Delaware Okul İklimi Ölçeği Öğrenci Versiyonunun Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2019, , 2651 - 2661, 15.11.2019

Mehmet Durnalı , Bijen Filiz

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3513

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı, Bear, Gaskins, Blank ve Chen (2011) tarafından ilk, orta ve lise öğrencileri için geliştirilen ve Yang, Bear, Chen, Zhang, Blank ve Huang (2013) tarafından güncel-lenen Delaware Okul İklimi Ölçeği (DOİ-Ö)’ni Türk Kültürüne uyarlamaktır. Ölçek maddelerinin Türkçe sürümünün dilsel eşdeğerliğinin sağlanması İngilizce ve Türkçe dillerinde uzman bir grubun fikir birliği ile gerçekleştirilmiştir. DOİ-Ö’nün yapı geçerliliği, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edilmiştir. DFA için ölçek, gönüllük esasına dayalı olarak 2017-2018 öğretim yılı bahar döneminde, amaçlı uygun örnekleme yönte-mine göre gönüllük esasına dayalı olarak, Bursa’nın X ilçesi-nin farklı okul türlerinde öğrenim gören toplam 333 lise öğren-cisine uygulanmıştır. DFA analizi sonucunda modelin faktör yapılarının ve uyum iyiliği değerlerinin en az “kabul edilebilir” düzeylerde olduğu doğrulanmıştır. DOİ-Ö maddelerinin yeterli düzeyde ayırt edicilik özelliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Cronbach Alpha katsayısı; öğretmen-öğrenci ilişkileri boyutu için .80; öğrenci-öğrenci ilişkileri boyutu için .67; okul ilgisi boyutu için .73; okul kurallarının adilliği boyutu için .73 ve ölçek bütünü için .84 bulunmuştur. Ölçek bütünü ve alt boyutla-rının ilişki katsayısı değerleri, ölçek bütünü ve alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı doğrusal bir ilişki olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla DFA orijinal yapıyı doğrulamıştır. Alt boyutlar, Türkçe’ye “öğretmen-öğrenci ilişkileri”, “öğrenci-öğrenci ilişkileri”, “okul ilgisi” ve “okul kurallarının adilliği” şeklinde çevrilmiştir. Uyarlanan ölçekte orijinali gibi 17 madde mevcuttur. Sonuç olarak, Türk Kültürüne uyarlanan DOİ-Ö’nün geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edil-miştir. Özellikle, bu ölçek, okulların yönetim süreçlerine ilişkin çeşitli çıkarımlara ulaşma noktasında faydalı olabilir.

Anahtar Kelimeler

okul iklimi, okul yönetimi, iklim, yönetim, öğrenci, okul

Kaynakça

• Anderson, C. S. (1982). The search for school climate: A review of the research. Review of Educational Research, 52, 368–420. doi:10.1037/0003-066X.63.9.852
• Atik, G., & Güneri, O. Y. (2016). Ortaokul öğrencileri için okul iklimi ölçeği: Türkçe formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 15(1), 92-103.
• Baumrind, D. (1996). The discipline controversy revisited. Family Relations, 45, 405-414. https://pdfs.semanticscholar.org/e2ce/f4fbc5c5d750bbdcf5a0dae3889d79308c5f.pdf
• Bayar, Y., & Uçanok, Z. (2012). Ergenlerin dâhil oldukları zorbalık statülerine göre okul sosyal iklimi ve genellenmiş akran algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2337-2358.
• Bear, G. G. (2010). School discipline and self-discipline: A practical guide to promoting prosocial student behavior. NY:Guilford Press.
• Bear, G. G., Cavalier, A. R., & Manning, M. A. (2005). Developing self-discipline and preventing and correcting mis-behavior. Allyn & Bacon.
• Bear, G.G., Gaskins, C., Blank, J., & Chen, F.F. (2011). Delaware School Climate – Student: Its Factor Structure, Con-current Validity, and Reliability. Journal of School Psychology, 49, 157-174
• Brownlow, C. (2004). SPSS Explained. London: Routledge
• Bryman, A., & Cramer, D. (1999). Quantitative data analysis with SPSS release 8 for Windows. London & New York: Taylor and Francis.
• Bucak, E. B. (201102). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinde örgüt iklimi: Yönetimde ast-üst ilişki-si. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(7), 3-17.
• Bursalıoğlu, Z. (2012). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (17. Baskı). Ankara: PEGEM Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Veri analizi el kitabı. Ankara: PEGEM Akademi.
• Cohen, J., McCabe, L., Michelli, N. M., & Pickeral, T. (2009). School climate: Research, policy, practice, and teacher education. Teachers college record, 111(1), 180-213.
• Field, A. (2000). Discovering statistics using SPSS for Windows. London: Sage Publications.
• Freiberg, H. J. (2005). School climate: Measuring, improving and sustaining healthy learning environments. Routled-ge.
• Garrity, C., Jens, K., Porter, W., Sager, N., & Short-Camilli, C. (1996). Bully-Proofing Your School: A Comprehensive Approach. Reclaiming Children and Youth: Journal of Emotional and Behavioral Problems, 5(1), 35-39.
• Gregory, A., & Cornell, D. (2009). “Tolerating” adolescent needs: Moving beyond zero tolerance policies in high school. Theory into Practice, 48(2), 106-113.
• Gregory, A., Cornell, D., Fan, X., Sheras, P., Shih, T. H., & Huang, F. (2010). Authoritative school discipline: High school practices associated with lower bullying and victimization. Journal of Educational Psychology, 102(2), 483−496.
• Gündoğan, A, & Koçak, S. (2017). Öğretmen Adaylarının Okul İklimi Algıları ile Akademik Öz-Yeterlik İnançları Ara-sındaki İlişkinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 639-657. DOI: 10.19126/suje.333266
• Hambleton, R. K., & Bollwark, J. (1991). Adapting tests for use in different cultures: Technical issues and methods. Bulletin of the International Testing Commission, 18, 3‐32.
• Hanif, R., & Smith, P. K. (2010). Perceptions, attitudes and experiences concerning bullying and school social climate: A comparison of Pakistan and England. In K. Österman (Ed.), Indirecrt and direct agression (pp. 159-169). Frankurt: Peter Lang Publishing.
• Haynes, N. M., Emmons, C., & Ben-Avie, M. (1997). School climate as a factor in student adjustment and achieve-ment. Journal of Educational and Psychological Consultation, 8(3), 321-329.
• Homana, G., Barber, C., & Torney-Purta, J. (2006). Background on the School Citizenship Education Climate Assess-ment. Denver, CO: Education Commission of the States. Retrived from http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.405.6658&rep=rep1&type=pdf on 25th of December 2018.
• Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi (S. Turan, Çev. Edt.) Ankara: Nobel.
• Hoy, W. K., & Sabo, D. J. (1998). Quality middle schools: Open and healthy. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (1997a). The road to open and healthys chools: A handbook for change-Elementary and middle school edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (1997b). The road to open and healthyschools: A handbook for change-Middle and secon-dary school edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Openschools/healthy schools: Measuring organizational climate. Newbury Park, CA:Sage.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
• Hutcheson, G. & Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist. London: Sage.
• Kartal, H., & Bilgin, A. (2009). Öğretmen ve öğrenci gözüyle zorbalık ve okul iklimi. Euroasian Jounal of Educational Researc (EJER), 36.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3nd ed.). New York London: The Guilford.
• Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 17(1), 117-139.
• Kottkamp, R. B., Mulhern, J. A., & Hoy, W. K. (1987). Secondary schoolclimate: A revision of the OCDQ. Educational Administration Quarterly, 23(3),31-48.
• Kurt, T., & Çalık, T. (2010). Okul İklimi Ölçeği’nin (OİÖ) Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(157), 167-180.
• Limon, İ., & Durnalı, M. (2017). İşbirlikçi İklim Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 282-294.
• Pallant, J. (2001). SPSS survival manual. Maidenhead, PA: Open University Press.
• Stockard, J., & Mayberry, M. (1992). Effective educational environments. Newbury Park, CA: Corwin.
• Sveiby, K-E. ve Roland Simons, R. (2002). Collaborative climate and effectiveness of knowledge work-an empirical study. Journal of Knowledge Management, 6(5), 420-433.
• Sweetland, S. R., & Hoy, W. K. (2000). School characteristics and educational outcomes: Toward an organizational model of student achievement in middle schools. Educational Administration Quarterly, 36(5), 703-729.
• Tabachnick B, Fidell L (2013): Using Multivariate Statistics, (6th International edition cover edn), Sage Publications, Thousand Oaks, New Jersey.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademi.
• Terzi, A. R. (2015). Üniversite öğrencilerine yönelik okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 111-117.
• Tezbaşaran AA (1996): Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
• Turan, S. (1998). Measuring Organizational Climate and Organizational Commitment in the
• Turkish Educational Context. (ERIC NO: ED429359) https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED429359.pdf
• Türk Dil Kurumu (TDK) (2018). Güncel Türkçe Sözlük. [Çevrim-içi: http://www.tdk.gov.tr, Erişim tarihi: 2 Aralık 2018].
• Yang, C., Bear, G. G., Chen, F. F., Zhang, W., Blank, J. C., & Huang, X. (2013). Students' perceptions of school climate in the US and China. School Psychology Quarterly, 28(1), 7.
• Yang, C., Bear, G. G., Chen, F. F., Zhang, W., Blank, J. C., & Huang, X. (2013). Students' perceptions of school climate in the US and China. School Psychology Quarterly, 28(1), 7.
• Yıldız, E. Ç., & Sümer, Z. H. (2016). Saldırgan davranışlarını yordamada çevresel risk, çevresel güvenlik ve okul iklimi algısı. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34),161-173.
• Zullig, K. J., Koopman, T. M., Patton, J. M., & Ubbes, V. A. (2010). School climate: Historical review, instrument deve-lopment, and school assessment. Journal of Psychoeducational Assessment, 28(2), 139-152.