ÖĞRENCİ ALGISINA GÖRE ÖĞRETMEN ETİK DEĞERLER ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 1, 111 - 131, 01.01.2012

Yüksel Gündüz Zehra Sedef Coşkun

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin algısına göre öğretmenlerin etik değerlerini ölçen, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2010-2011 öğretim yılında Artvin Merkez ilçesinde bulunan 6 ilköğretim okulunun 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflarına devam eden 617 öğrenci oluşturmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliliğini belirlemek için Kaiser Normalleştirmesiyle Varimax dik döndürme tekniği Varimax with Kaiser Normalization ile açımlayıcı faktör analizi işlemi gerçekleştirilmiştir. Daha sonra doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Öğrenci Algısına Göre Öğretmen Etik Değerler Ölçeği’nin kriter geçerliğinin belirlenmesi için Sıfat Listesi Adjective Check List ACL testinin de uygulaması yapılmıştır. Ölçeğin güvenirlik hesaplamaları için Cronbach-alpha iç tutarlık katsayısı ve test-tekrar test hesaplamaları yapılmıştır. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonucunda 30 maddeden ve iki boyuttan oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı .95, test tekrar test korelasyon katsayısı .88 olarak hesaplanmıştır. Bu değerler, ölçeğin öğretmenlerin etik değerlerini ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçüm yapabileceğinin kanıtı olarak kabul edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Etik, mesleki etik, etik değerler ölçeği, geçerlik, güvenirlik

Development of Teachers’ Ethical Values Scale According to Student Perception: A Study of Validity and Reliability

Öz

Aim of this study is to develop a valid and reliable scale that measure teachers’ ethical values according to students perceptions. The sampling of the research consisted of 617 students attending the elemantary schools 4, 5, 6 and 7th grades in the city of Artvin Center county in academic year of 2010-2011. In order to determine structural validity of scale, explanatory factor analysis procedure is applied by Varimax with Kaiser Normalization. Also, in order to determine criteria validity of Teachers’ Ethical Values Scale According to Student Perception, Adjective Check List ACL test is applied. For calculation of scale reliability Cronbach-alpha internal coherence coefficient and testretest calculations were made. After the explanatory and corroborant factor analysis, the scale consisted of 30 items and two dimentions. Internal coherence coefficient of the scale is .95 and test-retest correlation coefficient is .88. These values could be considered as an indication that this scale can perform a valid and reliable measurement of teachers’ ethical values

Anahtar Kelimeler

Ethical, occupational ethics, ethical values scale, validity, reliability

Kaynakça

• Aydın, İ. P. (2006). Eğitim ve Öğretimde Etik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Aydın, İ. P. (2002). Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik. ( 3.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Aydın, İ.P. (2011). Öğretmenlik Meslek Etiği. Yayına Hazırlayan: Gönül Akçamete. Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Bir Profesyonel Olarak Öğretmen Çalıştayı, Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Akarsu, B. (2010). Felsefe Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (11. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Campbell, E. (2000). Professional Ethics in Teaching: Towards the Development of A code of Practice. Cambridge Journal of Education, 30 (2), 203-222.
• Dayanç, T. (2007). Sınıf Öğretmenliği Aday Öğretmenlerinin Mesleki Etik Konusundaki Görüşleri ve Mesleki Etik İkilemleri Çözümleme Biçimleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Duke, D.L. (1990). Teaching: An İntroduction. New York: Mcgraw-Hill
• Gözütok, F.D. (1999). Öğretmenlerin Etik Davranışları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32 (1-2), 83-99.
• Ilgaz, S. ve Bilgili, T. (2006). Eğitim ve Öğretimde Etik. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 119-210.
• İşgüden, B. ve Çabuk, A. (2006). Meslek Etiği ve Meslek Etiğinin Meslek Yaşamı Üzerindeki Etkileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (16), 59-86.
• Jöreskog, K. G., ve Sörbom, D. (2001). Lisrel 8: users reference guide. Chicago: Scientific Software International.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Kubilay, S. (2003). Etik Daima. Türkiye Mühendislik Haberleri, (426), 4.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek Danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayınları
• Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş, (Çeviren: Veysel Atayman, Sezer Gönül), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Pelit, E. ve Güçer, E. (2006). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğiyle İlgili Etik Olmayan Davranışlara ve Öğretmenleri Etik Dışı Davranışa Yönelten Faktörlere İlişkin Algılamaları. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 95-119.
• Örenel, S. (2005). Öğretmenlerin Mesleki Etik İlkeleri Kapsamındaki Davranışlarının İlköğretim ve Orta Öğretim Öğrencilerinin Algılarıyla Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özgener, Ş. (2004). İş Ahlakının Temelleri: Yönetsel Bir Yaklaşım, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Öztürk, S. (2010). The Opinions of Preschool Teachers about Ethical Principles. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (1), 393-418.
• Savran, C. (1993). Sıfat Listesinin (Adjective Check List) Türkiye Koşullarına Uygun Dilsel Eşdeğerlilik, Geçerlik, Güvenirlik ve Norm Çalışması ve Örnek Uygulama (Yayımlanmamış Doktora Tezi) M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri, İstanbul.
• Schermelleh-Engel, K., and Moosbrugger, H., (2003). Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2), 23-74.
• Şahin. A. E. (2004). Meslek ve Öğretmenlik. V. Sönmez, (Ed.), Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İçinde (279). Ankara: Anı Yayıncılık
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlik. (1.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. ( 4. Baskı). Ankara: Nobel yayın Dağıtım
• Turgut, N. (2010). Devlet İlköğretim Okullarında Görev Yapan Yönetici Ve Öğretmenlerin Meslekî Etik Sorununa Karşı Meslek Örgütlerinin Yaklaşımı (Nitel Bir Çalışma) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Uğurlu, C. T. ( 2008). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Öğretmenlerinin Etik Davranışlarına İlişkin Algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (2), 367- 378.
• Yaman, E., Çetinkaya Mermer, E. ve Mutlugil, S. (2009). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Etik Davranışlara İlişkin Görüşleri: Nitel Bir Araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 93-108.
• Yaşaroğlu, F. ( 2007). Bir Meslek Olarak Öğretmenlik. D. Ekiz, (Ed) ve H. Durukan, (Ed.), Eğitim Bilimine Giriş. İçinde (255). İstanbul: Lisans Yayıncılık