THE PROPOSAL OF MR. HALIT BEY TO THE GRAND NATIONAL ASSEMBLY REGARDING WITH THE TURKISH PRISONERS OF WAR IN RUSSIA AND IN OTHER COUNTRIES AND REPLIES OF THE CONCERNED MINISTERS

Yıl 2006, Cilt: 14 Sayı: 1, 201 - 216, 01.03.2006

Durdu Mehmet Burak

Öz

In this study we tried to learn the number, the location and the living conditions of the Prisoners of War and when, where and how the studies started about them During the Balkan Wars and the First World War in Russia and the other foreign countries.The representative of Kastamonu and member of Grand National Assembly Mr. Halit Bey is carrying the sad situation of the Prisoners of war and the pains of their families behind and underlining the importance of social, psychological, economical situation under the Russian torture in the Prisoners camp and requesting the necessary action to be taken as soon as possible by the Turkish Grand National Assembly.

Anahtar Kelimeler

Halit Bey, Kastamonu, Russia, Prisoner of War

KASTAMONU MİLLETVEKİLİ HALİT BEY’İN RUSYA VE DİĞER ÜLKELERDE KALAN TÜRK ESİRLERİYLE İLGİLİ ÖNERGESİ VE BAKANLIKLARDAN GELEN CEVAPLAR

Öz

I .ve II. Balkan Savaşlarında ve I. Dünya Savaşı’nda esirlerimizle ilgili çalışmaların ne zaman ve nasıl başladığını, esirlerin Rusya’daki sayılarını, bulundukları yerler ve yaşam şartlarını tespit etme konusunda neler yapıldığının yanı sıra Rusya’nın içinde bulunduğu şartları da ortaya koymaya çalıştık.Kastamonu milletvekili Halit Bey’in gerek Rusya gerekse diğer ülkelerde tutulan Türk esirlerin acilen yurda getirilmeleri için gösterdiği gayretleri; esir Türk asker ve sivillerin geride bıraktıkları ailelerinin sosyolojik, psikolojik, ekonomik sıkıntılarını ve toplum hayatında çektikleri acıları bu belgeler sayesinde öğrendik.

Anahtar Kelimeler

Halit Bey, Kastamonu, Rusya, Savaş Esiri

Kaynakça

• ARŞİV BELGELERİ: Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
• GAZETELER Hâkimiyet-i Milliye Osmanlı Hilal-i Ahmer Gazetesi
• DERGİLER 1923 TBMM Zabıt Cerideleri
• ANSİKLOPEDİLER TDV İslâm Ansiklopedisi
• KİTAPLAR VE MAKALELER Burak, Durdu Mehmet, “Enver Paşa’nın Hayatı ve İngiliz Belgelerindeki Düğün Raporu” (Mart 2005) Cilt:13 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi s. 165–182.
• Çapa, Mesut; (1989) Kızılay (Hilal-i Ahmer) Cemiyeti (1914–1915), Ankara Üniversitesi, (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara.
• Çoker, Fahri, Türk Parlamento Tarihi, TBMM-II. Dönem 1923–1927, III. Cilt, TBMM Basımevi, Ankara, 1995.
• Güven, Esin; (1996) Birinci Dünya Savaşı’nda Rusya’daki Türk Esirleri ve Rusya Türkleri, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Dosya 5129, Fon Kodu: 30.10.0.0., Yer No. 55.363.12, 9.10.1923.
• D. Schindler and J. Toman, (1988) The Laws of Armed Conflicts, Martinus Nih joff Publisher, International Humanitarian Law; Treaties and Documents, 1949 Conventions and 1977 Protocols, www.icrc.org/ihl.nsf/WebPRES? Open View.
• D. Schindler and J. Toman, (1988) The Laws of Armed Conflicts, “ Geneva Convention Prisoners of War” Martinus Nih joff Publisher.
• Davison, Roderic H.; (1997) Essay in Ottoman and Turkish History (Osmanlı’da Batı Tesiri) 1774-1923 (Çev. Durdu Mehmet Burak), İletişim Yayıncılık, Adana.
• Devlet, Nadir, ( 1987) “Yusuf Akçura’nın Hayatı (1876–1935)”, Ölümünün Ellinci Yılında Yusuf Akçura Sempozyumu Tebliğleri (11–12 Mart 1985), Ankara.
• Kurat, Akdes Nimet; (1993) Rusya Tarihi, (3. baskı), Ankara. Kutlu, Cemil; (1997) I. Dünya Savaşı’nda Rusya’daki Türk Savaş Esirleri ve Bunların Yurda Döndürülmeleri Faaliyetleri, (Yayımlanmamış doktora tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Taşkıran, Cemalettin; (2001) Ana Ben Ölmedim, Türkiye İş Bankası yayınları, İstanbul.
• Temir, Ahmet, (1987)Yusuf Akçura, Ankara.
• Özel, Ahmet; (1995) “Esir”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, C.XI, s.382.
• ------------------; Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti Rusya Üsera Murahhası Yusuf Akçura Bey’in raporu, (1335) Dersaadet, TBMM Kütüphanesi, Ankara. ------------------ ; (1990) Türkiye ve Rusya, Ankara.