2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarındaki Derse Özgü Becerilerin Öğretiminin Karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 6, 2410 - 2423, 30.11.2020

Gülşah Kuru

https://doi.org/10.24106/kefdergi.702220

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada, 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler ders kitaplarında derse özgü becerilerin öğretimi karşılaştırılarak incelenmiştir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma verilerini, 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler öğretim programları ile ders kitapları oluşturmaktadır. Verilerin analizinde, betimsel analizden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda; 2018 yılında, 2005’e göre, daha fazla becerinin farklı metin türleriyle öğrencilere kazandırılmaya çalışıldığı görülmektedir. Ders kitaplarındaki görseller incelendiğinde; 2005’de derse özgü beceriler için kullanılan görsellerde kavram karikatürlerinden yararlanıldığı, 2018’de kavram karikatürlerinin bulunmadığı, 2005 ders kitabında daha fazla görsel, daha az yazı kullanılıp bu durumun 2018’de tersi olduğu görülmüştür. Ölçme ve değerlendirme boyutunda incelendiğindeyse; açık uçlu sorular kullanıldığı, 2018’de sorular aracılığıyla daha çok becerinin kazandırılmaya çalışıldığı; ancak değerlendirilme boyutunun yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Öğretim Programı, Sosyal Bilgiler Ders Kitabı, Temel Beceriler

Kaynakça

• Akbaş, Y. ve Toros, S. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretiminde İnteraktif Kavram Karikatürleri ve Kavram Haritaları Kullanımının Akademik Başarıya Etkisi, International Periodical forthe Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(9), 53-68. Aydemir, M. ve Adamaz, K. (2017). Sosyal Bilgiler Öğrenci Çalışma Kitaplarının Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki Beceriler Açısından İncelenmesi. International Journal of Field Education, 3(1), 106-119. Baloğlu Uğurlu, N. ve Aladağ, E. (2015). Mekânsal Düşünmenin Türkiye’de Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki Yeri ve Öğretmenlerin Bu Beceri Hakkındaki Görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 22-42. Cüro, E. ve Gömleksiz, M. N. (2011). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Yer Alan Değerlere İlişkin Öğrenci Tutumlarının Değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 95-134. Çelikkaya, T. (2011). ‘Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: öğretmen görüşleri’, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 969-990. Deveci, H. (2005). Sosyal Bilgiler Dersinde Gazete Kullanımı. Sakarya Üniversitesi Online Dergisi, 4(3), 159-166. Ersoy, F. ve Şahin, T. (2011, Ekim). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Değerler Eğitimi Yaklaşımları Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Sempozyumu, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eskişehir. Gülersoy, A. E. (2013). İdeal Ders Kitabı Arayışında Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Bazı Özellikler Açısından İncelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 2 (1), 8-26. Hayırsever, F. ve Kısakürek, M. A. (2014). Sosyal Bilgiler Ders Kitabının, İlköğretim Programında Kazandırılması Hedeflenen Beceriler Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(8), 23-42. Karasu Avcı, E. ve Faiz, M. (2018). 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitapları “Etkin Vatandaşlık” Öğrenme Alanında Yer Alan Becerilerin ve Değerlerin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 2(1), 1-21. Kaymakcı, S. (2009). Yeni Sosyal Bilgiler Programı Neler Getirdi?. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Reşat Genç’e Armağan Özel Sayısı, 1530–1545. Kaymakçı, S. (2013). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Sözlü Ve Yazılı Edebî Türlerin Kullanım Durumu. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (13), 230-255. Kıroğlu, K. (2006). Öğretenler ve Öğrenenler İçin Ek Açıklamalarla İlköğretim Programları (1-5. Sınıflar). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Kolukısa, E. A., Oruç, Ş., Akbaba, B. ve Dündar, H. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Gizem Yayıncılık. Kuş, Z. Merey, Z. Karatekin, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 183-214. MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (4-5.Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi. MEB (2018). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu ( 4-5. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi. Mutluer, C. (2013). Sosyal Bilgiler Programlarında Yer Alan Beceriler Hakkında Sosyal Bilgiler Öğretmen Görüşleri (İzmir Menemen Örneği). Turkish Studies, 8(7), 355-362. Önal, H. ve Kaya N. (2006). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının (4 ve 5. Sınıf) Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(16), 21-39. Öztürk, M. ve Mutlu, N. (2017). Sosyal Bilgiler ve Tarih Derslerinde Beceri ve Değerleri Ne Kadar Öğretiyoruz?. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 552-563. Şahin, M. (2014). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Görsel Tasarım İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 31-46. Sidekli, S., Er, H., Yavaşer, R. ve Aydın, E. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Alternatif Bir Yöntem: Karikatür. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 151-163. Sözen, E. ve Ada, S. (2018). 2005 ve 2018 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarının (SBDÖP) Karşılaştırılması. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6(1), 53-71. Tay, B. (2017). 2005 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ile 2017 Sosyal Bilgiler Dersi Taslak Öğretim Programının Karşılaştırması. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487. Tokcan, H ve Alkan, G. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2). 1-19. Topçubaşı, T., ve Polat, S. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi. International Journal Of New Trends İn Arts, Sports & Science Education (Ijtase), 3(2), 48-61. Tüysüz, S. (2018). İlkokul Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Tuna Yayıncılık. Yalçın, A. ve Akhan, N. E. (2019). Cumhuriyetten Günümüze Sosyal Bilgiler Programlarının Sosyal Bilgiler Öğretim Yaklaşımlarına Göre Incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi [Journal of Theoretical Educational Science], 12(3), 842-873.