Okul Müdürlerinin Ebeveynlerin Eğitime Katılımı Konusundaki Görüşlerinin Analizi

Yıl 2021, Cilt: 29 Sayı: 2, 378 - 389, 25.05.2021

Hasan Tabak

Öz

Araştırmada okul müdürlerinin eğitimde aile katılımının kapsamı, ailelerin eğitime katılımına nasıl teşvik edilebileceği, eğitime aile katılımının olumlu ve olumsuz sonuçları hakkında görüş ve bakış açılarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç bağlamında araştırma olgubilim deseninde nitel bir çalışmadır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme sınıflamasında yer alan benzeşik örnekleme yöntemine göre oluşturulmuştur. Bu doğrultuda Ankara, İstanbul, Yozgat, Zonguldak ve Van illerinde görev yapan okul müdürlerine Aile Katılımı Görüşme Formu araştırmacı tarafından geliştirilerek uygulanmıştır. Elde edilen veriler içerik ve betimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir.. Araştırma bulgularında, okul müdürlerinin aile katılımını bürokratik olarak okul-aile birliğini kurma, yürütme ve sonuca götürme iş ve işlemlerini kapsayan okul-aile birliği faaliyetlerine destek olma olarak tanımladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Okul müdürlerinin aile katılım modelleri bağlamında görüşleri ise tüketici ve iletim modelinde yoğunlaştığı dikkati çekmektedir. Sonuç olarak her ne kadar aile katılımı çocuklara verilen ödevlere yardım etme gibi düşünülse de çok değişkenli ve kapsamlı bir konu olduğu söylenebilir. Bu nedenle çocuklarının eğitiminin sadece okul veya sınıf gibi öğrenme ortamlarında değil aynı zamanda çevre ve ailede de devam ettiği farkındalığının oluşturulması temelinde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitime katılım, ebeveyn katılımı, ebeveyn katılım modelleri, okul müdürü görüşleri

Analysis of School Principals' Views on Parent Involvement in Education

Öz

This study aimed to reveal the views and perspectives of school principals about the scope of parent involvement in education, how it can be encouraged, and the positive and negative outcomes of the involvement. Accordingly, this is a qualitative study using a phenomenological design. The study group was formed according to the homogeneous sampling method falling within the purposive sampling classification. The study group created using the homogeneous sampling method, which included school principals working in Ankara, Istanbul, Yozgat, Zonguldak, and Van provinces, were administered a Parent Involvement Interview Form, which was developed by the researcher. The data obtained were analyzed using content and descriptive analysis. The findings of the study indicated that school principals defined parent involvement as giving support for school-parent association activities that cover procedures and works for establishing, executing, and accomplishing school-parent association bureaucratically. The opinions of school principals in the context of parent involvement models, on the other hand, are observed to center on the consumer and delivery models. Consequently, although parent involvement is considered like the help with homework given, it can be said to be a multivariate and comprehensive issue. Therefore, some recommendations have been made based on raising awareness that children's education does not only take place in learning environments such as schools or classrooms, but it also continues in the family and out of school environment.

Anahtar Kelimeler

Participation in education, parental involvement, parental involvement models, school principal views

Kaynakça

• Akbaşlı, S., & Kavak, Y. (2008). Ortaöğretim okullarındaki okul aile birliklerinin görevlerini gerçekleştirme düzeyleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 1-21.
• Akmeşe, P. P., & Kayhan, N. (2014). Okul öncesi ve ilkokula devam eden özel gereksinimli öğrencilerin aile katılım düzeylerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2), 39-56.
• Anderson, K. J., & Minke, K. M. (2007). Parent involvement in education: Toward an understanding of parents' decision making. The Journal of Educational Research, 100(5), 311-323.
• Argon, T., & Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 80-95.
• Barnard, W. M. (2004). Parent involvement in elementary school and educational attainment. Children and youth services review, 26(1), 39-62.
• Bayraktar, V., Güven, G., & Temel, Z. F. (2016). Okul öncesi kurumlarda görev yapan öğretmenlerin aile katılım çalışmalarına yönelik tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 755-770.
• Becker, H. J., & Epstein, J. L. (1982). Parent involvement: A survey of teacher practices. The Elementary School Journal, 83(2), 85-102.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA.
• Cohen, L., Monion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge.
• Cotton, K., & Wikelund, K. R. (1989). Parent involvement in education. School improvement research series, 6(3), 17-23.
• Cunningham, C., & Davis, H. (1985). Working with parents: Frameworks for collaboration. Open University Press.
• Çakmak, Ö. Ç. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 1-17.
• DePlanty, J., Coulter-Kern, R., & Duchane, K. A. (2007). Perceptions of parent involvement in academic achievement. The Journal of Educational Research, 100(6), 361-368. Epstein, J. L. (1986). Parents' reactions to teacher practices of parent involvement. The elementary school journal, 86(3), 277-294.
• Epstein, J. L., & Dauber, S. L. (1991). School programs and teacher practices of parent involvement in inner-city elementary and middle schools. The elementary school journal, 91(3), 289-305.
• Erdoğan, Ç., & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(3), 399-431. Ereş, F. (2010). Öğrenci-veli-okul sözleşmesi üzerine bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 16(1), 5-24.
• Fan, X. (2001). Parental involvement and students' academic achievement: A growth modeling analysis. The Journal of Experimental Education, 70(1), 27-61.
• Gül, G. (2007). Okuryazarlık sürecinde aile katılımının rolü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(1), 17-32.
• Harris, A., & Goodall, J. (2008). Do parents know they matter? Engaging all parents in learning. Educational research, 50(3), 277-289.
• Hoover-Dempsey, K. V., Battiato, A. C., Walker, J. M., Reed, R. P., DeJong, J. M., & Jones, K. P. (2001). Parental involvement in homework. Educational psychologist, 36(3), 195-209.
• Hornby, G. (2000). Improving parental involvement. London: Continuum.
• Hornby, G., & Lafaele, R. (2011). Barriers to parental involvement in education: an explanatory model. Educational Review, 63(1), 37-52.
• Jeynes, W. H. (2011). Parental involvement and academic success. NY: Routledge.
• Keçeli-Kaysılı, B. (2008). Akademik başarının arttırılmasında aile katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 69-83.
• Kocabaş, E. Ö. (2016). Eğitim sürecinde aile katılımı: Dünyada ve Türkiye’deki çalışmalar. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 143-153.
• Latunde, Y. C. (2016). Research in Parental Involvement: methods and strategies for education and psychology. NY: Palgrave Macmillan-Springer.
• Lindberg, E. N. A. (2014). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin aile katılımı ile ilgili görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1339-1361.
• Marton, F. (1988). Phenomenography: a research approach to ınvestigating different understandings of reality. In R. R. Sherman & R.B.Webb (Eds). Qualitative research in education: Focus and education (pp. 140-160). London: Routledge.
• Özbaş, M., & Badavan, Y. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin okul-aile ilişkileri konusunda yapmaları gereken ve yapmakta oldukları işler. Eğitim ve Bilim, 34(154), 69-81.
• Sönmez, E., Güçlü, N., Şahin, F., & Tabak, B. Y. (2016). Türkiye’de Okul Yöneticisi Görevlendirmeye İlişkin Yönetici Adayı Görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 202-212.
• Swap, S. M. (1993). Developing Home-School Partnerships. New York: Teachers College.
• Şad, S.N. & Gürbüztürk, O. (2013). Primary School Students’ Parents’ Level of Involvement into their Children’s Education. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri-KUYEP/Educational Sciences: Theory & Practice, 13(2), 993-1011.
• Şahin, F. T., & Özbey, S. (2009). Okul öncesi eğitim programlarında uygulanan aile katılım çalışmalarında baba katılımının yeri ve önemi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 5, 30-39.
• Ünal, A., Yıldırım, A., & Çelik, M. (2010). İlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 261-272.
• Yavuz Konokman, G., & Yokuş, G . (2016). Ebeveynlerin okul öncesi eğitime katılım düzeylerine ilişkin algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 176-193.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, M. C., & Dönmez, B. (2008). Okul-aile işbirliğine ilişkin bir araştırma (İstiklal İlköğretim Okulu Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 98-115.