ORTAÖĞRETİM KİMYA DERS KİTAPLARININ BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 3, 47 - 65, 01.08.2012

Ayşe Zeynep Şen Canan Nakiboğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı 9, 10, 11 ve 12. Sınıf kimya ders kitaplarının bilimsel süreç becerileri BSB geliştirme yeterliliği düzeyini incelemektir. Bu nedenle araştırmacılar tarafından bir kavram haritası ve bir ders kitabı analiz rubriği geliştirilmiştir. 12. Sınıf ders kitabı hariç diğer bütün ders kitaplarının ilk olarak temel bilimsel süreç becerilerinin gelişimine, ikinci olarak da deney doğrulama bilimsel süreç becerilerinin gelişimine odaklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ders kitaplarında bilimsel süreç becerilerinin hiyerarşik yapısına odaklanılmadığı ve ders kitaplarının sınıf düzeyinin artışına rağmen gelişimi hedeflenen BSB gelişiminin aynı oranda artırılmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

bilimsel süreç becerileri, ortaöğretim, kimya ders kitapları

Analyze Of High School Chemistry Textbooks’’ In Terms Of Science Process Skills

Öz

The purpose of this study is to analyze 9th, 10th, 11th and 12th grade high school chemistry textbooks with respect to science process skills SPS development sufficiency level. For this reason, a concept map and textbook analyze rubric were developed by the authors. It was concluded that first, the development of basic science process skills were aimed in all of the textbooks -except 12th grade; second, experiment confirmation science process skills.To end, it was found that the hierarchical structure of science process skills was not focused in the textbooks. Despite the increase of textbooks’ level, the SPS development was not increased in the same rate

Anahtar Kelimeler

science process skills, high school, chemistry textbooks

Kaynakça

• Ango, M. L. (2002). Mastery Of Science Process Skills And Their Effective Use in The Teaching of Science: An Educology of Science Education in The Nigerian Context. International Journal of Educology, 16(1), 11-30.
• Ayas, A., Çepni, S., Johnson, D. ve Turgut, M.F. (1997). Kimya Öğretimi. Yök/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara.
• Baysen, E. (2004). Fen Eğitiminde Bulunması Gereken Bazı Özellikler. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 271-276.
• Beydoğan, H. Ö. (2003). Öğretim Sürecinde Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 157-165.
• Büyükztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Dökme, İ. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) İlköğretim 6. Sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabının Bilimsel Süreç Becerileri Yönünden Değerlendirilmesi. İlköğretim Online, online.org.tr/vol4say1/v04s01m2.pdf. adresinden erişilmiştir. 25.05.2011 tarihinde http://ilkogretim
• Kanlı, U. ve Yağbasan, R. (2008). 7E Merkezli Laboratuvar Yaklaşımının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmedeki Yeterliliği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 91–125.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi (14. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koray, Ö., Bahadır, H. ve Geçgin, F. (2006). Bilimsel Süreç Becerilerinin 9. Sınıf Kimya Ders Kitabı ve Kimya Müfredatında Temsil Edilme Durumları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 147-156.
• Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Budak, E., Tümay, H., Kadayıfçı, H. ve Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı İçin Bir Fen Ders Kitabı Nasıl Olmalıdır?. (1. Baskı) Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2007). Ortaöğretim 9. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2008). Ortaöğretim 10. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2008). Ortaöğretim 11. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2009). Ortaöğretim 12. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Monhardt, L. and Monhardt, R. (2006). Creating a Context For The Learning Of Science Process Skills Through Picture Books. Early Chilhood Education, 34(1), 67-71.
• Morgil, İ. ve Yılmaz, A. (1999). Lise X. Sınıf, Kimya II ders kitaplarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 26-41.
• Nakiboğlu, C. (1999). Kimya Öğretmeni Eğitiminde Bütünleştirici (Constructivist) Öğrenme Modelinin Öğrenci Başarısına Etkisi. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 11, 271-280.
• Nakiboğlu, C. ve Bülbül, B. (2000). Orta Öğretim Kimya Derslerinde Yapısalcı (Constructivist) Öğrenme Kuramı Çerçevesinde “Çekirdek Kimyası” Ünitesinin Öğretimi. BAÜ Fen BilimleriEnstitüsü Dergisi, 2(1), 76-86.
• Nakiboğlu, C. (2001). “Maddenin Yapısı” Ünitesinin İşbirlikli Öğrenme Yöntemi Kullanılarak Kimya Öğretmen Adaylarına Öğretilmesinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 131-143.
• Nakiboğlu, C. (2009). Deneyimli Kimya Öğretmenlerinin Ortaöğretim Kimya Ders Kitaplarını Kullanımlarının İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 91-101.
• Padilla, M. J., Okey, J. R. & Garrard, K. (1984). The Effects Of Instruction On Integrated Science Process Skills Achievement. Journal Of Research In Science Teaching, 21(3), 277-287.
• Rezba, R. J., Sprague, C., McDonnough J. T. & Matkins, J. J. (2007). Learning and Assessing Science Process Skills. Iowa: Kenndall/Hunt Publishing Company.
• Rillero, P. (1998). Process Skills and Content. Science Activities: Classroom Projects and Curriculum http://dx.doi.org/10.1080/00368129809600910. erişilmiştir. 35(3), 3-4. 20.01.2012 tarihinde adresinden adresinden
• Saat, R. M. (2004). The acquisition of Integrated Science Process Skills In A web- Based Learning Environment. Research In Science & Technological Education, 33(1), 23-40.
• Settlage, J. and Southerland, S. (2007). Teaching Science To Every Child. New York: Routledge Taylor & Francais Group
• Soyibo, K. (1998). An Assessment of Caribbean Integrated Science Textbooks’ Practical Tasks. Research in Science & Technological Education, 16(1) 31-41.
• Şen, A. Z. (2011). Ortaöğretim 12. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Tan, M., Temiz, B. K. (2003). Fen Öğretiminde Bilimsel Süreç Becerilerinin Yeri ve Önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 89-101.
• Yeany, R. H., Yap, K. C. & Padilla, M. J. (1986). Analyzing Hierarchical Relationships Among Modes of Cognitive Reasoning And Integrated Science Process Skills. Journal of Research In Science Teaching, 3(4), 277-291.