Öğretim Elemanlarına Yönelik Ödüllendirme Uygulamaları

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 2, 473 - 493, 01.05.2016

Ruhi Sarpkaya Pınar Sarpkaya Tahir Yılmaz Burcu Altun

Öz

Bu çalışmada, üniversitelerde öğretim elemanlarına yönelik olarak uygulanan ödüllendirme uygulamalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada, varolan bir durum, varolduğu biçimiyle betimlendiği için tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2013-2014 öğretim yılında, 4 üniversitenin Eğitim Fakültelerinde çalışan toplam 621 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Sarpkaya 2001 tarafından ilköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerine yönelik olarak geliştirilen ve araştırmacıların öğretim elemanlarına yönelik olarak uyarladıkları "Öğretim Elemanlarına Yönelik Ödüllendirme Uygulamaları Ölçeği” ve “Öğretim Elemanlarının Doğal Ödülleri Önemseme Düzeyleri Ölçeği” aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen bazı sonuçlara göre, öğretim elemanları yaptıkları işlerin takdir edilmesine yönelik içsel ödüllerle daha fazla karşılaşmaktadır. Öğretim elemanlarının içsel ve dışsal ödüllerle karşılaşma sıklıkları unvana göre anlamlı farklılık göstermektedir. Öğretim elemanları açısından doğal ödüller çerçevesinde akademik yükselmeler birinci sırada öneme sahiptir

Anahtar Kelimeler

ödül, öğretim elemanları, üniversite

Rewarding Applications towards Instructors at Universities

Öz

In this study it is aimed to analyze reward applications towards instructors at universities. This is a descriptive study, which aims to describe existing situation in discipline and reward applications. The population of the study is composed of 621 instructors in total working at 4 universities. Data of the study were collected by “The Scale For The Rewarding Applications towards Instructors” and “ The Scale of Instructors’ Level of Importance of Natural Rewards” based on Sarpkaya’s 2001 towards primary and secondary school teachers. It was adapted for instructors by the researchers. According to the results, instructors experience internal rewards towards the appreciation of their jobs more frequently. Instructors’ experimenting internal and external reward frequencies differentiate significantly according to their titles. For Instructors, academic promotion is primarily important in terms of natural rewards

Anahtar Kelimeler

reward, instructors, university

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü., ve Açıkgöz, K. (1992). Üniversite denilen yer. Malatya: Uğurel Matbaası.
• Akçit, V. (2011). Örgütlerde ödüllendirme ve cezalandırmanın örgüt çalışanlarının performansına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Akgün, B. (2014). Örgütlerde ödüllendirmenin işgören motivasyonu ve performansı üzerindeki etkisi üzerine ampirik bir çalışma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akman, Y., Keleciolğu, H., ve Bilge, F. (2006). Öğretim elemanlarının işdoyumlarını etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 11-20.
• Akyol, B. (2015). Organizational justice in decision-making process. In K. Norley, M. A. Icbay & H. Arslan (Eds.), Contemprorary approaches in education (pp. 223-230). Frankfurt am Main: Peter Lang GmbH.
• Alparslan, A. M. (2014). Öğretim elemanlarının işlerinden tatmin, üniversitelerinden memnun ve gönüllü olmalarındaki öncüller: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 11, 82-101.
• Argon, T., ve Eren, A. (2004). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Noel Akademi Yayıncılık.
• Armstrong, M. (2007). A handbook of employee reward, management and practice. London: Library of Congress Cataloging-in-Publication Data
• Aydın, M. (2005). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
• Başaran, İ. E. (2000). Yönetim. Ankara: Feryal Matbaası.
• Brewer, G. A. (2010). Public service motivation and performance. In R. M. Walker, G. A. Boyne, & G. A. Brewer (Eds.), Public management and performance: Research directions (pp. 152-177). New York: Cambridge University Press.
• Burke, R. J., & Cooper, C. L. (2008). Building more effective organizations: HR management and performance in practice. New York: Cambridge University Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cantt, W. (2012). Relationship between intrinsic rewards and job satisfaction: A comparative study of public and private organization. International Journal of Research in Commerce, IT & Management, Vol: 2, No: 6, 33-41.
• Cho, Y. J., & Perry, J. L. (2012). Intrinsic motivation and employee attitudes: Role of managerial trustworthiness, goal directedness, and extrinsic reward expectancy. Reivew of Public Personnel Administration, 32(4), 382-406.
• Cipani, E. (2009). Practical research methods for educators: Becoming an evidence- based practicioner. New York: Springer Publishing Company.
• Cunningham, W. G. & Cordeiro, P. A. (2006). Educational leadership: A problem based approach. Boston: Pearson Education Inc.
• Çelebi, N. (2009). Resmi ve özel ilköğretim kurumlarında çalışan öğretmen ve yöneticilerin disiplin sorunları ve ödüllendirme uygulamaları. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 75-100.
• Doğan, D. (2013). Yeni kurulan üniversitelerin sorunları ve çözüm önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, 108-116.
• Eren, E. (2010). Örgütsel davranış ve yönetim psikoojisi. İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Gibson, J. L., Ivanevich, J. M., Donnelly, J. H., & Konopaske, R. (2012). Organizations: Behavior, structure, processes (14th Ed.). New York: The McGraw-Hill Companies, Inc.
• Gkorezis, P., & Petridou, E. (2008). Employees’ psychological empowerment via intrinsic and extrinsic rewards. Academy of Health Care Management Journal, 4(1), 17-38.
• Gül, S. S., ve Gül, H. (2014). Türkiye’de Yükseköğretimin Gelişimi, Güncel Durumu ve Eleştirisi. Toplum ve Demokrasi, Yıl 8, Sayı 17-18, 51-66.
• Güney, S. (2011). Örgütsel davranış. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (1996). Educational administration: Theory, research and practice. New York: McGraw Hill Inc.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Karatepe, S. (2005). Ödüllendirme yönetimi: Örgütlerde güdülemeye duyarlı bir yaklaşım. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(4), 117-132.
• Kaya, Y. K. (1993). Eğitim yönetimi: Kuram ve Türkiye’deki uygulama. Ankara: Set Ofset Matbaacılık Ltd. Şti.
• Keskin, A. (2010). Ödüllendirmenin ortaöğretim okullarındaki öğretmenleri ve yöneticileri güdüleme düzeyi (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Lunnenburg, F. C., & Ornstein, A. C. (1996). Educational administration: Concepts and practices. Belmont: Wadsworth Publishing Company.
• Mohammed, F. M. E. (2010). Akademik personel performans değerlendirme kriterlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Newman, A., & Sheikh, A. Z. (2012). Organizational commitment in Chinese small- and medium-sized enterprises: The role of extrinsic, intrinsic and social rewards. The International Journal of Human Resource Management, Vol: 23, No: 2, 349-367.
• Öztürk, M., ve Şahbudak, E. (2015). Akademisyenlikte iş doyumu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 40, 494-501.
• Özutku, H. (2012). The influence of intrinsic and extrinsic rewards on employee results: An empirical analysis in Turkish manifacturing industry. Business and Economic Research Journal, Vol: 3, No: 3, 29-48.
• Pekdemir, I., Koçoğlu, M., ve Gürkan, G. Ç. (2014). Özerklik ve ödüllendirme algılarının çalışan performansı üzerindeki etkisinde çalışanın inovasyona yönelik davranışının aracılık rolüne yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 43, Sayı: 2, 332-350.
• Podsakoff, P. M., & Todor, W. D. (1985). Relationship between leader reward and punishment behavior and group processes and productivity. Journal of Management, Vol: 11, No: 1, 55-73.
• Podsakoff, N. P., Podsakoff, P. M., & Kuskova, V. V. (2010). Dispelling misconceptions and providing guidelines for leader reward and punishment behavior. Business Horizons, 53, 291-303.
• Raus, A. (2014). Rewards, punishments, intrinsic factors and human needs within a M.A.I. educational institution. Managerial Challenges of the Contemporary Society, Vol: 7, No: 2, 80-87.
• Resmi Gazete (1984). Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Sicil Yönetmeliği. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.10171&MevzuatIliski= 0&sourceXmlSearch= adresinden 02 Şubat 2016 tarihinde edinilmiştir.
• Sarpkaya, R. (2001). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerine yönelik disiplin ve ödüllendirme uygulamaları. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Shields, J. (2007). Managing employee performance and reward: Concepts, practices, strategies. New York: Cambridge University Press.
• Singh, K. (2007). Quantitative social research methods. New Delhi: Sage Publications India Pvt Ltd.
• Üstünkal, F. T. (2013). Eğitim örgütlerinde performans değerlendirmenin öğretmenler üzerindeki etkisi (insan kaynakları uygulamaları açısından). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yücel, D. (2006). The influence of motivation and rewarding on job satisfaction and organizational commitment and an application. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yüksel, Ö. (2004). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.