Bilgisayar Destekli Öğretimin (BDÖ) Altı Yaş Çocuklarına Zaman ve Mekân Kavramlarını Kazandırmaya Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 4, 1803 - 1820, 15.09.2016

Nadir Çeliköz Suat Kol

Öz

Bu araştırmada; bilgisayar destekli öğretimin, okul öncesi eğitime devam eden altı yaş
grubu çocuklarına zaman ve mekân kavramlarını kazandırmaya yönelik etkisi incelenmiştir.
Araştırmanın çalışma grubunu Sakarya ili Adapazarı İlçesi bir ilköğretim okulu anasınıflarında
öğrenim gören altı yaş grubundaki 60 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada ön test–son
test kontrol gruplu deneme modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Kol (2010)
tarafından geliştirilen Zaman ve Mekân Kavramları Başarı Testi (ZMKBT) kullanılmıştır.
Araştırma toplam 17 hafta sürmüştür. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma
hesaplamaları yapılmış ve veriler 0,05 anlamlılık düzeyinde bağımsız ve bağımlı t-testi ile
analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda ulaşılan genel sonuç; bilgisayar destekli
öğretimin çocukların zaman ve mekân kavramlarının kazanımını anlamlı biçimde desteklediği
yönündedir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, Bilgisayar Destekli Öğretim, Kavram Kazanımı, Zaman ve Mekân Kavramı.

Kaynakça

• Akman, B., (1994). Okul öncesi dönemde fen ve doğa çalışmalarının temel ilkeleri ve uygu-lama örnekleri, İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Akman, B., (1995). Anaokuluna devam eden 40- 69 aylık çocukların kavram gelişimlerinde, kavram eğitiminin etkisinin incelenmesi, Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniver-sitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alabay, E., (2006). Altı yaş okul öncesi dönemi çocuklarına bilgisayar destekli matematiksel kavramların öğretimi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bi-limler Enstitüsü, Konya.
• Aral, N., Kandır, A. ve Can, Y. M., (2002). Okul öncesi eğitim ve anasınıfı programları. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Aral, N. ve Bütün, A. A., (2006). Anaokuluna devam eden altı yaş grubundaki çocukların kavram gelişiminde bilgisayar destekli öğretimin etkisinin incelenmesi, Ankara: Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksekokulu Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, 10.
• Aral, N., (2006). Anaokuluna devam eden altı yaş grubundaki çocukların kavram gelişiminde bilgisayar destekli öğretimin etkisinin incelenmesi, Yayımlanmış bilimsel araştırma projesi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aydoğan, Y. ve Koçak N., (2003). Okul öncesi çocukların dil gelişimlerine etki eden faktörlerin incelenmesi, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/159/aydogan-kocak, adresinden 14 Mayıs 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Bandura A., Pastorellli C., Barbaranelli C. & Cappara G.V., (1999) Self-Effcacy Pathways to Childhood Depression, Journal of Personality and Social Psychology, 76, (2), 258-269.
• Bayhan, P. ve Artan İ., (2007). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., (2007). Deneysel desenler öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi, Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Carlson, S. & White, S., (1998). The effectiveness of a computer program in helping kinder-garten students learn the concepts of left and right. Journal of Computing in Childhood Education, 9 (2), 133–147.
• Chera, P. & Wood, C., (2003). Animated multimedia ‘talking books’ can promote phonological awareness in children beginning to read, Learning and Instruction, 13, 33–52.
• Çiçek, A., (2002). 0-6 yaş grubu çocuklarda dil gelişimi, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1), 115-124.
• Çukur, A., (1994). Kurum bakımı altında bulunan okul öncesi dönemi çocukların bilişsel gelişim düzeylerinin incelenmesi, Yayımlanmamış bilim uzmanlığı tezi, Hacettepe Üni-versitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demir, N., (2007). Okul öncesi öğrencilerine renk kavramının kazandırılmasında bilgisayar destekli ve geleneksel öğretim yöntemlerinin karşılaştırılması, Yayımlanmamış yüksek li-sans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Erdoğan, İ., (2009). Okul öncesi dönemde satranç öğretiminde geleneksel ve bilgisayar destekli öğretim yöntemlerinin karşılaştırılması, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ergün, M. ve Özsüer S., (2006). Vygotsky’nin yeniden değerlendirilmesi, Afyonkarahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 269-292.
• Erişen, Y. ve Çeliköz, N., (2011). Eğitimde bilgisayar kullanımı, Ed: Ö. Demirel, E. Altun (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Fish, A. M., li, X., Mccarrick, K., Butler, S. T., Stanton, S., Brumitt, G. A., Bhavnagri N. P. & Holtrop, T., (2008). Early childhood computer experience and cognitive development among urban low-income preschoolers, J. Educatıonal Computıng Research, 38 (1), 97-113
• Friedman, W. J., (2000). The development of children’s knowledge of the times of future events. Child Development, 71 (4), 913–932.
• Gerald, L. M., (2002). An evolutionary theory of knowledge and conceptual evolution in science. Global Bioethics, 15 (3), 73-80.
• Grotewell, P. & Burton R. Y., (2008). Early childhood education, issues and developments, New York: Nova Science Publishers.
• Howitt, D. & Cramer, D., (1997). An introduction to statics in psychology, London: Prentice Hall.
• Huffstetter, M., King J. R., Onwuegbuzie A. J., Schneider J. J. & Powell K, A., (2010). Ef-fects of a computer-based early reading program on the early reading and oral language skills of at-risk preschool children, Journal of Education for Students Placed at Risk, 15, 279-298.
• Kacar, A. Ö., (2006). Okul öncesi eğitimde bilgisayar destekli eğitimin rolü, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kandır, A., (2004). Gelişimde 3–6 yaş “çocuğum büyüyor”, İstanbul: Morpa Kültür Yayınla-rı.
• Karasar, N., (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kayaalp, İ., (2006). İletişim ve dil, Ankara: TDV Yayınları.
• Kol, S., (2010). Okul öncesi dönemde kazanılan zaman ve mekân kavramlarının ölçülmesine yönelik başarı testi geliştirilmesi, International Conference On New Trends İn Education And Their Implications Bildiriler Kitabı, 11-13 November, Antalya: Siyasal Yayınevi, 894-902.
• Li, X. & Atkins M. S., (2004). Early childhood computer experience and cognitive and motor development, Pediatrics, 113 (6), 1715-1722.
• Macaruso, P. & Rodman A., (2011). Efficacy of computer-assisted ınstruction for the deve-lopment of early literacy skills in young children, Reading Psychology, 32:2, 172-196.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), (2006). Okul öncesi eğitim programı (60-72 aylık çocuklar için), İstanbul: YA-PA Yayınları.
• Namlu, A. G., (2002). Okul öncesi eğitimde bilgisayar destekli kavram öğretimi, A., G., Namlu (Ed), Okul öncesinde bilgisayar öğretimi içinde (s. 37-48), Eskişehir: Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, 37-48.
• Naylor, D. T. & Diem, R., (1987). Elemantary and middle school social studies, New York: Random House.
• Odabaşı, F., (2002). Okul öncesi eğitim yazılımları, A. G. Namlu (Ed), Okul öncesinde bilgi-sayar öğretimi içinde (s. 49-60), Eskişehir: Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, 49-60.
• Panagiotakopoulos, C. T. & Ioannidis, G. S., (2002). Assessing Children’s Understanding Of Basic Time Concepts Through Multimedia Software, Computers&Education, 38, 331-349.
• Pekçağlıyan, N., (1990). Anaokuluna giden 6 yaş grubu çocuklarına uygulanan Klasik eğitim yöntemleri ile bilgisayar destekli eğitimin karşılaştırılmalı olarak İncelenmesi, Yayım-lanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Eğitimi, Ankara.
• Reitsma, P. & Wesseling, R., (1998). Effects of computer-assisted training of blending skills in kindergartners. Scientific Studies of Reading, 2 (4), 301–320.
• San, Nur, P. ve Arı, M. (1988). Anaokuluna giden beş-altı yaş çocuklarında sayı ve miktar korunumunun kazandırılmasında bilgisayarla yapılan eğitim etkisinin incelenmesi, Çocuk Sağlığı ve Eğitimi Dergisi, 3, 26-34.
• Sancak, Ö., (2003). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 6 yaş çocuklarına sayı ve şekil kavramlarının kazandırılmasında bilgisayar destekli eğitim ile geleneksel eğitim yöntemlerinin karşılaştırılması, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eği-tim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Segers, E. & Verhoeven, L., (2002). Multimedia support of early literacy learning. Computer & Education, 39, 207–221.
• Segers, E. & Verhoeven, L., (2005). Long-term effects of computer training of phonological awareness in kindergarten, Journal of Computer Assisted Learning 21, 17-27.
• Senemoğlu, N., (1994). Okul öncesi eğitim programı hangi yeterlikleri kazandırmalıdır, Ha-cettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 21-30.
• Senemoğlu, N., (2010). Gelişim öğrenme ve öğretim (kuramdan uygulamaya), İstanbul: Gönül Yayınevi.
• Shute, R. & Miksad, J., (1997). Computer assisted instruction and cognitive development in preschoolers. Child Study Journal, 27 (3), 237–253.
• Şahin, B., (2006). Okul öncesi dönemde bilgisayar destekli fen öğretimi ve etkilerinin ince-lenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü, İstanbul.
• Trisha, A., (1999). Success of using technology and manipulatives to introduce numerical problem solving skills in monolingual/bilingual early childhood classrooms, Journal of Computers in Mathematics and Science Teaching, 18 (4), 361-369.
• Ülgen, G., (2004). Kavram geliştirme, kuramlar ve uygulamalar, Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Verenikina, I., Harris P. & Lysaght P., (2003). Child’s play: computer games, theories of play and children’s development, CRPIT '03 Proceedings of the international federation for in-formation processing working group 3.5 open conference on Young children and learning technologies, 1-14 July. Darlinghurst: Australian Computer Society Inc., 99-106.
• Weiss, I., Kramarski B. & Talis S., (2006). Effects of multimedia environments on kindergar-ten children’s mathematical achievements and style of learning, Educational Media Inter-national, 43 (1), 3-17.
• Yalın, H. İ., (2010). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.
• Yaşar, Ş., (2002). Okul öncesi eğitimde bilgisayarın yeri ve önemi, A. G. Namlu (Ed), Okul öncesi eğitimde bilgisayar öğretimi içinde (s. 1-10), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Ya-yınları, 1-10.
• Zevenbergen, R. & Logan H., (2008). Computer use by preschool children: rethinking practice as digital natives come to preschool, http://www.earlychildhoodaustralia. org.au, Erişim Tarihi: 13.09.2011.