SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MÜZİK ÖĞRETİMİ ÖZYETERLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2011, Cilt: 12 Sayı: 1, 145 - 168, 01.01.2011

Deniz Beste Çevik

Öz

Araştırmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi özyeterlik düzeylerinin cinsiyete, sınıf düzeyine ve yaşlarına göre incelenmesidir. Araştırmaya, 163 sınıf öğretmeni adayı katılmıştır. Veri toplama aracı olarak; Afacan 2008 tarafından geliştirilen “Müzik Öğretimi Özyeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler, betimsel istatistik yöntemleri ve t testi yapılarak analiz edilmiştir. Araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimine ilişkin özyeterlik düzeyi orta düzey çıkmıştır. Araştırmanın sonucunda, sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi özyeterlikleri ile değişkenler cinsiyet, sınıf düzeyi ve yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu ortaya koyulmuştur. Kadın öğretmen adaylarının özyeterlik inançları erkek öğretmen adaylardan daha yüksektir. Sınıf düzeyine göre, sınıf seviyeleri arttıkça müzik öğretimi özyeterliklerinin yükseldiği, bununla birlikte, yaş bakımından, 22–24 yaş grubundaki öğrencilerin müzik öğretimi özyeterliklerinin, 19–21 yaş grubundaki öğrencilere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmeni Adayı, Müzik Öğretimi, Özyeterlik, Müzik Öğretimi Özyeterlik Ölçeği

Examining Elementary Education Pre-Service Teachers’ Self-Efficacy Beliefs

Öz

The purpose of this study was to investigate elementary education pre-service teachers‟ self-efficacy beliefs by gender, grade level and age. Participants were 163 elementary education pre-service teachers. An instrument titled “Music Education Self-Efficacy Scale” Afacan, 2008 was used as a means of data collection. Descriptive statistics and t test was used to analyze the data. Results revealed that elementary education pre-service teachers‟ music education self-efficacy was, in general, moderate. Results revealed that participants‟ self-efficacy beliefs differ by gender, grade level and age. Women‟s selfefficacy beliefs were higher than men. Junior 3rd year students‟ self-efficacy was higher than sophomores 2nd year . Similarly, self-efficay scores of particiapants with an age of between 22 and 24 was higher than those with an age of between 19–21

Anahtar Kelimeler

Elemantary Education Pre-Service Teachers, Music Education, Self

Kaynakça

• Afacan, Ş. (2008). Müzik öğretimi özyeterlilik ölçeği. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 9 (1), 1–11.
• Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin özyeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim
• Fakültesi Dergisi. 3 (2), 24–33.
• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine
• bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 24, 1–10.
• Alabay, E. (2006). İlköğretim okulöncesi öğretmen adaylarının fen ile ilgili özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi.
• Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Edu7, Cilt 2, Sayı 1.
• Altunçekiç, A. Yaman, S. ve Koray, Ö. (2005). Öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeyleri ile problem çözme becerileri
• üzerine bir araştırma (Kastamonu İli Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 13 (1), 93–102.
• Ashton, P. T. (1984). Teacher Efficacy: A Motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher
• Educatıon, 35 (5), 28–32.
• Balcı, A. (2005). Açıklamalı Eğitim Yönetim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Tek Ağaç Basım Yayımı, Dağıtımı.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84 (2), 191–215.
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In A. Bandura (Ed.), Self-Efficacy In
• Changing Societies. (pp. 1-45). New York: Cambridge University Press.
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy. The Exercise of Control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Barış A. D. ve Özata, E. (2009). Sınıf öğretmenliği anabilim dalında alınan müzik-müzik öğretimi derslerinin
• öğretmenlik uygulamalarındaki yansımaları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 18, 27- 42.
• Bıkmaz, F. H. (2004). Özyeterlik inançları. İçinde: Kuzgun, Y. ve Deryakulu, D. (Ed.) Eğitimde bireysel farklılıklar, Ankara
• Nobel Yayın Dağıtım, sf. 289–314.
• Brandon, D. P. (2000). Self-Efficacy: Gender differences of prospective primary teachers in Bostwana. Research in
• Education. 64, 36–43.
• Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P. & Malone, P. S. (2006). Teachers' self- efficacy beliefs as determinants of job
• satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44, 473–490.
• Chaplain, R. P. (2000). Beyond exam results? differences in the social and psychological perceptions of young males and
• females at school. Educational Studies, 26 (2), 177-190.
• Chao, W. Y., 2001, „Using Computer Self-Efficacy Scale To Measure The Attitudes Of Taiwan Elementary Preservice
• Teachers Toward Computer Technology‟ (China). Unpublished master thesis, Florida Atlantic University.
• Cheung, Y. H. (2008). Teacher efficacy: a comparative study of Hong Kong and Shanghai primary in-service teachers.
• Australian Educational Researcher, 35 (4), 103–123.
• Cousins, J. and Walker, C. A. (2000). Predictors of educators‟ valuing of systemic inquiry in schools. Canadian Journal of
• Program Evaluation (Special Issue), 25–53.
• Demirel, Ö. (2000). Karşılaştırmalı Eğitim. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Dempo, M. and Gibson, S. (1985). Teacher‟s sense of efficacy: an improvement factor in school ımprovement. The
• Elementary School Journal, 86 (2), 173–184.
• Donald M. G. (2003). Handbook of self and ıdentity, Guilford Press.
• Dorman, J.P. (2001). Associations between classroom environment and academic efficacy. Learning Enviroments Research. 4, 243–257.
• Erden, M. (2005). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Fritz, J. J., Miller-Heyl, J., Kreutzer, J. C., & Macphee, D. (1995). Fostering personel teaching efficacy through staff development and classroom activities. Journal of Educational Research. 88 (4), 200–209.
• Galpin, V. C., Senders, I., Turner, H. & Venter, B. (2003). Gender and educational background and their effect on computer self- efficacy and perceptions. Technical Report TR-Wits-CS-003-0, School of Computer Science, University of the Witwatersrand.
• Goddard, R. D., Hoy, W . K., & Woolfolk-Hoy, A. W. (2000). Collective teacher efficacy: Its meaning, measure, and
• impact on student achievement. American Educational Research Journal, 37 (2), 479– 507.
• Gökçe, E. (2000). Yirmi birinci yüzyılın öğretmeni. Çağdaş Eğitim Dergisi. Yıl: 25, Sayı: 270.
• Guskey, T. R. (1988). Teacher efficacy, self-concept, and attitudes toward the implementation of instructional innovation.
• Teaching and Teacher Education, 4 (1), 63–69.
• Howe, M. J. A. (2001). Öğrenme psikolojisi (Çev. Ebru Kılıç). İstanbul: Alfa Yayınları
• Jegede, O. and Taplin, M. (2000). Trainee teachers‟ perception of their knowledge about expert teaching. Educational
• Research, 42 (3), 287–308.
• Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının hizmet öncesi fen öğretmenlerinin problem
• çözme becerileri ve özyeterlik inanç düzeylerine etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi
• Bildiriler Kitabı, Cilt 2, 16–18 Eylül 2002. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Kalyoncu N. ve Öztürk, Ö. (2009). Sınıf öğretmenliği anabilim dallarında verilen müzik ve müzik öğretimi derslerinin
• içerikleri. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 23–25 Eylül 2009.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın-Dağıtım.
• Kılıç, A. (2007). Sınıf öğretmeni yetiştirme programında yer alan derslerin öğrenilme düzeyleri. Elektronik Sosyal Bilimler
• Dergisi, 6 (19), 136–145.
• Kocabaş, A. (2000). Sınıf öğretmenlerinin müzik derslerindeki yetersizliklerine ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi
• Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (7).
• Kurtuldu, M. K. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi.
• Elementary Education Online, 8 (2), 510–519.
• Lehr, M. (1998). Brain building subject. Teaching Music, 6 (2). Reston: The National Association For Music Education.
• Lent, R. W., Brown, S. D., &Larkin, K. C. (1984). Relation of self-efficacy expectations of academic achievement and
• persistence. Journal of Counseling Psychology, 31, 356–362.
• Lin, H. and Gorrell, J. (1998). Pre-service teachers‟ efficacy beliefs in Taiwan. Journal of Research and Development in
• Education. 32, 17–25.
• Mccormick, J. and Mcpherson G. (2006). Self-efficacy and music performance. Psychology of Music, 34, 332–336.
• Midgley, C., Feldlaufer, H., & Eccles, J. S. (1989). Change in teacher efficacy and student self- and task related beliefs in
• mathematics during the transition to junior high school. Journal of Educational Psychology, 81, 247–258.
• Morgil, İ. Seçken, N. ve Yücel, A. S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarının bazı değişken açısından
• incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6, 62–72.
• Munch, C. (1990). Ben bir orkestra şefiyim. İstanbul: Afa Yayınları.
• Nielsen. S. G. (2004). Strategies and self-efficacybeliefs in instrumental and vocal individual practice: a study of students in
• higher musiceducation. Psychology of Music, 32 (4), 418–431.
• Otacıoğlu, S. G. (2008) Konservatuar ve müzik eğitimi lisans öğrencilerinin öz etkilik- yeterlilik ile benlik saygı düzeylerinin
• incelenmesi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20.
• Özgül, İ. ve Uçan, A. (1998). Eğitim Fakülteleri sınıf öğretmenliği bölümleri öğrencilerinin müzik 1–2 derslerine müziksel
• giriş düzeyleri. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, Yıl: 4, 6, 35–48.
• Özmenteş, G. ve Özmenteş S. (2008). Çalgı eğitiminde müzik yeteneğine ilişkin özyeterlik ve kişisel özellikler arasındaki
• ilişkiler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (24), 92–100.
• Pajares, F. (1997). Current directions in self-efficacy research. In M. Maehr ve P.R. Pintrich (Eds.). Advances in
• Motivation and Achievement. Greenwich, CT: JAI Pres, pp. 1–49.
• Riggs, I. and Enochs, L. (1990). Toward the development of an elementary teacher‟s science teaching efficacy belief
• instrument. Science Education, 74 (6), 625–638.
• Ritter, J. M., Bone, W. J., & Ruba, P. A. (2001). Development of an instrument to assess prospective elementary teacher self
• efficacy beliefs about equitable science teaching and learning (SEBEST). Journal of Science Teacher Education, 12 (3), 175–198.
• Ross, J. A. (1992). Teacher efficacy and the effect of coaching on student achievement. Canadian Journal of Education, 17, 51–65.
• Ross, J. A. (1994). The impact of an inservice to promote cooperative learning on the stability of teacher efficacy.
• Teaching&Teacher Education, 10, 381–394.
• Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for ınternal versus external control of reinforcement. Psychological
• Monographs, 80, 1–28.
• Say, A. (1996). Müzik Öğretimi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Sayın, S. (2005). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi.
• Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (19), 272–281.
• Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26, 207–231.
• Sharp, C. (2002). Study support and the development of self-regulated learner. Educational Research, 44 (1), 29-42.
• Snyder, C. R. and Lopez, S. (2002). Handbook of positive psychology, US: Oxford University Press.
• Soodak, L. C. and Podell, D. M. (1996). Teacher Efficacy: Toward the understanding of a multi faced construct. Teaching
• and Teacher Education, 12 (4), 401–411.
• Steele-Dadzie, T. E. (2004). „Relationships among teacher self-efficacy, student self efficacy, and student performance‟
• Unpublished Phd Dissertation, The State University of New Jersey, The Graduate School of Education-Rutgers, New
• Brunswick, New Jersey.
• Şahin, A. E. (2006). Meslek ve öğretmenlik. (ed. V.Sönmez). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şişman, M. (2006). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tan, M. (1996). Eğitim yönetiminde kadın azınlık, TODAİE Dergisi, 29 (4), 33–42.
• Tobin, K., Tippins, D. J., & Gallard, A. J. (1994). Research on instructional strategies for teaching science. In D. L. Gabel
• (Ed.), Handbook of research on science teaching and learning. New York: NSTA, pp. 63–64.
• Torkzadeh, G. and Van Dyke, T. P. (2002). Effects of training on internet self-efficacy and computer user attitudes.
• Computers in Human Behavior, 18 (5), 479–494.
• Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A., & Hoy, W. K. (1998) Teacher Efficacy: Its meaning and measure. Review of
• Educational Research, 68 (2), 202–248.
• Tschannen-Moran, M. and Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher Efficacy: Capturing an elusive concept. Teaching and Teacher Education, 17, 783.
• Tuckman, B. W. and Sexton, T. L. (1990). The relation between self-beliefs and self- regulated performance. Journal of
• Social Behavior and Personality, 5, 465–472.
• Uçan, A. (1994). Müzik eğitimi (Temel Kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar). Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Umay, A. (2000). İlköğretim matematik öğretmenliği programının matematiğe karşı özyeterlik algısına etkisi. Hacettepe
• Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1–8.
• www.programlar.meb.gov.tr (01.09.2009).
• Yılmaz, M. Köseoğlu, P. Gerçek, C. ve Soran, H. (2004). Öğretmen öz-yeterlik inancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim
• Dergisi. 5 (58). Yükseköğretim Kurulu. 2006–2007 Sınıf Öğretmenliği Lisans Programı. http://www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/programlar_aciklama.doc (24.05.2008).
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educational development. In A. Bandura (Ed.). Self-efficacy in
• changing societies. New York: Cambridge University Press, pp. 46–48.
• Zimmerman, B. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educationaş Psychology. 25, 82–91.
• Zusho, A. and Pintrich, P. R. (2003). Skill and will: The role of motivation and cognition in the learning of college
• chemistry. International Journal of Science Education. 25 (9), 1081–1094.