Finlandiya İsveç ve Norveç’te, Okul Öncesi Dönemde Özel Gereksinimli Çocuklara Sunulan Kaynaştırma Eğitimi Uygulamaları

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 4, 1705 - 1712, 15.07.2019

Esma Eroğlu Ayperi Dikici Sığırtmaç

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3262

Öz

Türkiye’de okul öncesi dönemde kaynaştırma eğitimine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Ancak araştırmalar, uygulamaların genel olarak yetersiz kaldığını göstermektedir. Bu noktada farklı ülkelerdeki uygulamaları görmek önemlidir. İngilizce dışında diller konuşulduğu için bilgi birikiminin sınırlı olduğu ve uluslararası öğrenci değerlendirme raporlarında başarı gösteren Finlandiya, Norveç ve İsveç gibi Kuzey Avrupa ülkelerindeki uygulamaların ülkemizdeki uygulamalara ışık tutacağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda bu derlemenin amacı Finlandiya, Norveç ve İsveç’te okul öncesi dönemde özel gereksinimli çocuklara sunulan kaynaştırma eğitiminin özelliklerini aktarabilmektir. Çalışma kapsamında bu ülkelerdeki çalışmalar ve yasal dokümanlar taranmıştır. Alan yazın taraması sonucunda önemli sonuçlara ulaşılmıştır: Üç ülkede de okul öncesi eğitim yerel yönetimlerin yetki alanı içindedir ve özel gereksinimli çocuklar kaynaştırma eğitimine dâhil olma hakkına yasal olarak sahiptir. Finlandiya’da erken tanılama ön plandadır. Özel gereksinimli çocukların kaynaştırma eğitimine dâhil olma oranı yüksektir. İsveç’te öğretmen yetiştirme programlarında tüm alanlarda özel gereksinimli bireylere yönelik eğitime yer verilmektedir. Norveç’te özel gereksinimli çocuklar için hazırlanan planlarda disiplinler arası çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kaynaştırma eğitimi, özel eğitim, İsveç, Finlandiya, Norveç

Early Childhood Inclusive Education in Finland, Sweden and Norway

Öz

In Turkey, important steps lately have taken to the early childhood inclusive education. However; studies show that the practices remain generally insufficient. At this point, it is important to see that practices in different countries such as Finland, Norway and Sweden which are successful in international student assessment reports. In this respect, the aim of the study is to examine the characteristics of the early childhood inclusive education in Finland, Norway and Sweden. Findings revealed that early childhood education comes under the local authorities and children with special needs have a legal right to enroll preschool classrooms in all three countries. Early diagnosis remains at the forefront and the proportion of children with special needs included into preschool classrooms remains high in Finland. In Sweden, all areas of teacher education programs have special education lessons. Multidisciplinary are worked in preparing plans of children with special needs in Norway.

Anahtar Kelimeler

Inclusive education, special education, Sweden, Finland, Norway

Kaynakça

• Acarlar, F. (2013). Kaynaştırma modeli ve özel gereksinimli çocukların özellikleri. In B. Sucuoğlu ve H. Bakkaloğlu (Ed), Okul öncesinde kaynaştırma öğretmen eğitimi içinde (s. 21-74). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Altun, T. ve Gülben, A. (2009). Okul öncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253-272.
• Artan, İ. ve Uyanık Balat, G. (2003). Okul öncesi eğitimcilerinin entegrasyona ilişkin bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Kas-tamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 65-80.
• Asbjornett, M., Engelsrud, G.H., & Hesleth, S. (2014). Inclusion and participation in everyday school life: experiences of child-ren physical (dis)abilities. International Journal of Inclusive Education, 19(2), 199-212.
• Basic Education Act of Finland, (1998). Retrieved April 29, 2016 from http://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/1998/en19980628.pdf
• Batu, S. Çolak, A. ve Odluyurt, S. (2012). Okul öncesi kaynaştırma. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Brainerd, J. (2012). Early childhood special education in Norway and the United States: a meta-synthesis. Master of Degree, University of Alaska Southeast, Alaska.
• Çerezci, Ö. (2015). Okul öncesi eğitim kurumlarında yapılan kaynaştırma eğitimi uygulamalarının kaynaştırma kriterleri açısın-dan değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çulhaoğlu İmrak, H. (2009). Okul öncesi dönemde kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen ve ebeveyn tutumları ile kaynaştırma eğitimi uygulanan sınıflarda akran ilişkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Ada-na.
• Diken, İ.H., Rakap, S., Diken, Ö., Tomris, G. ve Çelik, S. (2016). Early childhood inclusion in Turkey. Infants & Young Child-ren, 29(3), 231–238.
• Dikici Sığırtmaç, A. ve Dereterla Gül, E. (2010). Okul öncesinde özel eğitim. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Education Act. (2010:800). Stockholm: Swedish Code of Statute. Retrieved May 14, 2017 from http://www.friendsinternationalcenter.com/advice/the-swedish-education-act/
• Engstrand, Z.R, & Pettersson, L.R. (2014). Inclusion of preschool children with autism in Sweden: attitudes and perceived efficacy of preschool teachers. Journal of Resarch in Special Educational Needs, 14(3), 170-179.
• Engdahl, A. (2004). Implementing a national curriculum in Swedish preschools. International Journal of Early Childhood Edu-cation, 10(2), 53-78.
• Engel, A., Barnett, W.S, Anders, Y., & Taguma, M. (2015). Early childhood education and care policy review Norway. Retrie-ved May 18, 2017 from http://www.oecd.org/norway/Early-Childhood-Education-and-Care-Policy-Review-Norway.pdf
• Halinen, I., & Jarvinen, R. (2008). Towards inclusive education: the case of Finland. Prospects: Quarterly Review of Compara-tive Education, 38, 77-97.
• Hotulainen, R., & Takala, M. (2012). Parents views on the success of integration of students with special education needs. International Journal of Inclusive Education, 18(2), 140-154.
• Haug, P. (2014). The practices of dealing with children with special needs in school: a Norwegian perspective. Emotional ana Behavioural Difficulties,19(3), 296-310
• Hausstatter, R.S., & Thuen, H. (2014). Special education today in Norway. Special Education International Perspectives: Prac-tices Across the Globe Advances in Special Education, 28, 181-207.
• Hausstatter, R.S, & Takala, M. (2008). The core of special teacher education: a comparison of Finland and Norway. European Journal of Special Needs Education, 23(2), 121-134.
• Hjörne, E. (2015). The narrative of special education in Sweden: History and trends in policy and practice. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education.
• Hurley, J.J., & Horn, E.M. (2010). Family and professional priorities for İnclusive early childhood settings. Journal of Early Intervention, 32(5), 335-350.
• Ingemarsson, M. (n.d). Early childhood intervention in Norway. Retrieved April 25, 2017 from https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiL0KHX9MDMAhUL3SwKHXFXD6gQFggbMAA&url=https%3A%2F%2Fwww.european-agency.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Feci_norway.doc&usg=AFQjCNGetV8xiotRvjV78VugSzRR2ZNHyg&sig2=V9U9OoUZvZzN4E8SfHDnnw
• Järvinen, R. (2007). Finnish National Board of Education. Finland:Regional Preparatory Workshop on Inclusive Education Eastern and South Eastern Europe.
• Julia, B. (2012). Early childhood special education in Norway and the United States: A Meta-Synthesis. Master thesis, University of Alaska Southeas, Alaska, United States of America.
• Kale, M., Sığırtmaç, A.D., Nur, İ. ve Abbak, B.S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(2), 39-48.
• Kivirauma, J., Klemel, K., & Rinne, R. (2006). Segregation, integration, inclusion-the ideology and reality in finland. Euro-pean Journal of Special Needs Education, 21(2), 117–33.
• Koçyiğit, S. (2015). Ana sınıflarında kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmen-rehber öğretmen ve ebeveyn görüş-leri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 391-415.
• Küçük Doğaroğlu, T. ve Bapoğlu Dümenci, S. (2015). Sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi ve erken müdahale hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1, 460-473
• Lundqvist, J., Westling, M.A., & Siljehag, E. (2015). Special educational needs and support provisions in Swedish preschools: a multiple-case study. International Journal of Early Childhood Special Education, 7(2), 273 – 293.
• Lundqvist, J., Westling, M.A. & Siljehag, E. (2016). Characteristics of Swedish preschools that provide education and care to children with special educational needs. European Journal of Special Needs Education, 31(1), 124-139.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Resmî Gazete. 09.09.2013/132
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. Resmî Gazete. 07.08.2018 /30471.
• Meynert, M.J. (2014) Inclusive education and perceptions of learning facilitators of children with special needs in school in Sweden. International Journal of Special Education, 29(2).
• National Core Curriculum for Basic Education, (2004). Retrieved April 3, 2017 from http://www.oph.fi/download/47671_core_curricula_basic_education_1.pdf
• Nilholm, C., Almqvist, L., Göransson, K., & Lindqvist, G. (2013). Is it possible to get away from disability classifications in education? An empirical investigation of the Swedish system. Scandinavian Journal of Disability Research, 15(4), 379- 391.
• Norwegian Ministry of Education and Research (2015). The Kindergarten Act, 13.
• Ojala, M. (2010). Developing multicultural early childhood education in a finnish context. International Journal of Child Care and Education Policy, 4(1), 13-22.
• Olsson, I., & Roll-Petterson, L. (2012). 'No no, you cannot say that!’ Perceptions and experiences of parents of preschool child-ren with intellectual disabilities in Sweden. European Journal of Special Needs Education, 27(1), 69–80.
• Öncü, N. ve Batu, E.S. (2005). Normal gelişim gösteren çocuk annelerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6(2) 37-54.
• Özaydın, L. ve Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve okul öncesi eğitimde kaynaştırma eği-timi hizmet içi eğitim programına ilişkin görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189 – 226.
• Sabel, C., Saxenian, A., Miettinen, R., Kristensen, P.H., & Hautamäki, J. (2011). Individualized service provision in the New Welfare State: Lessons from special education in Finland. Retrieved From http://people.ischool.berkeley.edu/~anno/Papers/individualized_service_provision.pdf
• Sarı, H., Çeliköz, N. ve Seçer, Z. (2009). An analysis of pre-school teachers’ and student teachers’ attitudes to inclusion and their self-efficacy. International Journal of Special Education, 24, 30-44.
• Sart, H., Ala, H., Yazlık, Ö. ve Kantaş Yılmaz, F. (2004). Türkiye kaynaştırma eğitiminde nerede: Eğitimciye öneriler. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., İşcen Karasu, F., Demir, Ş., & Akalın, S. (2013). Inclusive preschool teachers: Their attitudes and knowledge about inclusion. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 5(2), 107-128.
• Swedish National Agency for Education [SNAE]. (2011). Curriculum for the Preschool Lpfö 1998.Revised 2010. Retrieved April 25, 2017 from http://www.ibe.unesco.org/curricula/sweden/sw_ppfw_2010_eng.pdf
• Takala, M., &Aunio, P (2007). Exploring a new inclusive model in Finnish early childhood special education: a 3-year follow up study. International Journal of Inclusive Education, 9(1), 39-54.
• Temel, F. (2000). Okul öncesi eğitimcilerinin engellilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fa-kültesi Dergisi, 18, 148 – 155.
• Tufan, M. ve Yıldırım, Y. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin erken müdahale ve kaynaştırma kavramları hakkındaki bilgi düzeylerinin ve özel gereksinimli çocuklar için yaptıkları öğretimsel uyarlamaların incelenmesi. Cumhuriyet International Jour-nal of Education, 2(4), 1-13.
• Tuş, Ö. ve Çiftçi Tekinarslan, İ. (2013). Okul öncesi kaynaştırma eğitimine devam eden özel gereksinimli çocukların karşılaş-tıkları güçlüklerin annelerin görüşlerine göre belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 151-166.
• United Nations Educational, Scientific and Cultural organization[UNESCO], (1994). The Salamanca Statement and Fra-mework for Action on Special Needs Education. Paris.
• United Nations Educational, Scientific and Cultural organization [UNESCO], (2012). World data on education, Norway. [Brochure].
• Zakirova Engstrand, R., & Roll-Pettersson, L. (2014). Inclusion of preschool children with autism in Sweden: attitudes and perceived efficacy of preschool teachers. Journal of Research in Special Educational Needs, 14(3), 170.