Examination of Information Technologies and Software Curriculum’ Objectives According to Information Ethics

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 4, 1641 - 1654, 15.09.2016

Mustafa Fidan

Öz

The aim of this study is to design “information ethics” concept in accordance with both national
and international relevant institutions and organizations’ regulations and to evaluate objectives
of secondary school information technologies curriculum within this framework. In this study, the
objectives regarding information ethics was examined in the curriculum. Information ethics dimensions
were investigated by using content analysis according to experts’ perceptions and qualitative research
methodology was used in current study. The related objectives were interpreted by evaluating in
accordance with these dimensions. At the end of the study, it was determined that information ethics
consist of 6 dimensions and they aren’t seemed the objectives regarding the basic principles, cyber
crimes, intellectual property, licence, cyber bullying dimensions. Accordingly, it has been concluded
that national and international’ regulations in reflecting to the curriculum are inadequate. 

Anahtar Kelimeler

information ethics, information technologies and software curriculum, objective.

Bilişim Etiği Boyutlarına Göre Bilişim Teknolojileri Ve Yazılım Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, “bilişim etiği” kavramını hem ulusal hem de uluslararası düzeyde ilgili
kurum ve kuruluşların düzenlemeleri doğrultusunda boyutlandırmak ve bu çerçevede ortaokul Bilişim
Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programı kazanımlarını değerlendirmektir. Araştırmada
öğretim programında yer alan bilişim etiğine ilişkin kazanımlar incelenmiştir. Nitel araştırma
metodolojisinin kullanıldığı araştırmada, bilişim etiği boyutları uzman görüşü doğrultusunda
içerik analizi yapılarak belirlenmiştir. İlgili kazanımlar bu boyutlara göre, araştırmacı tarafından
değerlendirilerek yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda bilişim etiğinin 6 boyutta incelenebileceği
tespit edilmiş; öğretim programında temel ilkeler, bilişim suçları, fikri mülkiyet, lisans, patent, siber
zorbalık boyutlarına yönelik kazanımların yer almadığı görülmüştür. Bu doğrultuda bilişim etiğine
ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemelerin öğretim programına yansımasının yetersiz olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

bilişim etiği, bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programı, kazanım

Kaynakça

• Akın, Z. M. (2009). Veri, bilgi ve bilişim (2013 Aralık 18).
• Aksal, F. A. (2011). Bilgisayar Teknolojilerinin kullanımında etik ve karşılaşılan sorunlar. Eğitim Teknolojileri Araştırma Dergisi, 2(3).
• Arıcak, O. T. (2011). Siber Zorbalık: Gençlerimizi Bekleyen Yeni Tehlike. Kariyer Pencere-si, 2(6), 10-12. (2013, Aralık 15).
• Association for Computing Machinery. (2013). ACM Code of Ethics and Professional Conduct. (2013 Aralık 13).
• Beyhan, Ö. ve Tunç, H. S. (2012). Öğretmen adayı öğrencilerin bilişim teknolojilerini etik kullanımlarının incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 2(2), 85-94.
• Cerrah, İ., (2002). Bilişim Teknolojileri ve Etik: Bilişim Teknolojilerinin Güvenlik Hizmetle-rinde Kullanımının ”Etik Boyutu" ve “Sosyal Sonuçları". Polis Bilimleri Dergisi, 4(1-2), 137-155.
• Cevizci, A. (2002). Etiğe giriş. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çelen, F. K. (2012). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımında ilköğretim öğrencilerinin etik olmayan davranışlara ilişkin görüşlerinin incelenmesi. YayımlanmamışYüksek Li-sans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Computer Ethics Institute. (2013) Ten Commandments of Computer Ethics. (2013, Ağustos 23).
• Dedeoğlu, G. (2007). Bilişim toplumu ve etik sorunlar. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
• Duymaz, S. H. (2013). Ortaokul öğrencilerine yönelik bilişim etiği öğretim programı uygu-laması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• EuryDice. (2011). Key data on learning and ınnovation through ıct at school in europe (2013, Aralık 23).
• Elmalı, O. (2007). George Edward Moor'da Etik . İstanbul: Arı Sanat Yayınevi.
• Genç, Z., Kazez, H. ve Fidan, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin etik dışı davranışlarının belirlenmesi. Akademik Bilişim Konferansları, 23-25 Ocak 2013 Akdeniz Üniversitesi.
• Ghazali, H. (2003). Examining high-school student’s views on computer and information ethics. Unpublished doctoral thesis. Manhattan Kansas State University College of Education.
• Haines, L. and Leonard, L. N. K. (2007). Individual characteristics and ethical decision-making in an IT context. Journal of Management & Data Systems. < http://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=1585544&show=pdf> (2013, Ara-lık 23).
• Himma K. E. and Tavani, H. T. (2008). The handbook of information and computer ethics. New Jersey: Wiley Sonc Inc.
• Johnson, D. G. (2009). Computer Ethics (4th edition), New Jersey: Pearson Education.
• Kallman, E. A. and Grillo, J. P. (1996) Ethical decision making and information technology (2nd edition) Boston, Massachusetts: Irwin/McGraw-Hil.
• Köksal, A. (2003). Bilişim devrimi, küreselleşme ve uygarlıklar çatışması ortamında kimliğini arayan Türkiye”. Uygarlıklar Sempozyumu, Türkiye’nin Birikimi ve Geleceği, Bilim ve Ütopya Kooperatifi, 19-20 Nisan 2003, Yıldız Teknik Üniversitesi Oditoryumu, Yıl-dız/İstanbul.
• Kuzu, A. (2009). Problems telated to computer ethics: Origins of the problems and suggested solutions. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2), 91-110.
• Macachor, S. (2004).The impact of computer on society. Minnesota Futurists, 28(1/2), 90-91.
• Mason, R. O. (1986). Four ethical issues of information age. MIS Quarterly, 10(1).
• Masrom, M., Ismail, Z., Anuar, R. N., Hussein, R. and Mohamed, N. (2010). Analyzing accuracy and accessibility in information and communication technology ethical scenario context. American Journal of Economics and Business Administration, 3 (2), 370-376.
• MEB. (2012). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu bilişim teknolojileri ve yazılım dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara. (2013 Aralık 12).
• Moor, J. H. (1985). What is computer ethics?. Journal of Metaphilosopy, 16 (4), 266-275.
• Miles, M. B. and Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd Edition). California: SAGE Publications.
• Namlu, A. G.ve Odabaşı, H. F. (2007). Unethical computer using behavior scale: A study of reliability and validity on Turkish university students. Computers & Education, 48, 205–215.
• New Jersey Department of Education. (2014). NJ World Class Standards Content Area: Technology. (2014, Ağus-tos 8).
• Özpınar, A., Kazaskeroğlu, E., Öz, Ö. (2010). Bilgiye Erişim, paylaşım ve bilgi teknolojileri alanında etik olmayan davranışlar ve sebepleri. Ankara: Ağ ve Bilgi Güvenliği Sempoz-yumu, 3-6 Şubat 2010.
• Reynolds, G.W. (2009). Ethics in information technology (3rd Edition). Boston: CourseTechnology.
• Tanör, B. (1994). Türkiye’nin insan hakları sorunu. İstanbul: BDS Yayını.
• Türk Ceza Kanunu. (2004). Bilişim alanında suçlar. (2013, Aralık 24).
• Türkiye Bilişim Derneği. (2010). Bilişim etiği nihai rapor. < http://www.tbd.org.tr/usr_im g/cd/kamubib14/raporlarPDF/RP2-2011.pdf> (2013, Aralık 12).
• Türkiye Bilişim Vakfı. (1998). TBV etik kuralları. (2013 Aralık 12).
• TÜBİDER. (2013). BT sektörü ahlak ilkeleri. (2013, Aralık 12).
• Tıngöy, Ö. (2009). Bilişim Çağında Etik. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Seferoğlu, S. S., Avcı, Ü., Kalaycı, E. (2008). Sayısal uçurum: Türkiye'deki durum ve müca-delede uygulanabilecek politikalar. 25. Ulusal Bilişim Kurultayı, Bilişim'08 Bildiriler Ki-tabı (BTIE-2008), 17-21, Ankara: Türkiye Bilişim Derneği. (2013, Aralık 30).
• Sevindik, T. (2011). Bilişim ve etik ders notları. (2013, Aralık 23).
• URL-1. (2014). The Tasmanian curriculum information and communication technologies (2014, Ağustos 7).
• URL-2. (2014). Information and communication technologies. (2014, Ağustos 7).
• Uysal ,Ö. (2006). Öğretmen adaylarının bilgisayar etiğine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Uysal, Ö.ve Odabaşı, F. (2006). Bilgisayar etiği öğretimde kullanılan yöntemler. VI. International Education Technology Conference, 1639-1652.
• Uysal, Ö.ve Odabaşı, F. (2007). Computer ethics issues. VII. International Education Technology Conference. 03-05 Mayıs 2007, Yakın Doğu Üniversitesi.
• Woodbury, M. C. (2003). Computer and information ethics. Illinois: Stipes Publishing.
• Yaman, E., Yaman, H.ve Horzum, B. (2004). Öğretim elemanlarının internet kullanımında etik ilkelere uyma düzeyleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 2(6), 133-150. (2013, Aralık 24).
• Yaman, E.ve Peker, A. (2012). Ergenlerin siber zorbalık ve siber mağduriyete ilişkin algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3):819 -833.
• Yıldırım, A.ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.