkori, A. (1995). Decision participation and school climate as predictors of job satisfaction and teacher’s sense of efficacy. Journal of Experimental Education, 63(3), 217-227.
• Treputtharat, S., & Tayiam, S. (2014). School climate affecting job satisfaction of teachers in primary education, Khon Kaen, Thailand. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 996-1000.
• Yusof, N. M. (2012). School Climate and Teachers’ Commitment: A Case Study in