Türkiye'deki Öğretmen ve okul Yönetinicilerinin Mesleki Gelişim İhtiyaçları
Yıl 2021,
Cilt: 29 Sayı: 2, 428 - 441, 25.05.2021
İnayet Aydın
Burcu Toptaş
,
Ahmet Kaysılı
,
Güler Tanrıverdi
Nurcan Güngören
Şeyma Topçu
Öz
Amacı Türkiye’de görev yapan okul yöneticileri ile öğretmenlerin mesleki gelişim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bu eğitimlere ne düzeyde ihtiyaç duyduklarının tespit edilmesi olan bu araştırmada, iki aşamalı ihtiyaç belirleme tekniğinden yararlanılmıştır. Öncelikle, nominal grup tekniği uygulanmıştır. Sonrasında, elde edilen sonuçlara uygun şekilde her bir katılımcı grubu için ayrı ayrı anketler hazırlanmıştır. Okul yöneticileri en fazla liderlik; okul öncesi öğretmenleri resim analizi; ilkokul öğretmenleri yaratıcı drama; ortaokul öğretmenleri dijital dünyayla entegrasyon; lise öğretmenleri ilkyardım; özel eğitim öğretmenleri problem davranış değiştirme teknikleri; rehberlik ve psikolojik danışma öğretmenleri çözüm odaklı terapi eğitimlerine ihtiyaç duymaktalardır. Sonuçlar tüm gruplar için anketin ve nominal grup çalışmasının farklı sonuçlar elde edildiğini göstermiştir. Sonuç olarak, mesleki gelişim ihtiyaçlarının belirlenmesinde yalnızca bir yaklaşımın yeterli olmadığı, bir ya da birkaç tekniğin birlikte kullanılması gerekmektedir.
Kaynakça
- Akar, E. Ö. (2010). Biyoloji öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim ihtiyaçları ve gözlemlenen bölgesel farklılıklar. Eğitim ve Bilim, 32(143), 68-79.
- Aksoy, G., & Taşkın, G. (2019). Öğretim programlarının değişmesini etkileyen faktörlerin, sosyal bilgiler e fen bilimleri dersi müfredatlarını etkileme boyutu. Milli Eğitim Dergisi, 48(224), 75-99.
- Alikasifoglu, M., Erginoz, E., Ercan, O., Uysal, O., Kaymak, D. A., & Ilter, O. (2004). Violent behaviour among Turkish high school students and correlates of physical fighting. The European Journal of Public Health, 14(2), 173-177.
- Arslan, N., & Akın, A. (2016). Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışmanın lise öğrencilerinin akran zorbalığına etkisi. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 72-84.
- Aydın, İ. (2011a). Kamu ve özel sektörde hizmet içi eğitim el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
- Aydın, İ. (2011b) Çeşitli ülkelerde öğretmenlerin hizmetiçi eğitimi Ed. Öztürk, C. ve Fındıkçı, İ. Prof. Dr. Yahya Akyüz’e Armağan. Pegem Akademi.
- Aydın, İ. (2016a). Öğretimde denetim. Ankara: Pegem Akademi.
- Balcı, A. (2014). Örgütsel gelişme (4. Baskı). Ankara:Pegem Akademi.
- Başaran, İ. E. (1969). Gelişim psikolojisi. Ayyıldız Matbaası.
- Bayrakçı, M. (2009). In-service teacher training in Japan and Turkey: A comparative analysis of institutions and practices. Australian Journal of Teacher Education, 34(1), 10-22.
- Bengisoy, A., & Özdemir, M. (2019). Psikolojik danışman/rehber öğretmenlerin bakış açısıyla psikolojik danışma ve rehberlik alanının sorunları. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 1(3), 189-193.
- Bravender, M., & Staub, N. (2018). Using, interactive, problem-based simulations in a mentoring program for novice school leaders. Education Leadership, 19(1), 77-91.
- Bümen, N. T., Ateş, A., Çakar, E., Ural, G., & Acar, V. (2012). Türkiye bağlamında öğretmenlerin mesleki gelişimi: Sorunlar ve öneriler. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 31-50.
- Campbell, A., & Kane, I. (2000). Best of times, worst of times: The importance or otherwise of regular in-servicing. Teacher Development, 4(2), 293-302.
- Claxton, J. D., Ritchie, J. B., & Zaichkowsky, J. (1980). The nominal group technique: Its potential for consumer research. Journal of Consumer Research, 7(3), 308-313.
- Dedeoğlu, S., Durali, S., & Tanrıverdi Kış, A. (2004). Özel eğitim bölümü zihin engelliler öğretmenliği anabilim dalı 3., 4. sınıf öğrencileri ve mezunlarının kendi bölüm programları, öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri ile ilgili düşünce ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 47-55.
- Demirel, Ö., & Budak, Y. (2003). Öğretmenlerin hizmetiçi eğitim ihtiyacı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 9(1), 62-81.
- Durkheim, E. (2016). Eğitim ve Sosyoloji (Pelin Ergenekon, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Elçiçek, Z., & Yaşar, M. (2016). Türkiye’de ve dünyada öğretmenlerin mesleki gelişimi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 12-19.
- Ergin, İ., Akseki, B., & Deniz, E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 55-66.
- Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill Publications.
- Fok, S., Chan, K. W., Sin, K., Heung-Sang Ng, A., & Yeung, A. (2005). In service teacher training needs in Hong Kong. Paper presented at the Annual Conference of the Australian Association for Research in Education, Sydney, Australia.
- Genç, G., & Aydın, G. (2015). Mesleki gelişim seminer çalışmalarının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi örneklemi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 31-69.
- Gepson, J., Martinko, M. J., & Belina, J. (1981). Nominal group techniques. Training and Development Journal, 35(9), 78.
- Gokmenoglu, T., Clark, C. M., & Kiraz, E. (2016). Professional development needs of Turkish teachers in an era of national reforms. Australian Journal of Teacher Education (Online), 41(1), 113-125.
- Işık, A., Çiltaş, A., & Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 53-62.
- İlğan, A. (2013). Öğretmenler için etkili mesleki gelişim faaliyetleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ÖYGE Özel Sayısı), 41-56.
- Kaçan, G. (2004). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişime ilişkin isteklilik düzeyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 57-66.
- Karakuş, A., & İnandı, Y. (2018). Ortaokul yöneticilerinin okullarında yaşanan kriz durumlarını yönetme becerilerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 500-518.
- Karasu, N., Aykut, Ç., & Yılmaz, B. (2014). Zihin engelliler öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 15(1), 41-56.
- Kesik, F., & Balcı, E. (2016). AB projelerinin okullara sağladığı katkılar açısından değerlendirilmesi: Bir ölçek geliştirme çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1621-1640.
- Konuk Er, R., Girgin Büyükbayraktar, Ç. G., & Kesici, Ş. (2016). Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere yönelik cinsel eğitim programının geliştirilmesi. Turkish Journal of Education, 5(4), 224-234.
- Martin, L. E., Kragler, S., Quatroche, D., & Bauserman, K. (2019). Transforming schools: The power of teachers’ input in professional development. Journal of Educational Research and Practice, 9(1), 179-188.
- Ministry of National Education (2020). Milli Eğitim istatistikleri, örgün eğitim 2018-2019. Retrieved from http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=361
- Ministry of National Education Department of Research and Development of Education (2008).Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyacının belirlenmesi. Retrieved from https://www.aol.meb.gov.tr/earged/earged/sinif_ogrt_ihtiyaci.pdf
- National Board Resource Center (2010). A quality teacher in every classroom: Creating a teacher evaluation system that works for California. Stanford, USA: Stanford University.
- Nedim Bal, P., & Kaya, C. (2017). 6. sınıf öğrencilerinin okul tükenmişliği ile baş etmede çözüm odaklı grupla psikolojik danışmanın etkisi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 10(51), 770-777.
- Ng, S. W., & Szeto, S. Y. E. (2016). Preparing school leaders: The professional development needs of newly appointed principals. Educational Management Administration & Leadership, 44(4), 540-557.
- Omar, C. M. Z. (2014). The need for in-service training for teachers and its effectiveness in school. International Journal for Innovation Education and Research, 2(11), 1-9.
- Öğretmen Yetiştirme & Geliştirme Genel Müdürlüğü (2019). 2019 yılı öğretmenlerin hizmet içi eğitim planı. Retrieved from http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar /2020_02/13170757_2019_Ogretmenlerin_Hizmetici_Egitim_Plani.pdf
- Özdemir, S. M. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme araçlarına ilişkin yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 787-816.
- Partnership for 21st Century Learning (2019). P21 Framework for 21st Century Learning. Retrieved from http://static.battelleforkids.org/documents/p21/P21_Framework_Brief.pdf
- Passmore, G. J., & Hart, S. R. (2019). Conceptualizing a personalized identity-focused approach to teacher professional development: Postulating the realization of reform. Alberta Journal of Educational Research, 65(3), 180-204.
- Pharis, T. J., Wu, E. H., Sullivan, S. S., & Moore, L. (2019). Improving teacher quality: Professional development implications from teacher professional growth and effectiveness system implementation in rural Kentucky high schools. Educational Research Quarterly, 42(3), 29-48.
- Şen, B. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki doyumları ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları üzerine bir araştırma (Uşak ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Şirin, A. K., & Coşkun, Y. D. (2015). Analysis of school counselors’ continuing education needs. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 105-122.
- Tutkun, Ö. F., & Aksoyalp, Y. (2010). 21. yüzyılda öğretmen yetiştirme eğitim programının boyutları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 361-370.
- Tuli, F. (2017). Teachers professional development in schools: Reflection on the move to create culture of continuous improvement. Journal of Teacher Education and Educators, 6(3), 275-296.
- Tzivinikou, S. (2015). The impact of an in-service training program on the self-efficacy of special and general education teachers. Problems of Education in the 21st Century, 64(1), 95-107.
- Higher Education Council (2020). Özel eğitim öğretmenliği lisans programı. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Ozel_Egitim_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf
- Yüksel, M. Y., Canel, N., Mutlu, N., Yılmaz, S., & Elif, Ç. A. P. (2015). Okul öncesi çağdaki çocukların" iyi" ve" kötü" kavram algılarının resim analizi yöntemiyle incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 271-303.
Professional Development Needs Analysis of School Administrators and Teachers in Turkey
Yıl 2021,
Cilt: 29 Sayı: 2, 428 - 441, 25.05.2021
İnayet Aydın
Burcu Toptaş
,
Ahmet Kaysılı
,
Güler Tanrıverdi
Nurcan Güngören
Şeyma Topçu
Öz
A two-stage path needs analysis model aimed at determining the professional development needs of school administrators and teachers working in Turkey and to what extent they needed these trainings was reported in this study. First, the nominal group technique was implemented. Second, according to the results, the professional development training needs were turned into targeted surveys for each participant group. The school administrators needed leadership; pre-school teachers needed picture analysis; primary school teachers needed creative drama; middle-school teachers needed integration with the digital world; high-school teachers needed first-aid; special education teachers needed techniques for changing problematic behaviors, and guidance/psychological counseling teachers needed solution-oriented therapy training. It was shown in the findings that the nominal group study results and the surveys differed for all groups. As a conclusion, a single need analysis approach was insufficient for identifying professional development needs and it is necessary to utilize one or more techniques together.
Kaynakça
- Akar, E. Ö. (2010). Biyoloji öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim ihtiyaçları ve gözlemlenen bölgesel farklılıklar. Eğitim ve Bilim, 32(143), 68-79.
- Aksoy, G., & Taşkın, G. (2019). Öğretim programlarının değişmesini etkileyen faktörlerin, sosyal bilgiler e fen bilimleri dersi müfredatlarını etkileme boyutu. Milli Eğitim Dergisi, 48(224), 75-99.
- Alikasifoglu, M., Erginoz, E., Ercan, O., Uysal, O., Kaymak, D. A., & Ilter, O. (2004). Violent behaviour among Turkish high school students and correlates of physical fighting. The European Journal of Public Health, 14(2), 173-177.
- Arslan, N., & Akın, A. (2016). Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışmanın lise öğrencilerinin akran zorbalığına etkisi. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 72-84.
- Aydın, İ. (2011a). Kamu ve özel sektörde hizmet içi eğitim el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
- Aydın, İ. (2011b) Çeşitli ülkelerde öğretmenlerin hizmetiçi eğitimi Ed. Öztürk, C. ve Fındıkçı, İ. Prof. Dr. Yahya Akyüz’e Armağan. Pegem Akademi.
- Aydın, İ. (2016a). Öğretimde denetim. Ankara: Pegem Akademi.
- Balcı, A. (2014). Örgütsel gelişme (4. Baskı). Ankara:Pegem Akademi.
- Başaran, İ. E. (1969). Gelişim psikolojisi. Ayyıldız Matbaası.
- Bayrakçı, M. (2009). In-service teacher training in Japan and Turkey: A comparative analysis of institutions and practices. Australian Journal of Teacher Education, 34(1), 10-22.
- Bengisoy, A., & Özdemir, M. (2019). Psikolojik danışman/rehber öğretmenlerin bakış açısıyla psikolojik danışma ve rehberlik alanının sorunları. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 1(3), 189-193.
- Bravender, M., & Staub, N. (2018). Using, interactive, problem-based simulations in a mentoring program for novice school leaders. Education Leadership, 19(1), 77-91.
- Bümen, N. T., Ateş, A., Çakar, E., Ural, G., & Acar, V. (2012). Türkiye bağlamında öğretmenlerin mesleki gelişimi: Sorunlar ve öneriler. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 31-50.
- Campbell, A., & Kane, I. (2000). Best of times, worst of times: The importance or otherwise of regular in-servicing. Teacher Development, 4(2), 293-302.
- Claxton, J. D., Ritchie, J. B., & Zaichkowsky, J. (1980). The nominal group technique: Its potential for consumer research. Journal of Consumer Research, 7(3), 308-313.
- Dedeoğlu, S., Durali, S., & Tanrıverdi Kış, A. (2004). Özel eğitim bölümü zihin engelliler öğretmenliği anabilim dalı 3., 4. sınıf öğrencileri ve mezunlarının kendi bölüm programları, öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri ile ilgili düşünce ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 47-55.
- Demirel, Ö., & Budak, Y. (2003). Öğretmenlerin hizmetiçi eğitim ihtiyacı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 9(1), 62-81.
- Durkheim, E. (2016). Eğitim ve Sosyoloji (Pelin Ergenekon, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Elçiçek, Z., & Yaşar, M. (2016). Türkiye’de ve dünyada öğretmenlerin mesleki gelişimi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 12-19.
- Ergin, İ., Akseki, B., & Deniz, E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 55-66.
- Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill Publications.
- Fok, S., Chan, K. W., Sin, K., Heung-Sang Ng, A., & Yeung, A. (2005). In service teacher training needs in Hong Kong. Paper presented at the Annual Conference of the Australian Association for Research in Education, Sydney, Australia.
- Genç, G., & Aydın, G. (2015). Mesleki gelişim seminer çalışmalarının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi örneklemi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 31-69.
- Gepson, J., Martinko, M. J., & Belina, J. (1981). Nominal group techniques. Training and Development Journal, 35(9), 78.
- Gokmenoglu, T., Clark, C. M., & Kiraz, E. (2016). Professional development needs of Turkish teachers in an era of national reforms. Australian Journal of Teacher Education (Online), 41(1), 113-125.
- Işık, A., Çiltaş, A., & Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 53-62.
- İlğan, A. (2013). Öğretmenler için etkili mesleki gelişim faaliyetleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ÖYGE Özel Sayısı), 41-56.
- Kaçan, G. (2004). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişime ilişkin isteklilik düzeyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 57-66.
- Karakuş, A., & İnandı, Y. (2018). Ortaokul yöneticilerinin okullarında yaşanan kriz durumlarını yönetme becerilerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 500-518.
- Karasu, N., Aykut, Ç., & Yılmaz, B. (2014). Zihin engelliler öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 15(1), 41-56.
- Kesik, F., & Balcı, E. (2016). AB projelerinin okullara sağladığı katkılar açısından değerlendirilmesi: Bir ölçek geliştirme çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1621-1640.
- Konuk Er, R., Girgin Büyükbayraktar, Ç. G., & Kesici, Ş. (2016). Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere yönelik cinsel eğitim programının geliştirilmesi. Turkish Journal of Education, 5(4), 224-234.
- Martin, L. E., Kragler, S., Quatroche, D., & Bauserman, K. (2019). Transforming schools: The power of teachers’ input in professional development. Journal of Educational Research and Practice, 9(1), 179-188.
- Ministry of National Education (2020). Milli Eğitim istatistikleri, örgün eğitim 2018-2019. Retrieved from http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=361
- Ministry of National Education Department of Research and Development of Education (2008).Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyacının belirlenmesi. Retrieved from https://www.aol.meb.gov.tr/earged/earged/sinif_ogrt_ihtiyaci.pdf
- National Board Resource Center (2010). A quality teacher in every classroom: Creating a teacher evaluation system that works for California. Stanford, USA: Stanford University.
- Nedim Bal, P., & Kaya, C. (2017). 6. sınıf öğrencilerinin okul tükenmişliği ile baş etmede çözüm odaklı grupla psikolojik danışmanın etkisi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 10(51), 770-777.
- Ng, S. W., & Szeto, S. Y. E. (2016). Preparing school leaders: The professional development needs of newly appointed principals. Educational Management Administration & Leadership, 44(4), 540-557.
- Omar, C. M. Z. (2014). The need for in-service training for teachers and its effectiveness in school. International Journal for Innovation Education and Research, 2(11), 1-9.
- Öğretmen Yetiştirme & Geliştirme Genel Müdürlüğü (2019). 2019 yılı öğretmenlerin hizmet içi eğitim planı. Retrieved from http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar /2020_02/13170757_2019_Ogretmenlerin_Hizmetici_Egitim_Plani.pdf
- Özdemir, S. M. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme araçlarına ilişkin yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 787-816.
- Partnership for 21st Century Learning (2019). P21 Framework for 21st Century Learning. Retrieved from http://static.battelleforkids.org/documents/p21/P21_Framework_Brief.pdf
- Passmore, G. J., & Hart, S. R. (2019). Conceptualizing a personalized identity-focused approach to teacher professional development: Postulating the realization of reform. Alberta Journal of Educational Research, 65(3), 180-204.
- Pharis, T. J., Wu, E. H., Sullivan, S. S., & Moore, L. (2019). Improving teacher quality: Professional development implications from teacher professional growth and effectiveness system implementation in rural Kentucky high schools. Educational Research Quarterly, 42(3), 29-48.
- Şen, B. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki doyumları ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları üzerine bir araştırma (Uşak ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Şirin, A. K., & Coşkun, Y. D. (2015). Analysis of school counselors’ continuing education needs. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 105-122.
- Tutkun, Ö. F., & Aksoyalp, Y. (2010). 21. yüzyılda öğretmen yetiştirme eğitim programının boyutları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 361-370.
- Tuli, F. (2017). Teachers professional development in schools: Reflection on the move to create culture of continuous improvement. Journal of Teacher Education and Educators, 6(3), 275-296.
- Tzivinikou, S. (2015). The impact of an in-service training program on the self-efficacy of special and general education teachers. Problems of Education in the 21st Century, 64(1), 95-107.
- Higher Education Council (2020). Özel eğitim öğretmenliği lisans programı. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Ozel_Egitim_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf
- Yüksel, M. Y., Canel, N., Mutlu, N., Yılmaz, S., & Elif, Ç. A. P. (2015). Okul öncesi çağdaki çocukların" iyi" ve" kötü" kavram algılarının resim analizi yöntemiyle incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 271-303.