Dezavantajlı Bir Öğrenci Grubu: Çalışan Öğrencilerin Okul Deneyimleri

Yıl 2021, Cilt: 29 Sayı: 4, 1 - 10, 30.11.2021

Ali Cülha Hasan Demirtaş

https://doi.org/10.24106/kefdergi.886412

Öz

Bu araştırmanın amacı, çalışan öğrencilerin eğitim hizmetlerinden yararlanma durumlarının değerlendirilmesidir. Araştırmada, çalışan öğrencilerin eğitim hizmeti aldıkları okullarda eğitim faaliyetlerinin niteliğine etkileri, yaşanan sorunlar ve beklentiler paydaşların görüşlerine dayalı olarak belirlenmeye çalışılmıştır. Nitel yöntemlerle gerçekleştirilen araştırmada okul yöneticileri, öğretmenler ve öğrenci velileri katılımcı olarak yer almaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmış, elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre çalışma faaliyetinin okula ilgisizlik, akademik başarısızlık, yorgunluk, devamsızlık ve istenmeyen davranışlar gibi olumsuz etkilerinin yanında meslek edinme, olgunlaşma ve koruma gibi olumlu etkileri tespit edilmiştir. Olumsuz rol model, devamsızlık, yorgunluk, hayata erken atılma, çatışma, akademik başarısızlık gibi sorunlar; aile eğitimi, maddi destek ve mesleki eğitim gibi öneriler ortaya çıkmıştır. Maddi destek, aile eğitimi ve programlı çalışma gibi beklentilerin olduğu belirlenmiştir. Çalışan çocukların eğitim faaliyetlerinden yararlanmaları noktasında birbiriyle etkileşim halinde çeşitli boyutların mevcut olduğu, bu olguya yönelik geliştirilecek politikalarda, toptancı yaklaşımlardan ziyade duruma ve bölgeye özgü politikaların daha etkili olabileceğini söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Dezavantajlı Gruplar, Çalışan Çocuklar, Eğitim

A Disadvantaged Student Group: Educational Experiences of Working Children

Öz

The present study aims to analyze the availability of educational services for working students. The study attempts to determine the impact of educational activities conducted in schools attended by working students on education quality, the problems and expectations of working students based on the views of the stakeholders. The participants include school administrators, teachers and parents of working students in the qualitative study. Semi-structured interview forms are employed as the data collection instrument, and the collected data are analyzed with the descriptive analysis method. The study findings demonstrated that educational activities had certain negative effects such as disinterest in schooling, academic failure, fatigue, absenteeism, and undesired behavior, as well as positive effects such as acquisition of a vocation, maturity, and protection. The stakeholders suggested issues such as negative role models, absenteeism, fatigue, early professional responsibilities, conflict, academic failure, and recommendations such as parent training, financial support, and vocational training. It was determined that these students expected financial support, parent training and planned work schedules. It could be suggested that there are various interactive dimensions of the employment of educational activities for working children, and future policies that are specific to the problem and the region could be more effective when compared to the present centralist approaches.

Anahtar Kelimeler

Disadvantaged Groups, Working Children, education

Kaynakça

• Altıntaş, B. (2003). Mendile, simite, boyaya, çöpe: Ankara sokaklarında çalışan çocuklar. İletişim Yayınları.
• Babahanoğlu, R. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Sokakta Çalışan Çocuklara Yönelik Yaklaşımlarının İncelenmesi. Turkish Journal of Social Research/Turkiye Sosyal Arastirmalar Dergisi, 24(1), 127-136.
• Basu, K., & Zarghamee, H. (2009). Is product boycott a good idea for controlling child labour? A theoretical investigation. Journal of Development Economics, 88(2), 217– 220
• Bezerra, M. E. G., Kassouf, A. G., & Arends-Kuenning, M. (2007). The impact of child labor and school quality on academic achievement in Brazil. Quality of Education in Latin America, Universidad Iberoamericana, Mexico City.
• Bhalotra, S. R., & Tzannatos, Z. (2003). Child Labor: What have we learnt? World Bank, Social Protection.
• Bilgin, R. (2012). Sokakta çalışan çocukları bekleyen risk ve tehlikeler: Diyarbakır örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(15), 79-96.
• Bilgin, R. (2009). Diyarbakır'da Sokakta Çalışan Çocuklar Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 232-244.
• Bourdillon, M. (2017) Ignoring the benefits of children’s work: Beyond Trafficking and slavery. Open Democracy web sitesinden Erişim adresi: https://www.opendemocracy.net/beyondslavery/michael-bourdillon/ignoring-benefits-of-children-s-work
• Boyden, J., Porter, J., Zharkevich, I., & Heissler, K. (2016). Balancing school and work with new opportunities: Changes in children’s gendered time use in Ethiopia (2006-2013). Working Paper 161, Oxford: Young Lives. Erişim adresi: http://www.younglives.org.uk
• Cangür, Ş., Kara, F., İlhan, M., Özkaya, E. G., Uzun, T., Baykı, N., Demircan, V., & Ankaralı, H. (2013). Düzce ilinde sokakta çalışan çocukların eğitime bakış açısı ve beklentileri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(2), 5-14.
• Cassen, R., & Kingdon, G. (2007). Tackling low educational achievement. Josept Rowntree Foundation.
• Cigno, A. (2011). How to deal with covert child labor and give children an effective education, in a poor developing country. The World Bank Economic Review, 26(1), 61–77. doi:10.1093/wber/lhr038
• Cockburn, J., & Dostie, B. (2007). Child work and schooling: The role of household asset profiles and poverty in rural Ethiopia. Journal of African economies, 16(4),519–563. doi:10.1093/jae/ejl045
• Creswell, J. (2016). Veri Toplama (3. Baskıdan çeviri). (Çev. Ed. S. B. Demir). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Ankara: Siyasal
• Demie, F., & Lewis, K. (2011). White working class achievement: An ethnographic study of barriers to learning in schools. Educational Studies, 37(3), 245-264. doi: 10.1080/03055698.2010.506341
• Domina, T., Penner, A., & Penner, E. (2017). Categorical in equality: Schools assorting machines. Annual Review of Sociology, 43, 311–330.
• Dursun, S., & Aksakal, E. (2018). Çalışan Çocukların Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 41-56.
• Duyar, İ., & Özener, B. (2003). Çocuk işçiler, çarpık gelişen bedenler (1. Basım). Ankara: Ütopya
• Edmonds, E. V., & Pavcnik, N. (2005) Child labor in the global economy. Journal of Economic Perspectives, 19, 199–220.
• Emerson, P. M., & Souza, A. P. (2007). Child labor, school attendance and intrahousehold gender bias in Brazil. The World Bank Economic Review, 21(2), 301–316. doi:10.1093/wber/lhm001
• Esin, M. N., Bulduk, S., & İnce, H. (2005). Workrelated risks and health problems of working children in urban Istanbul, Turkey. Journal of Occupational Health, 47(5), 431-436.
• Fidan, F. (2004). Çalışan çocuk olgusuna sosyo-psikolojik bakış: Sanayide çalışan çocuklar örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 30-49.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., & Leech, N. L. (2015). Araştırmanın tanımları, amaçları ve boyutları (2. Baskıdan çeviri). (S. Turan Çev. Ed, S. Turan ve S. Aylin Bayar Çev.). Uygulamada araştırma yöntemleri: Desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım içinde (ss. 3-17). Ankara: Nobel.
• Glasser, W. (2016). Okulda kaliteli eğitim. İstanbul: Beyaz.
• Goulart, P. V. (2011). Essays on schooling and child labour in Portugal (Doktora Tezi). Erasmus University, Rotterdam.
• Goulart, P. V., & Bedi, A. S. (2008). Child labour and educational success in Portugal. Economics of Education Review, 27, 575–587.
• Görücü, İ., & Akbıyık, N. (2010). Türkiye’de mevsimlik tarım işçiliği: Sorunları ve çözüm önerileri. Hikmet Yurdu, 3(5),189-219. . Gunnarsson, V., Orazem, P. F., & Sanchez, M. A. (2004). Child labor and school achievement in Latin America. The World Bank Economic Review, February. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/5217667
• Gün, S. (2017). Çocuk; işçi, yoksul, göçmen: İktisadi ve politik bir analiz (1. Baskı). İstanbul: Notabene.
• Heady, C. (2003). The effect of child labor on learning achievement. World Development, 31(2), 385–398.
• Hirsch, D. (2007). Experiences of poverty and educational disadvantage. Josepth Rowntree Foundation (pp. 1-8). Erişim adresi: https://www.jrf.org.uk/report/experiences-poverty-and-educational-disadvantage
• ILO (2019). Uluslararası Çalışma Örgütü Ankara Ofisi web sayfasından erişildi: https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/child-labour/lang--tr/index.htm
• İçli, G., & Bağış, R. C. (2018). Çocuk emeğine ve çıraklık eğitimine sosyolojik bir yaklaşım: Denizli kent örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 145-152.
• İnal, K. (2010). Türkiye’de çocuk emeği. Ankara:Ütopya.
• Johansson, H., & Höjer, I. (2012). Education for disadvantaged groups-structural and individual challenges. Children and Youth Services Review, 34, 1135–1142.
• Kara, S. B. K., & Çalık, T. (2012). Sokakta Çalışan Çocukların Eğitim İhtiyaçları. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty, 32(3).
• Kluttz, J. (2015). Reevaluating the relationship between education and child labour using the capabilities approach: policy and implications for inequality in Cambodia. Theory and Research in Education, 13(2) 165–179. doi: 10.1177/1477878515593886
• Kuepie, M. (2018) Child labor in Mali: A consequence of adults’ low returns to education?. Education Economics, 26(6), 647-661. doi: 10.1080/09645292.2018.1480752
• Libório, R. M. C., & Ungar, M. (2010). Children’s perspectives on their economic activity as a pathway to resilience. Children & Society, 24(4), 326-338.
• Lordoğlu, K. (2017). Türkiye’de çocuk işçiliğine ilişkin değerlendirme ve saptamalar. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 16(62), 18-28.
• Mills, C., & Gale, T. (2010). Schooling in disadvantaged communities. Playing the game from the back of the field. Springer Science+Business Media. doi: 10.1007/978-90-481-3344-4
• Mulugeta, E., & Eriksen, S. H. (2019). Aspirations and Setbacks of Working Children in Addis Ababa: Can They Realise Their Futures?. Children & Society, 34(3), 173-188.
• Myrstad, G. (1999). What can trade unions do to combat child labour?. Childhood, 6(1), 75-88.
• Nelson, G. L. M., & Quiton, J. D. (2018). Child Labor and Its Effects on Schooling, Health and Recreation of Filipino Children. Journal of Population and Social Studies, 26(1), 68. doi: 10.25133/JPSSv26n1.006
• Okuşluk Çapur, Ç. (2006). Çalışan ilköğretim öğrencilerinin eğitim beklentileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Adana.
• Omokhodion, F. O., Omokhodion, S.I., & Odusote, T. O. (2006). Perceptions of child labour among working children in Ibadan, Nigeria. Child: Care, Health & Development, 32 (3), 281–286.
• Orkin, K. (2012). Are Work and Schooling Complementary or Competitive for Children in Rural Ethiopia? A Mixed-methods Study. Working Paper, No: 77. Oxford: Young Lives.
• Orrnert, A. (2018). Links between education and child labour. Helpdesk Report. Brighton, UK: Institute of Development Studies.
• Osment, L. (2014). Child labour; the effect on child, causes and remedies to the revolving menace. LUP Students Papers, Department of Human Geography. Erişim adresi: http://lup.lub.lu.se/student-papers/record/4275652
• Pandey, A. K., & Gautam, A. (2015). Quality of education, child labour and child protection structure: interrogating the status of child rights in Uttar Pradesh. Social Change. 45(1) 24–44. doi: 10.1177/0049085714561835
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (1. Baskı). (Çev Ed. M. Bütün ve S. B. Şirin, Çev. E. Bukova Güzel ve H. Demircioğlu). Nitel araştırmada çeşitlilik: Kuramsal yönelimler içinde. Ankara: Pegem.
• Pirzada, G., Muhammad, Y., & Anis, F. (2020). Perspectives of Working Children on their Education and Life Goals: A Case Study. Research Journal of Social Sciences and Economics Review (RJSSER), 1(4), 122-132.
• Psacharopoulos, G. (1997). Child labor versus educational attainment Some evidence from Latin America. Journal of population economics, 10(4), 377-386.
• Ravallion, M., & Wodon, Q. T. (2000). Does child labour displace schooling? Evidence on behavioural responses to an enrollment subsidy. The Economic Journal, 110(462), 158–175.
• Salı, G., & Akyol, A. K. (2014). Çalışan ve çalışmayan çocukların cinsiyetlerine göre arkadaşlık ilişkileri, sosyal destek algıları ve mükemmeliyetçiliklerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(173).
• Sanchez, M. A., Orazem, P. F., & Gunnarsson, V. (2009). The impact of child labor intensity on mathematics and language skills in Latin America. P. F. Orazem, G. Sedlacek and Z. Tzannatos (Eds.). Child labor and education in Latin America an economic perspective in. (pp.117-129). New York: Palgrave Macmillan.
• Sedlacek, G., Duryea, S., Ilahi, N., & Sasaki, M. (2009). Child Labor, Schooling and poverty in Latin America. P. F. Orazem, G. Sedlacek and Z. Tzannatos (Eds.). Child labor and education in Latin America an economic perspective in. (pp.117-129). New York: Palgrave Macmillan.
• Sevinç, G., & Sevinç, M. R. (2012). Gezici mevsimlik tarım işçisi ailelerin ilköğretim seviyesindeki çocuklarının eğitim sorunları. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresinde Sunulan Bildiri, Konya.
• Tor, H. (2010). Türkiye’de çocuk işçiliğinin boyutları. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(2), 25-42.
• Tyler, J. H. (2001). Using state child labor laws to ıdentify the effect of school-year work on high school achievement. Journal of Labor Economics, 38(1), 1-44.
• Woodhead, M. (2004). Psychosocial impacts of child work: A framework for research, monitoring and intervention. The International Journal of Children's Rights, 12(4), 321-378.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Basım). Ankara: Seçkin.
• Yüksel, M., Adıgüzel, O., & Yüksel, H. (2015). Dünyada ve Türkiye’de sosyal politika temelinde dezavantajlı bir grup olarak çocuk işçiler realitesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (6),23-34.