FİZİK LABORATUARINA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 3, 83 - 101, 01.08.2012

Gülşah Tanrıverdi Murat Demirbaş

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 1. sınıf öğretmen adaylarının fizik laboratuarına yönelik tutumlarını değerlendirmek için geliştirilen tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik sonuçlarının ortaya konulmasıdır. Çalışmanın ilk aşamasında, Fizik Laboratuarı I dersine katılmış olan öğretmen adaylarının fizik laboratuarı hakkındaki görüşleri alınmıştır. Öğretmen adaylarının bu görüşleri doğrultusunda ölçeğin ilk tutum maddeleri oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu, Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümünde okuyan toplam 118 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Güvenirlik ve geçerlik çalışması sonucunda 21’i olumlu, 6’sı olumsuz olmak üzere toplam 27 tutum maddesi oluşturulmuştur. Elde edilen 27 maddelik tutum ölçeğine “Fizik Laboratuarına Yönelik Tutum Ölçeği FLYTÖ “ adı verilmiştir. FLYTÖ ölçeğinin yapılan faktör analizi sonucunda toplam 6 faktörden oluştuğu görülmüştür. Bu 6 faktör, “Derste Uygulanan Yöntem ve Teknikler”, Derse Karşı Öğretmenin Tutumu”, “Laboratuardaki Teknik İmkanlar”, “Dersi Günlük Hayatla İlişkilendirme”, “Derse Karşı Öğrencinin Kişisel Tutumları”, “Alan Bilgisi” boyutlarında olmuştur. Oluşturulan tutum ölçeğinin tamamının açıkladığı varyans % 59,143 olup Cronbach- Alfa iç tutarlık katsayısı ise α = 0,90 olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, ölçeğin geçerli ve güvenirli bir ölçek olduğu söylenebilir. 5’li likert türünde olan ölçek ile fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik laboratuarına yönelik tutumlarının belirlenebileceği ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Fen Öğretimi, Tutum, Tutumu Oluşturan Temel Öğeler, Fizik Laboratuarı, Tutum Ölçeği

Developing an Attitude Scale towards Physics Laboratory: A Study on Validity and Reliability

Öz

The aim of the study is to reveal the results of a validity and reliability study for the attitude scale which is developed to assess the attitudes of first-year undergraduates in Teacher Training in Sciences department towards physics laboratories. At the first step of the study, students who attended Physics Laboratory-I course were asked for their views about physics laboratories. The first items of the scale on attitude were created in parallel to the teacher candidates’ views. The experimental group of the study consists of 118 primary school teacher candidate students at Faculty of Education in Kırıkkale University. As a result of the study on validity and reliability 27 attitude scale items were created 21 of which were positive and 6 of which were negative. This resulting attitude scale with 27 items was called "Attitude Scale Towards Physics Laboratories" ASCTPL . Having made the factor analysis it was seen that the ASCTPL had 6 factors at total. The dimensions of these 6 factors were "Methods and Techniques Applied during the Course", "Teacher's Attitude towards the Course", "Technical Opportunities in the Laboratories", "Associating the Course with Daily Life", "Students' Personal Attitudes towards the Course" and "Field Knowledge". The variant that the whole of the scale expressed was 59,143%, and Cornbach-Alpha coefficient of internal consistency was estimated α = 0,90. Considering the results, it can be concluded that the scale is both valid and reliable. Also, this five point Likert-type scale can be used to determine the attitudes of students at Teacher Training in Sciences department towards the physics laboratories

Anahtar Kelimeler

Science Teaching, Attitude, Basic Components of Attitude, Physics

Kaynakça

• Anderson, L.W., çev. Çıkrıkçı, N., (1991). Tutumların Ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Dergisi Cilt: 24 Sayı: 1.
• Balım Günay A., Sucuoğlu H., Aydın G., (2009). Fen ve Teknolojiye Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (1) 25. Sayı
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirbaş, M. & Yağbasan, R. (2004). Fen Bilgisi Öğretiminde, Duyuşsal Özelliklerin Değerlendirilmesinin İşlevi ve Öğretim Süreci İçinde, Öğretmen Uygulamalarının Analizi Üzerine Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 177-193.
• Ekici, G., (2002). Biyoloji Öğretmenlerinin Laboratuvar Dersine Yönelik Tutum Ölçeği (BÖLDYTÖ). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 22. 62-66.
• Hançer, A., Şensoy, Ö., Yıldırım, H. (2003). İlköğretimde Çağdaş Fen Bilgisi Öğretiminin Önemi ve Nasıl Olması Gerektiği Üzerine Bir Değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 80-88.
• Köklü, N., (1995). Tutumların Ölçülmesi Ve Likert Tipi Ölçeklerde Kullanılan Seçenekler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi Cilt: 28 Sayı: 2.
• Kurnaz, M., A. & Yiğit, N., (2010). Fizik Tutum Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED) Cilt 4, Sayı 1, sayfa 29-49.
• Nuhoğlu, H. & Yalçın, N., (2004). Fizik Laboratuvarına Yönelik Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Öğretmen Adaylarının Fizik Laboratuarına Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 2, 317-327.
• Tan, Ş., (2007). Öğretimi Planlama Ve Değerlendirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Tavşancıl, E., (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. Nobel yayıncılık, Ankara.
• Yalvaç, B. & Sungur, S., (2000). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Laboratuar Derslerine Karşı Tutumlarının İncelenmesi. D.E.Ü. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 56- 64.
• Yaşar, Ş. & S. Anagül, Ş., (2008). İlköğretim Beşinci Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt/Vol.:8- Sayı/No: 2 : 223–236.
• Yılmaz, H. & Huyugüzel Çavaş, P., (2007).Fen Öğrenimine Yönelik Motivasyon Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online, 6(3), 430-440, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr
• Yeşilyurt, M., Kurt, T. & Temur, A., (2005). İlköğretim Fen Laboratuarı İçin Tutum Anketi Geliştirilmesi ve Uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (17) 23-37.