3-6 YAŞ ARASINDAKİ &CCEDİL;OCUKLARIN OYUNCAK TERCİHLERİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 2, 91 - 111, 01.05.2016

Sevcan Güder Erhan Alabay

Öz

Bu çalışmada, çocukların oyuncak tercihleri toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmiştir. Çalışmada 118 çocuğun oyuncak tercihleri, oyuncağı tercih etmeme nedenleri ve bu nedenlerin toplumsal cinsiyet algısı ile ilişkisi ortaya koyulmuştur. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından seçilen 22 oyuncak görseli ve yine araştırmacılar tarafından oluşturulmuş “Oyuncak Tercihi Görüşme Formu” üzerinden toplanmıştır. Araştırma sonucunda, kız ve erkek çocukların oyuncak seçimlerinin farklılaştığı ve çocukların toplumsal cinsiyetlerine uygun seçimlerde bulundukları belirlenmiştir. Çocuklarının yaşları arttıkça oyuncaklara ilişkin seçici davrandıkları ve oynadıkları oyuncak sayısının ve çeşitliliğin azaldığı belirlenmiştir. Çocukların yaşları ilerledikçe oyuncakları cinsiyetçi nedenlerden dolayı seçmedikleri; çocuğun yaşı büyüdükçe oyuncaklara ilişkin daha kalıp yargısal tercihlerde bulunduğu, bu tutumun küçük yaşlarda pek görülmediği belirlenmiştir. Ayrıca, çocukların oyuncak tercihlerinin oyuncağın rengi, aile, akran ve sosyal çevrenin bakış açısından ve ebeveynler arasındaki geleneksel rol paylaşımından etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan erkek çocuklarının oyuncaklara ilişkin daha kalıpyargısal ve cinsiyetçi yanıtlar verdikleri; kız çocuklarının tercihlerinin erkeklere oranla daha esnek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönem, oyuncak, oyuncak tercihi, toplumsal cinsiyet

Examination of the Toys Preferences in Children Aged 3-6 in the Context of Gender

Öz

In this study, toys preferences of children in the context of gender are examined. 118 children’s toys preferences, the reasons of not preferring the toys and the relations between those reasons and gender perception are revealed in the study. The research data were collected thorough 22 toy image chosen by the researchers and the “Interview Form of Toy Preference” created by researchers. At the end of the study, it’s found that children make their preferences according to their genders. Children are selective about toys with the increase of their ages. It’s also identified that childrenmake judicial and sexist preferences about toys when their ages increase. Moreover, it is found that toy preferences are affected by family, tradinational role sharing between parents,peer and social environment as well as toy color. On the other hand, it is found that boys give more judicial and sexist responses than girls

Anahtar Kelimeler

Preschool term, toy, toy prefence, gender

Kaynakça

• Alabay, E. & Yağan Güder, S. (2014). Oyuncak reklamlarının mesajı: “Bana cinsiyetini söyle, sana oyuncağını söyleyeyim…” Akdeniz Üniversitesi I. Dil, Kültür ve Edebiyat Çalıştayı, 5 Haziran 2015, Antalya, 1-16.
• Bee, H. & Boyd, D.(2009). Çocuk gelişim psikolojisi (Çev. Ed. O. Gündüz). İstanbul: Kaknüs Yayınları
• Cook, J.L. & Cook, G. (Eds.) (2005). Becoming who we are: The development of self, gender and morality. In Child development principles and prespectives. 366-422. Pearson.
• Cowan, G. & Hoffman, C.D. (1986). Gender stereotyping in young children: evidence to support a concept-learning approach. Sex Roles, 14(3/4), 211-224.
• Çelebi Öncü, E. ve Ünlüer, E. (2012). Preschoolers’ views about gender related games and toys. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 5924 – 5927.
• Çiftçi, A. (2008). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin kadınlık ve erkeklik rollerini algılayış biçimleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Fagot, B. I. & Hagan, R. (1991). Observations of parent reactions to sex stereotyped behaviors: age and sex effeets. Child Development, 62, 617-628.
• Freeman, N. K. (2007). Preschoolers’ perceptions of gender appropriate toys and their parents’ beliefs about genderized behaviors: miscommunication, mixed messages, or hidden truths?. Early Childhood Education Journal, 34(5), 357-366.
• Güney, O. (2012). 5-6 yaş çocuklarında algılanan cinsiyet kalıpyargılarına ilişkin ebeveyn beklentileri ile oyuncak tercihleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Halim, M. L.; Ruble, D.; Tamis LeMonda, C. ve Shrout, P.E. (2013). Rigidity in gender- typed behaviors in early childhood: a longitudinal study of ethnic minority children. Child Development, 84(4), 1269-1284.
• Hupp, J.M.; Smith. J.L.; Coleman, J.M. & Brunel, A.M. (2010). That’s a boy’s toy: Gender-typed knowledge in toddlers as a function of mother’s marital status. The Journal of Genetic Psychology, 171(4), 389–401.
• Klikovich, K., K., S. (2014). Gender neutrality in ads, from a marketing communication perspective. Bachelor Thesis, Aarhus University Business and Social Science, Denmark.
• Lam, V.L. & Leman, P.J. (2003). The influence of gender and ethnicity on children's inferences about toy choice. Social Development, 12(2), 269-287.
• Maccoby, E. E. (1998). The two sexes: growing apart, coming together. (2nd Ed.). London: The Belknap Press of Harvard University Press.
• Murray, T.L. (2004). Constructions of gender: comparing the perceptions of children from traditional vs. egalitarian families. Unpublished Doctoral Dissertation. Institute of Advanced Psychological Studies Adelphi University.
• Panarese, P. (2015). Selling gender. The representation of boys and girls in italian toy commercials. Italian Journal of Sociology of Education, 7(3), 335-361.
• Raag, T. & Rackliff, C.L. (1998). Preschoolers’ awareness of social expectations of gender: relationships to toy choices. Sex Roles, 38, 685- 700.
• Ruble, D.N.; Taylor, L.J.; Cyphers, L.; Greulich, F.K.; Lurye, L.E. & Shrout, P.E. (2007). The role of gender constancy in early gender development. Child Development, 78(4), 1121-1136.
• Sandnabba, N.K. & Ahleberg, C. (1999). Parents’ attitudes and expectations about children’s cross-gender behavior. Sex Roles, 40(3/4), 249-262.
• Taş, I. ve Yağan Güder, S. (2012) Anasınıfı çocuklarının oyun ve oyun arkadaşı tercihlerinde cinsiyet unsurunun incelenmesi. 3. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi, 314-315. Adana 12–15 Eylül 2012. TÜİK, (2015). Gelir ve yaşam koşulları araştırması, sayı: 18633, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18633.
• Weisgram, E.S.; Fulcher, M. & Dinella, L.M. (2014). Pink gives girls permission: Exploring the roles of explicit gender labels and gender-typed colors on preschool children's toy preferences. Journal of Applied Developmental Psychology, 35. 401-409.
• Wood, E.; Desmarais, S. & Gugula, S. (2002). The impact of parenting experience on gender stereotyped toy play of children. Sex Roles, 47(1/2), 39-49.
• Yağan Güder, S. (2014). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarının incelenmesi Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yağan Güder, S. ve Güler Yıldız, T. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 424-446.
• Yıldız, F. Ü. & Kayılı, G.(2014). An investigation of preschool children’s toy preferences according to different variants. International Conference on Global Trends in Academic Research, June2-3, 2014, Bali, Indonesia.