Üniversite Öğrencilerinin Vatandaşlık Algısının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 2, 630 - 640, 20.03.2020

İbrahim Demirbaş , Duran Aydınözü

https://doi.org/10.24106/kefdergi.693433

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin belirli değişkenlere göre, vatandaşlık algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca uygun ölçek formu; uzman görüşleri alınarak hazırlanmış, ön uygulama yapılarak ve tekrar alınan profesyonel görüşlerle son şekli verilmiştir. Çalışmanın evreni 2014-2015 eğitim–öğretim yılında Kastamonu Üniversitesinde eğitim gören 20.476 öğrencidir. Örneklem sayısı, 1909 öğrenciden oluşmuştur. Verilerin toplanmasında beşli likert tipi Vatandaşlık Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek; iki bölüm, beş boyut ve 45 maddeden oluşmuştur. Birinci bölümde; kişisel bilgiler, ikinci bölümde; üniversite öğrencilerinin vatandaşlık algıları yer almıştır. Elde edilen verilerin istatiksel analizinde, SPSS (Statistical Package For Social Science) paket programından yararlanılmıştır.
Yapılan çalışmada üniversite öğrencilerinin vatandaşlık algıları cinsiyete göre değişmektedir. Vatandaşlık algısı kızlarda yüksek çıkarken erkek öğrencilerde düşük çıkmaktadır. İl merkezinde yaşayan öğrencilerin vatandaşlık algısı yüksek çıkarken köyde yaşayan öğrencilerin düşük çıktığı belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara dayanılarak; kız öğrencilerin daha fazla vatandaşlık algısına sahip olmasının ve köyde yaşayan öğrencilerin vatandaşlık algısının il merkezinde yaşayanlara göre daha düşük olmasının nedenleri araştırılabilir.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler, vatandaşlık, vatandaşlık algısı, vatandaşlık eğitimi

The Determination of The University Students’ Citizenship Perception

Öz

In this thesis, it is aimed to determine the citizenship behaviours of Kastamonu University students’ based on certain variables. In order to prepare the questionnaire of this study, expert opinions were applied at the first stage. After a pilot implementation was carried out, the questionnaire was submitted to experts’ opinions again and the final form of the questionnaire was generated in the framework of the feedbacks. The population of the study includes 20.476 students studying at the university between 2014-2015 academic year. The sample contains 1909 students chosen from this population. The data were collected using five-point Likert-type Citizenship Perception Scale. The scale consists of two sections, five factors and 45 items. While the first section includes demographic information, the second sections includes items about citizenship perception. In order to analyse the data, SPSS (Statistical Package for Social Science) software was used.
The findings showed that citizenship perceptions of university students differentiate according to the gender. The citizenship perceptions of the female students were found to be higher than the males’. Additionally, the citizenship perceptions of the students living in the city centre were higher than the ones living in the villages. In accordance with these findings it is thought that the reason for the female students’ higher citizenship perceptions may be investigated. Besides, the reason that the citizenship perceptions of the students living in the villages were lower than the ones living in the city centre may be researched in w new study.

Anahtar Kelimeler

social studies, citizenship, citizenship perception, citizenship education

Kaynakça

• Aktaş, N. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler programında verilen değerleri edinme düzeyleri (Erzincan örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi. Erzurum. Altunkaya, N.( 2003). Eğitim Fakülteleri için Vatandaşlık Bilgisi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler. (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi. Balcı, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler. (4. baskı). Ankara: Pegem Akademi. Baloğlu, B. (2002). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi. İstanbul: Der Yayınları. Büyükkaragöz, S. (1989). Ortaöğretimde Demokrasi Eğitimi. Konya: MEB Yayınları. Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Akademi. Derdiman, R.C. (2006). Anayasa Hukukunun Genel Esasları ve Türk Anayasa Düzeni, Bursa: Alfa Aktüel Yayınları. Çiftçi, A. (2006). Vatandaşlık Bilgisi: Demokrasi ve İnsan Hakları. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Demirhan, İ.C. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara. Demirel, T. ve Nedir, D. (2011). Demokrasi ve demokratikleşme üzerine. Lider ülke Türkiye, 6. http://www.siyasetakademisi.org/wp-content/uploads/2012/01/10.DonemEkitap.pdf. 09/07/2015 tarihinde erişilmiştir. Doğan, İ. (2002) Modern Toplumda Vatandaşlık Demokrasi ve İnsan Hakları, İnsan Haklarının Kültürel Temelleri. (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Doğan, İ. (2007). Vatandaşlık Demokrasi ve İnsan Hakları. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Ergün, M. (1994). Eğitim Sosyolojisine Giriş, Ankara: Ocak Yayınları. Gömleksiz, M.N. ve Kan, A.Ü. (2008) Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının değerlendirilmesi: Fırat Üniversitesi Örneği. Milli Eğitim Dergisi, 178,44-64. Güdücü, H.S. (2008). İlköğretim programlarında yer alan vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersine ilişkin öğretmen algısına yönelik Manisa örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi. Manisa Güneş, İ. (2005). Kent kültürü̈ ve dünya kenti olmak. Hatay Seçilmişleri İzleme Derneği. http//sizder.org/ismail_gunes.html 15/08/2015 tarihinde erişilmiştir. Gürbüz, G. (2006). İlköğretim 7. ve 8. sınıflarda vatandaşlık bilgisi dersinde demokrasi eğitimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Bolu. Güven, S., Tertemiz, N. ve Bulut, P. (2009). Vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimine yönelik öğretmen görüşleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1/1,149. Güven, S. (2011). Sosyal bilgiler dersinde vatandaşlık eğitimi ve vatandaşlık eğitiminde modeller. R.Turan, A.M. Sünbül ve H. Akdağ (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar II. Ankara: Pegem Akademi. Karaman-Kepenekçi, Y. (2008). Eğitimciler için İnsan Hakları ve Vatandaşlık. Ankara: Ekinoks yayınevi. Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık. Kara, C. ve Topkaya, Y. (2012). Aktif vatandaşlık eğitiminin sosyal bilgiler programındaki yeri. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 4(3), 147-159. Kartal, O. Y. ve Kıncal, R. (2012). Medya okuryazarlığı eğitimi alan rehberlik ve psikolojik danışmanlık anabilim dalı öğrencilerinin aktif vatandaşlık düzeylerini etkileyen faktörler. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi.36,169-191 Keskin, Y. (2008). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: tarihsel gelişimin, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi. İstanbul. Korkmaz, C. ve Arabacı, İ.B. (2013). İlköğretim ve ortaöğretim okulları öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık algıları. (Malatya İli Örneği). İlköğretim Online, 12(3), 770-783. Özbek, R. (2004). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersi amaçlarının gerçekleşme düzeyi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi. Erzurum. Öcal, A. (2011) İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin vatandaşlık hakları konusundaki görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 10/ 35,134-149. Sağlam, H.İ. (2000). Sosyal bilgiler dersinin demokratik tutum geliştirmedeki rolü. Milli Eğitim Dergisi. 146,67-71. Sağlam, H.İ.(2011). Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 19/1, 39-50. Sarıipek, D.B. (2006). Sosyal vatandaşlık ve günümüzde yaşadığı dönüşüm: Aktif vatandaşlık (Sosyal politika açısından bir değerlendirme). Çalışma ve Toplum, 2(9), 67-95. Şimşek, N. (2011) İlköğretim sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin demokratik kazanımlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 190, s. 188-202. Tonga, D. (2013). 8. Sınıf Öğrencilerinin Vatandaşlık Bilinci Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara. TDK. (2005). Büyük Türkçe Sözlük. Uyangör, N. (2007). İlköğretim 7. Sınıf Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Programının Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara. Üstel, F.(2004). Makbul Vatandaşın Peşinde, İstanbul: İletişim Yayınları. Yeşil, R.(2002). Okul ve Ailede İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Yeşil, R. (2004). İnsan hakları ve demokrasi eğitiminde yöntem. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 5/1. 35-41. Yılmaz, D. (2004). Vatandaşlık Bilgisi.(3. Baskı). Konya: Çizgi Kitabevi.