Investigation of Primary School 4th Grade Students' Levels of Responsi-bility in Terms of Various Variables

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 2, 641 - 649, 20.03.2020

Halil İbrahim Sağlam Büşra Kaplancı

https://doi.org/10.24106/kefdergi.693440

Cited By: 1

Öz

This study was conducted to determine the level of responsibility of the 4th grade students in elementary school. The research was conducted with screening method. For this purpose, one-dimensional 24-item 3-point Likert-type Responsibility Scale was used. The study group consisted of 417 (49%) female and 427 (51%) male and 844 primary school 4th grade students who were studying in Sakarya in the 2017-2018 academic year. In the research, it was found that the level of responsibility of primary school students was close to the upper level; that the level of responsibility of students according to their gender differed significantly in favor of female students and students with teacher woman; that the levels of responsibility of the students according to their marital status differ signif-icantly in favor of the students whose teachers are single; it was concluded that the level of responsibility of the students according to the type of school they attended and the level of responsibility of the students did not. The findings were discussed in the light of the literature and suggestions for new investigations were given.

Anahtar Kelimeler

Responsibility, value, primary school, social studies

İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Sorumluluk Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırma ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada tarama yöntemin-den yararlanılmıştır. Bu amaçla, tek boyutlu 24 maddelik 3’lü likert tipi Sorumluluk Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma gru-bunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Sakarya ilinde öğrenim gören 417’si (%49) kız, 427’si (%51) erkek olmak üzere toplam 844 ilkokul 4. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada ilkokul öğrencilerinin sorumluluk düzeylerinin üst seviyeye yakın olduğu; öğ-rencilerin cinsiyetlerine göre sorumluluk düzeylerinin kız öğrenciler ve öğretmeni kadın olan öğrenciler lehine anlamlı bir şekilde farklılaştığı; öğrencilerin öğretmenlerinin medeni durumlarına göre sorumluluk düzeylerinin öğretmeni bekâr olan öğrenciler lehine anlamlı bir şekilde farklılaştığı; öğrencilerin devam ettikleri okul türüne ve öğrencilerin aile türüne göre sorumluluk düzeylerinin an-lamlı bir şekilde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış ve yeni araştırmalar için önerilere yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Sorumluluk, değer, ilkokul, sosyal bilgiler

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Aladağ, S. (2012). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde değer eğitimi yaklaşımlarının öğrencilerin sorumluluk değerini bilişşel düzeyde kazanmalarına etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 123-146. Altunay, E. ve Yalçınkaya M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 5-28. Aslan, R. (2007). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim birinci basamaktaki öğrencilerin temel bilgi, beceri ve değerler kazanma düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Aydoğan, R. ve Gündoğdu, K. (2015). The reflections of a responsibility program prepared for primary school students: An action research. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(3), 1061-1088. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Cüceloğlu, D. (2002). Anlamlı ve Coşkulu Bir Yaşam İçin Savaşçı. İstanbul. Remzi Kitabevi Yayınları. Dilmaç, B., Kulaksızoğlu, A. ve Ekşi, H. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7, 1221-1261. Duruhan, K. ve Demir, S. (2005). Resmi ve özel ilköğretim okullarındaki eğitici kol çalışmalarının amaçlarına ulaşma düzeyine ilişkin öğrenci görüşleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 175-185 Duke, D. L., & Jones, V. F. (1985). What can schools do to foster student responsibility? Theory into Practice, 24(4), 277-285. Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 209-230. Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Golzar, A. F. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine yönelik sorumluluk ölçeğinin geliştirilmesi ve sorumluluk düzeylerinin cinsiyet denetim odağı ve akademik başarıya göre incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Güner, N. ve Selçuk, Z. (2004). Sınıf İçi Rehberlik Uygulamaları (4. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık. Gündüz, M. ve Özerbaş, M. A. (2015). Sorumluluk değerinin proje tabanlı öğrenmeyle öğretiminin ilköğretim 3. sınıf öğrencilerinin tutumlarına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(32), 520-532. Hökelekli, H. ve Gündüz, T. (2007). Üstün yetenekli çocukların değer yönelimleri ve eğilimleri. Değerler ve Eğitimi. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Arslan, M. Zengin (Ed.). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları. Karakuş, C., Kartal, A. ve Çağlayan, K. T. (2016). İlkokul öğrencilerine göre sorumluluk. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 49(1), 1-19. Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Keskin, U. ve Sağlam, H. İ. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının insani değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 81-101. Lickona, T. (1991). Educating And Character Education: How Our Schools Can Teach Respect And Responsibility. New York: Bantam Books. Oğuz, E. (2012). Öğretmen adaylarının değerler ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 1309-1325. Önal, Ş. H. (2005). Bir sorumluluk eğitim programının lise dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Özen, Y. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kişisel ve sosyal sorumluluk yordayıcılarının incelenmesi. (Yayım-lanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Qin, L., Qian W., & Chen, H. (2011). Changes in early adolescents’ sense of responsibility to their parents in the united states and china: Implications for academic functioning. Child Development, 82 (4), 1136–1151. Sağlam, H. İ. (2017). Bir Değer ve Eğitim Merkezi Olarak Aile. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Sağlam, H. İ. ve Kaplancı, B. (2018). Examining the sense of responsibility of the primary school students in terms of school satisfaction and school attachment. Journal of Family Counseling and Education, 3(1), 1-16 Sağlam, H. İ. (2019). Karakter ve Değer Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Sezer, T. (2008). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde sorumluluk değerinin öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara. Such, E., & Walker, R. (2004). Being responsible and responsible beings: children’s understanding of responsibility. Children & Society, 18, 231-242. Şahan, E. (2011). İlköğretim 5. ve 8. sınıf ders programlarındaki sorumluluk eğitimine dönük kazanımların gerçekleşme düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir. Taşdemir, M. ve Dağıstan, G. (2014). Çocuklara sorumluluk kazandırmada ebeveynlerin BHTG yaklaşımını uygula-ma durumları: Bir durum çalışması. Turkish Studies, 9(8), 47-71. Tepecik, B. (2008) Sosyal bilgiler dersinde sorumluluk değerinin kazandırılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Ünal, F. (2011). Öğretmenlerin öğrencilerine kazandırmak istedikleri değerlere yönelik bir inceleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 2 (4), 3-24. Yavuzer, H. (1997). Anne-Baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi Yayla, A. (2014). Etik bir talep: Sorumluluk eğitimi. Çağın Sorunları Karşısında Eğitim Sempozyumu Kitabı (s.317-326). Erzurum: Bayburt Üniversitesi Yayınları. Yeşil, R. (2003). Sorumluluk bilincinin gelişmesine okul ve ailenin etkisi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10, 175-183. Yontar, A. (2007). Sorumluluk eğitiminde ceza uygulamalarına ilişkin ilköğretim 5. sınıf öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.