Okul Yöneticilerinde Genel Erteleme Davranışının Kişilik Özellikleri İle İlişkisi

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 3, 1804 - 1840, 31.12.2021

Hasan Basri Memduhoğlu , Murat Şahin

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinde genel erteleme davranışının kişilik özellikleri ile ilişkisini belirlemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Van ilindeki ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 2103 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise belirtilen eğitim kurumlarında görev yapan 352 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Örneklem grubunun belirlenmesinde basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri, “Genel Erteleme Ölçeği”, “Beş Faktör Kişilik Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı analizler, Parametrik Fark Testleri (t testi ve ANOVA) ve Pearson Çift Yönlü Korelâsyon analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda okul yöneticilerinin düşük düzeyde erteleme davranışı sergiledikleri ve genel erteleme davranışlarının cinsiyet, unvan, öğrenim durumu, mesleki kıdem, yöneticilik kıdemi, branş, yaş ve çalıştığı okul türüne göre farklılaşmadığı, medeni durum değişkenine göre ise faklılaştığı görülmüştür. Bekâr okul yöneticilerinin evli okul yöneticilerinden daha ertelemeci oldukları tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin genel erteleme davranışları ile yumuşak başlılık, dışadönüklük, gelişime açıklık ve sorumluluk kişilik özelikleri arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki, nevrotik kişilik özeliği ile arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre yumuşak başlı, dışadönük, gelişime açık ve sorumluluk sahibi okul yöneticileri daha az erteleme davranışı göstermektedirler. Duygusal olarak tutarsız (nevrotik) okul yöneticileri ise daha fazla erteleme davranışı göstermektedirler.

Anahtar Kelimeler

Genel Erteleme Davranışı, Erteleme Davranışı, Kişilik, Okul Yöneticisi

The Relationship Between General Procrastination Behavior and Personality Traits in School Administrators

Öz

The aim of this study is to determine the relationship between general procrastination behavior and personality traits in school administrators. Relational scanning model was used in the research. The universe of the study consists of 2103 school administrators working in primary, secondary and high schools in Van in the 2016-2017 academic year. The sample of the study consists of 352 school administrators working in the specified educational institutions. The simple random sampling method was used to determine the sample group. Research data were obtained by using the "General Procrastination Scale", "Five Factor Personality Scale" and "Personal Information Form". Descriptive analyzes, Parametric Difference Tests (t test and ANOVA) and Pearson Two-Way Correlation Analysis were used in the analysis of the data. As a result of the analysis, it was seen that school administrators exhibited low level of procrastination behavior and their general procrastination behaviors did not differ according to gender, title, educational status, professional seniority, seniority in management, branch, age and school type they work in, but differed according to the marital status variable. It has been determined that single school administrators are more procrastinatory than married school administrators. A moderately significant negative correlation was found between school administrators' general procrastination behaviors and personality traits of mildness, extraversion, openness to development, and responsibility, and a moderately positive correlation with neurotic personality trait. According to the findings of the study, school administrators who are mild-headed, extroverted, open to development and responsible show less procrastination. Emotionally inconsistent (neurotic) school administrators show more procrastination behavior.

Anahtar Kelimeler

General Procrastination Behavior, Procrastination Behavior, Personality, School Administrator

Kaynakça

• Akaya, E. (2007). Academic procrastination among faculty of education students: the role of gender, age, academic achievement, perfectionism and depression. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Ary, D. , Jacobs, L. C., Sorensen, C. and Razavieh, A.(2010). Introduction to research in education. Nelson Education.
• Aydoğan, D. (2008). Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluluk kaygı ve öz-yeterlik ile açıklanabilirliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Binder, K. (2000) The effects of an academic procrastination treatment on student procrastination and subjective well-being. Unpublished Master Thesis, Carleton University, USA.
• Buyuközturk, S., Cakmak, E. K., Akgun, O. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel arastırma yontemleri. Pegem Yayınları. , Cohen, L., Manion, L. and Morrison, K. (2007). A guide to teaching practice.: routledge-falmer. London Press.
• Cömert, M.(2009). Okul yöneticilerinin ertelemecilik davranışları, iş yükleri ve kişilik özelliklerine ilişkin algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Çakıcı, D.Ç. (2003).Lise ve üniversite öğrencilerinde genel erteleme ve akademik erteleme davranışının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Doğan, T., Kürüm, A. ve Kazaka, M. (2014). Kişilik özelliklerinin erteleme davranışını yordayıcılığı. Başkent Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1, 1-8.
• Ferrari, J. R. (1994). Dysfunctional procrastination and its relationship with self-esteem, interpersonal dependency, and self-defeating behaviors. Personality & Individual Differences, 17, 673-679.
• Ferrari, J. R., Jonhson, J. L., and McCown, W. G. (1995). Procrastination and task avoidance: theory, research and treatment. Plenum.
• Ferrari, J. R., and Pychyl, T. A. (2007). Regulating speed, accuracy, and judgments by indecisives: effects of frequent choices on self-regulation failure. Personality and Individual Differences, 42, 777–787.
• Gülebağlan, C. (2003). Öğretmenlerin işleri son ana erteleme eğilimlerinin, mesleki yeterlilik algıları, mesleki deneyimleri ve branşları bakımından karşılaştırılmasına yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Güner, D. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin erteleme eğilimleri ve kaygı düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul
• Haycock, L. A. (1993). The cognitive mediation of procrastination: An investigation of the relationship between procrastination and selfefficacy beliefs. Dissertation Abstracts International, 54, 2261.
• İci, A. (20129. İlköğretim okulları yöneticilerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ile ertelemecilik davranışları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniveristesi, Samsun.
• İskender, M. (2011). The influence of self-compassion on academic procrastination and dysfunctional attitudes. Educational Research and Reviews. 6 (2), 230-234.
• Kandemir, M. (2010). Akademik erteleme davranışını açıklayıcı bir model. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniveristesi, Ankara.
• Kızılkaya Cumaoğlu, G. ve Diker Coşkun, Y. (2012). Öğretmenlerin akademik erteleme davranışı ile teknoloji kullanım durumları arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies, 7(4), 2237-2247.
• Knaus, W. J. (2000). Procrastination, blame, and change. Journal of Social Behavior and Personality, 15, 153-166.
• Knaus, W. J. (2002). The procrastination workbook. New Harbinger Publications
• Lee, D., Kelly, K. R., and Edwards, J. K. (2005). A closer look at the relationships among trait procrastination, neuroticism and conscientiousness. Personality and Individual Differences, 40, 27-37.
• Milgram, N., Mey-Tal, G. and Levison, Y. (1998). Procrastination, generalized or specific, in college students and their parents. Personality and Individual Differences, 25, 297-316.
• McCown, W. and Johnson, J. (1991). Personality and chronic procrastination by unıversıty students during an academic examination period. Personality and Individual Differences, 12, 662-667.
• Onwuegbuzie, A. J. (2004). Academic procrastinators and perfectionistic tendencies among graduate students. Journal of Social Behavior and Personality, 15(5), 103-
• Özdemir, O. S. (2012). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin genel erteleme davranışı eğilimleri ile düşünme stillerinin analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Özer, A. (2012). Procrastination: rethinking trait models. Education and Science, 37, 303-317.
• Rawson, H. & Miner, M. (1986). The new dictionary of quotations. New American Library.
• Rothblum, E. D., Solomon, L. J., and Murakabi, J. (1986). Affective, cognitive and behavioral differences between high and low procrastinators. Journal of Counseling Psychology, 33, 387–394.
• Schmitt, D. P., Allik, J., McCrae, R. R. and Benet-Martinez, V. (2007). The geographic distribution of big fi ve personality traits: Patterns and profiles of human selfdescription across 56 nations. Journal of Cross-Cultural Psychology, 38, 173-212.
• Solomon, L. J. and Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31, 503-509.
• Sümer, N., Lajunen, T. ve Özkan, T. (2005). Big five personality traits as the distal predictors of road accident involvement. In Underwood, G. (Eds.). Traffic andTransport Psychology, (Chapter 18). Elsevier Ltd.
• Sümer, N. ve Sümer, H.C.(2005).Beş faktör kişilik özellikleri ölçeği.(Yayınlanmamış çalışma)