Meslek Öncesi ve Sırası Süreçte Özel Eğitim Personeli İşbirliği: Özel Eğitim Aday Öğretmenlerinin Deneyimleri

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 751 - 780, 29.04.2022

Nilay Kayhan , Necla Işıkdoğan Uğurlu

Öz

Öğretmenlerin meslek öncesi aldıkları eğitim, uygulamalarının niteliğini etkilemektedir. Lisans eğitiminde etkili öğretim becerileri yönünden örnek uygulamaları gören aday öğretmenler öğretimi planlama, aile ve öğrenciler ile olumlu iletişim kurma, sınıf yönetimi, öğretimi etkili bir biçimde sunma, bireysel farklılıkları dikkate alır biçimde değerlendirme yapma becerileri ile karşılaşmaktadır. Ayrıca lisans eğitimleri sürecinde uygulama ve gözlem yaptıkları kurumlarda, fakülte, okul ve öğretmen adayı ile sınıf öğretmeni arasındaki etkili işbirliği önem taşımaktadır. Nitel araştırma yönteminde odak grup görüşme tekniği ile desenlenen araştırmada öğretmen adaylarının işbirliği deneyimlerine yönelik algıları irdelenmiştir. 10 aday öğretmen ile 2019-2020 eğitim öğretim yılı güz döneminde gerçekleştirilmiş, katılımcıların uygulama yaptıkları sınıflarda özel gereksinimli öğrencilerin eğitimlerine yönelik etkili öğretim becerileri ve işbirliği kavramlarına ilişkin deneyimleri temel alınmıştır. Odak grup görüşmesi sonunda elde edilen veriler betimsel analiz ile analiz edilmiş, ‘‘Programa yönelik, Mesleki gelişime yönelik, Fakülte okul işbirliği, Uzman personele yönelik görüşler’’ ana temalarında bulgulara dönüştürülmüştür. Katılımcılar, uygulama yapılan okul tür ve kademelerinde çeşitlilik sağlanması ile uygulama öğretmenliği eğitimlerinin önemine vurgu yapmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, Özel eğitim, İşbirliği, Etkili öğretim süreci

Cooperation of Special Education Personnel in Pre-Vocational and Vocational Process: Experiences of Special Education Teacher Candidates

Öz

Pre-vocational education received by the teachers affects the quality of their practices. Teacher candidates, who received sample practices in the undergraduate education in terms of effective teaching skills, encounter teaching planning, establishing positive communication with the families and students, classroom management, providing teaching effectively, making evaluations taking individual differences into account skills. Besides, effective cooperation between the faculty, school, teacher candidate, and classroom teacher in the institutions where the teacher candidates do practices and observations during their undergraduate education is significant. The study, designed with focus group discussion method in qualitative research method, examines the perception of teacher candidates regarding their cooperation experiences. The study, conducted with 10 teacher candidates in the fall term of the 2019-2020 academic year, was based on the experiences of the participants in effective teaching skills and cooperation concepts regarding the education of the students with special needs in the classrooms where they do practices. The data obtained from the focus group discussion were analyzed with descriptive analysis and turned into findings in “Opinions about the Program, about Professional development, about Faculty-school cooperation, about Qualified personnel” themes. The participants emphasized the fact that diversity must be provided in the school type and level to practice, and the significance of practice teacher training.

Anahtar Kelimeler

Teacher candidate, Special education, Cooperation, Effective teaching process

Kaynakça

• Arthaud, T. J., Aram, R. J., Breck, S. E., Doelling, J. E., Bushrow, K. M. (2007). Developing collaboration skills in pre-service teachers: A partnership between general and special education. Teacher Education and Special Education; 30 (1), 1-12.
• Aydın, H. ve Babacan, T. (2014). Etkili öğretmen (İçinde). Acat, B. (Ed). Etkili öğretim yöntemleri: Araştırma temelli uygulama, (ss.2-33), (Sekizinci Basım). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Beck, C., & Kosnik, C. (2002). Components of a good practicum placement: student teacher perceptions. Teacher Education Quarterly, 29(2), 81– 98.
• Ben-Peretz, M. (2001). The impossible role of teachers in a changing world. Journal of Teacher Education, 52,48-56.
• Blackwell, W. H., & Rossetti, Z. (2014). The development of individualized education programs. Where have been and where should we go now? Sage Sociology & Gender Studies Journal, doi:10.1177/2158244014530411.
• Brooks, V. (2006). A 'quiet revolution'? The impact of training schools on initial teacher training partnerships. Journal of Education for Teaching, 32(4), 379–393.
• Conderman, G., Morin, J. & Stephens, J. T. (2005). Special education student teaching practices. Preventing School Failure, 49(3), 5-10.
• Dayı, E., Bilgiç, H. C., Özdemir Kılıç, M., Okyar, S. (2019). Ağır ve çoklu yetersizliği (AÇYE) olan öğrencilerle çalışan öğretmen adaylarına verilen dönütün işbirlikçi çalışma becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Advance online publication. doi: 10.16986/HUJE.2019054153
• Driscoll, M. (2000). Psychology of learning for instruction (2nd ed.) Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2003). How to design and evaluate research in education. (5th ed.). Boston: McGraw-Hill Inc.
• Friend, M. (2000). Myths and misunderstandings about professional collaboration. Remedial and Special Education, 21, 130-132.
• Friend, M., & Cook, L. (2007). Interactions: Collaboration skills for school professionals (5th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Friend, M., Cook, L., Hurley Chamberlain, D., & Shamberger, C. (2010). Co-teaching: An illustration of the complexity of collaboration in special education. Journal of Educational and Psychological Consultation, 20(1), 9-27.
• Friend, M. (2011). Special education: Contemporary perspectives for school professionals (3rd ed.). Upper Saddle River, N. J.: Pearson.
• Griffin, E. (2012). Communication. A first look at communication theory. (8th ed.) New York, New York. McGraw Hill.
• Gündoğdu, K. ve Silman, F. (2007). Bir meslek olarak öğretmenlik ve etkili öğretim. (İçinde). Cafoğlu, Z. (Ed.). Eğitim Bilimlerine Giriş, (ss.259-291), (Birinci Basım), Ankara: Grafiker Yayıncılık.
• Güzel-Özmen, E. R., Karasu, N., Eylem Dayı, E., Aykut, Ç.,Tavil, Y.Z., Alptekin, S., Timuçin, E.U., Şimşek, M.Ö., Armutcu, O. Güler, Ö., ve Sanır, H. (2012). Zihinsel engelliler sınıf öğretmeni yetiştirmede gazi öğretmenlik uygulaması modelinin öğretmen adaylarının öğretim becerilerine etkisinin belirlenmesi, 22. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Trabzon.
• Harvey, M. W., Yssel, N., Bauserman, A. D., & Merbler, J. B., (2010). Preservice teacher preparation for inclusion. An exploration of higher education teacher-training institutions. Remedial and Special Education, 31(1), 24-33.
• Karakelle, S. (2005). Öğretmenlerin etkili öğretmen tanımlarının etkili öğretmenlik boyutlarına göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 30(135), 1-10.
• Kilgore, K., Griffin, C., Otis-Wilborn, A. & Winn, J. (2003). The problems of beginning special education teachers: Exploring the contextual factors influencing their work. Action Teacher Education, 25(1), 38-47.
• Krueger, R. (2002). Designing and conducting focus group ınterviews https://www.eiu.edu/ihec/Krueger-FocusGroupInterviews.pdf
• Lave, J., & Wenger, E. (1991). Situated learning: Legitimate peripheral participation. New York: Cambridge University Press.
• OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) (2005). Teachers Matter: Attracting, Developing and Retaining Effective Teachers. Paris: OECD. Retrieved June 6th 2008 from: http://www.oecd.org/searchResult/0,3400,en_2649_201185_1_1_1_1_1,00.html.nl.
• Patton, M. Q. (2002) Qualitative research and evaluation methods, Thousand Oaks, London. CA: Sage (3rd Edition)
• Severcan, S. (2007). Okul öncesi öğretmen adaylarının uygulama yaptıkları okul öncesi eğitim kurumlarında karşılaştıkları sorunların belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Shippen, M. E., Crites, S. A., Houchins, D. E., Ramsey, M. L., & Simon, M. (2005). Pre- service teachers' perspectives of including students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 28, 92-99.
• Solis, M., Vaughn, S., Swanson, E., & Mcculley, L. (2012). Collaborative models of instruction. The empirical foundations of inclusion and co-teaching. Psychology in the schools, 49(5), 498-510.
• Tebliğler Dergisi (1998). Öğretmen adaylarının Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. Ekim. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/263.pdf
• Villa, R. A., Thousand, J. S., & Nevin, A. (2008). A guide to co-teaching: Practical tips for facilitating student learning. Thousand Oaks, CA: Corwin.
• Vuran, S. (2009). Sosyal yeterliklerin geliştirilmesi. S.Eripek, (Ed.) İlköğretimde kaynaştırma içinde (ss. 221-242). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
• Vuran, S., Bozkuş-Genç, G., ve Sani-Bozkurt, S. (2017). İşbirliği ile bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme süreci: Durum çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(2), 165-184.
• Yıldırım, A. Ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.