Analysis of Primary School Students’ Critical Thinking Skills through Various Variables

Yıl 2018, , 1509 - 1518, 15.09.2018

Melike Özyurt , Gözde Baştopçu Fazilet Barcın , Gülben Deviren Hatice Atile

https://doi.org/10.24106/kefdergi.2132

Cited By: 4

Öz

"In this study, it was aimed to investigate the subscales of analysis, inference and evaluation of students’ critical thinking skills in terms of gender, attendance to nursery, number of siblings, birth order of siblings and classroom setting variables. It is a descriptive study in which the quantitative research method is used. The sample of the research consists of 617 students who are studying in fourth grade of 12 primary schools in Gaziantep in the academic year of 2016-2017. The Thinking-Friendly Class Scale developed by Doğanay and Sarı (2012) and the Critical Thinking Scale developed by Demir (2006) were used as data collection tools. T-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and correlation analysis were applied in the analysis of the data. 

As a result; a significant difference was found in support of female students according to gender and in support of those attending kindergarten in the analysis sub-scale of critical thinking skill. Furthermore, when the sibling rank was examined, it was determined that there was an increase in awareness in support of those who were in the end of the rank. In the inference sub-dimension of critical thinking skills, it was found that there was a significant difference in support of those who went to the kindergarten. In the research, it was also found that the negative relationship between critical thinking and the compulsive student behaviors component of the classroom environment has a bigger effect on thinking than the positive one between critical thinking and the other components of classroom environment; that is, teacher and student behaviors that support thinking.

Anahtar Kelimeler

"critical thinking gender, number of siblings, birth order of siblings, kindergarten

İlkokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

"Bu araştırmada öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerinin analiz, çıkarım ve değerlendirme alt boyutlarının cinsiyet, kreşe gitme durumu, kardeş sayısı, kardeş sırası ve sınıf ortamı değişkenleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yönteminin kullanıldı çalışma tarama modelindedir. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim öğretim yılında Gaziantep’te eğitim vermekte olan 12 ilkokulun dördüncü sınıfında öğrenim gören 617 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Doğanay ve Sarı (2012) tarafından geliştirilen Düşünme Dostu Sınıf Ölçeği ile Demir (2006) tarafından geliştirilen Eleştirel Düşünme Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde t –testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve korelasyon analizi uygulanmıştır. 

Araştırmanın sonucunda; eleştirel düşünme becerisinin analiz alt boyutunda cinsiyete göre kız öğrenciler lehine, kreşe gitme durumuna göre ise kreşe gidenler lehine anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Ayrıca kardeş sırası incelendiğinde, sıralamada sonda olan kardeşler lehine farkın arttığı belirlenmiştir. Eleştirel düşünme becerisinin çıkarım alt boyutunda ise kreşe gidenler ve kardeş sayısı çok olanlar lehine anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Eleştirel düşünmenin değerlendirme alt boyutunda ise kreşe gidenler lehine anlamlı bir fark olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada ayrıca sınıf ortamının düşünmeyi engelleyici öğrenci davranışları bileşeni ile eleştirel düşünme becerisi arasındaki olumsuz yöndeki ilişkinin, sınıf ortamının diğer bileşenleri olan düşünmeyi destekleyici öğretmen ve öğrenci davranışları ile eleştirel düşünme arasındaki olumlu ilişkiden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

"eleştirel düşünme, cinsiyet, kardeş sayısı, kardeş sırası, kreşe gitme durumu

Kaynakça

• Akar, C. ve Kara, M. (2016). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Bazı Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1339- 1355.
• Akbıyık, C. ve Ay, G. K. (2014). Okul öncesi yönetici ve öğretmenlerin düşünme becerilerinin öğretimine yönelik algıları: Bir durum çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, (29-1).
• Ay, Ş.ve Akgöl, H. (2008). Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 1(2), 65-75.
• Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Beyer, B. (2001). Putting it all together to improve student thinking. In A.C. Costa (Ed.), Developing Minds: A Resource Book for Teaching Thinking ( 3rd edition),pp. 417-424. Alexandria,VI: ASCD.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı.(Sekizinci Basım). Ankara: PegamA Yayıncılık.
• Chaffee, J. (1992). Critical thinking skills: The corner stone of developmental education. Journal of Developmental Education, 15(3), 2.
• Cody, D. E. (2006). Critical thoughts on critical thinking. The Journal of Academic Librarianship, 32(4), 403-407.
• Demir, M. K. (2006). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Derelioğlu, Y. (2004). Üniversite öğrencilerinde eleştirel düşünme ile denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi /Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bean, J. C. (2011). Engaging ideas: The professor's guide to integrating writing, critical thinking, and active learning in the classroom.(2nd edition). San Francisco: John Wiley & Sons Publishers.
• Doğanay, A.,& Sari, M. (2012). Düşünme dostu sınıf ölçeği (DDSÖ) geliştirme çalışması. İlköğretim Online, 11(1).
• Dubosarsky, M., Murphy, B., Roehrig, G., Frost, L. C., Jones, J., & Carlson, S. P. (2011). Animosh tracks on the play ground, minnows in the sensory table: Incorporating cultural themes to promote preschoolers' critical thinking in American Indian head start classrooms. YC Young Children, 66(5), 20-26,28-29. 11.04.2016. https://search.proquest.com/docview/896476800?accountid=15958
• Ersoy, E. ve Başer, N. (2011). İlköğretim ikinci kademede eleştirel düşünmenin yeri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-10.
• Fisher, R. (1995). Teaching children to think. United Kingdom: Stanley Thornes Publishers Ltd.
• Göbel, D. (2013). Sınıf öğretmenlerini eleştirel düşünme becerisi öğretimi yeterlilikleri ve uygulamaları.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Gürkaynak, İ., Üstel, F. ve Gülgöz, S. (2003). Eleştirel düşünme. Ankara: Eğitim Reformu Girişimi Yayınları.
• Kırmızı, F. S.,Fenli, A., & Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1).
• Hirose, S. (1992). Critical thinking in community colleges. Clearing house on Assessment and Evaluation.http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED363932.pdf#page=85web
• Johnson, A. P. (2000). Up and out: Using creative and critical thinking skills to enhance learning. Boston: Allyn and Baco Publishers.
• Kahraman, T. (2008). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ile öğrenci algılarına göre öğretmenlerin sınıf içi demokratik davranış düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi). Marmara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karabacak, H. (2011). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve beşinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyi.(Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi). Atatürk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, H. İ.(2010). Yapılandırmacı öğrenmeye dayalı uygulamaların öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkileri. Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9, 79-95.
• Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kürüm, D. (2002). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Gücü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• MEB. (2007). İlköğretim düşünme eğitimi dersi (6, 7 ve 8. Sınıf) öğretim programı, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB.(2009). İlköğretim 1, 2 ve 3. sınıflar hayat bilgisi dersi öğretim programı ve kılavuz. MEB, Ankara. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx
• Mckee, J. S. (1988). Impediments to implementing critical thinking. Social Education. 52 (6), 444–446. 04.03.2017 https://eric.ed.gov/?id=EJ379328
• Özçınar, H. N. (1996). Enhancing critical thinking skills of preparatory university students of english at intermediate level. (Yüksek Lisans Tezi). ODTÜ/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Özdemir, S. M. (2002). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 29
• Polat, S. (2015). Eleştirel düşünme becerisi ile ilgili Türkiye’de yapılmış nitel çalışmaların değerlendirilmesi: Bir meta-sentez çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 7(3). 229-243.
• Riddell, T. (2007). Critical assumptions: thinking critically about critical thinking. Journal of Nursing Education, 46(3), 121-136.
• Schafersman,S.D.(1991). An introduction to critical thinking.03.05.2016 http://facultycenter.ischool.syr.edu/wp-content/uploads
• Semerci, Ç. (2003). Eleştirel Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 28(127), 64-70.
• Senemoğlu, N. (1996). Yaratıcılık ve öğretmen nitelikleri. Yaratıcılık ve Eğitim Paneli. Ankara: Kara Harp Okulu.
• Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193-200.
• Şahbat, A. (2002). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen tutumlarının öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Titiz, T. (2001). Ezbersiz eğitim yol haritası. PegemA Yayıncılık. Ankara.
• Tokyürek, T. (2001). Öğretmen tutumlarının öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Yeşilpınar, M. (2011). Sınıf öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının eleştirel düşünmenin öğretimine yönelik yeterliklerine ilişkin görüşleri.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Walsh, C.M.,Hardy, R.C. (1999). Dispositional differences in critical thinking related to gender and academic major. Journal of Nursing Education, 38(4), 149-155.
• Wolcott, S. K.,Baril, C. P., Cunningham, B. M., Fordham, D. R., and Pierre, K. S. (2002). Critical thought on critical thinking research. Journal of Accounting Education, 20(2), 85-103.
• Wolff, P. (2002, Nov 23). Expanding horizons with language, preschool French class helps children develop critical thinking skillsdc/Bdc. Oshkosh Northwestern.12.03.2017.https://search.proquest.com/docview/910327259?accountid=15958.