BABA YOKSUNU OLAN VE ANNE-BABASI İLE YAŞAYAN ÇOCUKLARIN KAYGI DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 2, 255 - 267, 01.05.2005

Funda Özdal Neriman Aral

Öz

Bu araştırma, anne-babası ile yaşayan ve baba yoksunu olan çocukların kaygı düzeylerini belirlemek ve bazı değişkenlerin kaygı düzeyi üzerinde farklılık yaratıp yaratmadığını incelemek amacıyla planlanmıştır. Araştırmaya alt, orta ve üst sosyoekonomik düzeydeki ilköğretim okullarına devam eden on-on bir yaş grubundaki çocuklar dahil edilmiştir. Araştırmanın örneklemini her sosyoekonomik düzeyden baba yoksunu olan 50, annebabasıyla yaşayan 50 çocuk olmak üzere toplam 300 çocuk oluşturmuştur. Araştırmaya dahil edilen çocuklara "Genel Bilgi Formu" ile Spielberger ve arkadaşları tarafından geliştirilen, Öner ve LeCompte 1985 tarafından Türkçe'ye uyarlanan "Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri" uygulanmıştır. Elde edilen veriler çift yönlü ve tek yönlü varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, baba yoksunu olan çocukların sosyoekonomik düzey, yaş, cinsiyet değişkenleri açısından durumluk ve sürekli kaygılarının anne-babasıyla yaşayan çocukların kaygılarından yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca yaşın durumluk kaygı puan ortalamaları üzerinde; baba yoksunluğunun nedeninin sürekli kaygı puan ortalamaları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa neden olduğu da belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Baba, çocuk, baba yoksunluğu, kaygı

A STUDY ON ANXIETY LEVELS OF CHILDREN HAVING FATHERLESS AND LIVING WITH MOTHER AND FATHER

Öz

This study is planned with the aim of determining the anxiety level of children who live with their parents and children who live with only their mother and of analysing whether or not some variables make difference on the anxiety level. Participants of the study were primary school students age level is ten-eleven years . The sample includes 300 children in order to represent different socioeconomical conditions. Two questionnaires were administered to the participants: “General Information Form” and “Stait-Trait Anxiety Inventory” which is developed by Spielberger et.al. Data obtained were analysed using ANOVA and MANOVA. The findings of the study show that those children without father have higher levels of stait and trait anxiety in contrast to those living with parents. Furthermore, it is found that age leads to significannt differences on the stait anxiety scores and that lack of father leads to significant differences on the trait anxiety scores

Anahtar Kelimeler

Father, child, fatherless, anxiety

Kaynakça

• Akaygün, S., 2002, Yalnız Ebeveynler. 5(46), 24-26.
• Aral, N., 1997, Fiziksel İstismar Ve Çocuk. Ankara: Tekışık Veb Ofset Tesisleri
• Aral, N. ve Başar, F., 1998, Çocukların Kaygı Düzeylerinin Yaş, Cinsiyet, Sosyoekonomik Düzey Ve Ailenin Parçalanma Durumuna Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 22(110), 7-11.
• Aslan, S.H., Aslan, O. ve Alparslan, Z.N.,1998, Annedeki Süreğen Depresyonun Çocuktaki Depresyon Ve Kaygı Düzeylerine Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 9(1), 32-37.
• Baran, G. ve Şimşek, Ş., 2000, Üniversite Giriş Sınavına Hazırlanan Gençler ve Kaygı. Çağdaş Eğitim, 25(265), 29- 34.
• Barut, Y., 1992, Parçalanmış Ailelerden Gelen On Beş-On Sekiz Yaş Grubu Yetiştirme Yurdu Çocuklarıyla Normal Aile Çocuklarında Görülen Anksiyete Ve Depresyon Sıklığının İncelenmesi. Yayınlanmamış
• Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bilgin, Ş., 2001, Ergenlerde Kaygı İle Benlik Saygısı Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Bronstein,P and Cowan, C.P., 1988, Fatherhood Today. America: JohnWiley&Sons.
• Chapman, G. ve Campbell, R., 2003, Çocuklar için Beş Sevgi Dili (Çeviri: P. Ozaner). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Çağdaş, A., 2002, Anne-Baba-Çocuk İletişimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çatalbaş, S., 1999, Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Dodson, F., 1991, Baba Gibi Yar Olmaz (Çeviri: S. Selvi). 2.Baskı, İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.
• Elliot, B., 1994, Life Without Father. Essence, 25(6), 56-61
• Emmelkamp, P. M. G., Bouman, T. K. ve Schding, A., 1994, Anksiyete Bozuklukları Klinik Uygulama Kılavuzu (çeviri editörü: E. Köroğlu), Ankara: Medikomat Basın Yayın.
• Graham, P., 1993, Cognitive-Behaviour Therapy For Children And Families. United Kingdom: Cambridge University Pres.
• Güngörmüş, O., 1986, Baba Yoksunluğunun Benlik Kavramına Etkisi Ve Babasız Öğrencilerin Problemlerinin Hangi Alanlarda Yoğunlaştığının Saptanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Güngörmüş, O., 1995, Ana-Baba Okulu: Baba-Çocuk İlişkisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Hatunoğlu, H. K. A., 1997, Ailenin SosyoEkonomik Ve Kültürel Düzeyinin Çocuğun Kaygı Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Hoghughi, M., 1992, Assessing Child And Adolescent Disorders. London: Sage Publications.
• Karaoğlan, B., 1997, Boşanmanın gencin kişiliğine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Kashani, J.H. and Orvaschel, H., 1990, A Community Study Of Anxiety İn Children And Adolescents. American Journal of Psychiatry, 147, 313-318.
• Molla, S., 1999, Edirne Merkezindeki İlkokul Öğrencilerinde Kaygı Düzeyleri ve Sosyo Demografik Özelliklerle İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Ök, M., 1990, On Üç-On Beş Yaş Grubu Ortaöğretim Öğrencilerinde Kaygı Düzeyi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Öner, N. ve LeCompte, A., 1985, Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. 2. Baskı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları:333.
• Özmen, B., 1989, Annesiz Veya Babasız Büyüyen Beş–Sekiz Yaş Çocuklarının Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Pedersen, F. A., Rubenstein, J. L. and Yarrow, L. S., 1979, Infant Development In Father-Absent Families. Journal of Genetic Psychology, 135, 51-61.
• Ryder, V., 1995, Parents and Their Children. Houston: The GoodheartWillcox Company Inc.
• Saporta, B. A., 2002, Gelenekselden Moderne. Çocuk ve Aile, 5(44); 36- 37.
• Saylor, C. F., 1993, Children And Disasters. New York: Plenum Press. Sekmenli, T., 2000, Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeyleri İle Sürekli Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Torun, F., 1986, Çocuk Yuvalarında Kalan Dokuz-On Yaşlarındaki Korunmaya Muhtaç Çocukların Aile Bireylerini Ve Aile İlişkilerini Algılamaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yalçın, S. B.,1997, Genel Lise Öğrencileri İle Meslek Lisesi Öğrencilerinin Gelecek Kaygılarının Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yavuzer, H., 1993, Ana, Baba Ve Çocuk. 6. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldız, N., 1999, Çocukların Okul Başarısında Aile Ve Çevresel Faktörlerin Rolü: Orta İkinci Sınıf Öğrencileri İle İlgili Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yurtbay, T., 1986, Başarısız Olan Lise Öğrencilerinin Anksiyete Düzeyleri İle Annelerin Tutumları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.